Bunamayı Önlemek İçin 5 Yöntem
Bunama, bireyin zihinsel kapasitesini bazı açılardan kaybetmeye başladığı, kendini idare ederek yaşamanın zor olduğu anların başlangıcıdır. Peki, bunamayı önlemek mümkün mü? Gelin, birlikte öğrenelim!
Bunama; hafıza kaybı, yön duygusu kaybı, mantık kaybı ve benzerlerini içerir. En yaygın bunama biçiminin ne olduğunu tahmin ettiğinize eminiz; şüphesiz Alzheimer hastalığı. Öte yandan felç de bunamaya sebep olabilir.
Bu hastalıkların gelişme riskini %100 önlemenin bir yolu olmadığını gayet iyi bilsek de, bu tür problemleri önlemek için elimizden geleni yapabiliriz. Çünkü bu sorun, yaşa ya da ailenizde yaşanmış olup olmamasına tamamen bağlı değildir.
Bazen, tiroid problemleri ya da aşırı vitamin eksikliği, hafıza kaybına ya da akılsal çöküntüye yol açabilir. Bu sebeple bu durumun her zaman yaşlanmayla ilgisi yoktur.
Konuyla ilgili bir kaç noktaya göz atalım.
Bunamayı önlemek mümkün mü?
Nörologlar bazı tipteki bunamadan muzdarip olmayı önlemenin yolu yoktur der. Fakat, mesela eğer bir felçten muzdarip iseniz, geniş bir zihinsel birikime ya da iyi bir sağlığa sahip olmak, oluşan zararın zamanla azalmasına yardımcı olabilir.
Beyninizin büyük bir esnekliğe sahip olduğunu hiçbir zaman unutmayın. Beyniniz bir kas gibidir, çalıştırıldığında daha becerikli hale gelir, daha fazla sinirsel bağ ve doku oluşturur ve bu sayede gelecekte yaşayabileceğiniz çöküşsel problemlere karşı daha dirençli hale gelir.
Fakat açığa kavuşturulması gereken birkaç şey var. Sigara içmeyerek çok sayıda sağlık problemini elemiş oluyorsunuz. Aynı şey uyuşturucu ya da beyin bozulmasına neden olan her çeşit maddeyi kullanmadığınızda da geçerli. Bu size daha iyi bir yaşam kalitesi sunar.
Bununla, söylemeye çalıştığımız şey şu: zararı, sinirler arasında daha fazla bağ kurarak azaltmaya yarayan belli faktörler vardır. Daha sağlıklı ve daha güçlü bir beyin yaratır. Sizin istediğiniz bu mu?
Gelin, biraz detaylandıralım:
1. Sağlıklı bir diyet
Geçen hafta içinde diyetinizin nelerden oluştuğunu bir dakika düşünün.
- Genellikle tatlı mı yiyorsunuz?
- Hazır ambalajlı gıdalar?
- Yemeğinize tuz ekliyor musunuz?
- Fazlaca rafine un tüketiyor musunuz?
- Bir günde kaç porsiyon meyve yiyorsunuz?
Bazı değişimler yapma ihtiyacı duyabilirsiniz. Bunamayı önlemek için ve beyninize bakım yapmak için, aşağıdaki ipuçlarını uygulamalısınız. Antioksidan açısından zengin yiyecekkler sinirlerinizi serbest radikaller gibi kimyasal maddelerden korumak için gereklidir. Bu, sinir oksitlenmesini önler.
Antioksidanları diyetinize şu yiyeceklerle ekleyebilirsiniz:
- Portakal
- Limon
- Greyfurt
- Beyaz çay
- Yeşil çay
- Çilek
- Yaban mersini
- Pancar
- Zencefil
- Elma
- Papaya
- Kırmızı üzüm
- Omega-3 ve omega-6 yağ asitlerini içeren yiyecekler; somon, ceviz, avokado vb.
- Ispanak gibi yeşil sebzeler ve turpgiller; brokoli, karnabahar vb.
Ayrıca bakınız: Cildin Erken Yaşlanmasını Önlemek için 6 Alışkanlık
2. Hafif egzersiz
Kaslarınızın şu bilgiyi anladığından emin olun: her gün yarım saat yürüyüş, daha iyi zihinsel fonksiyon sağlar ve bilişsel zayıflamayı azaltır. O sebeple, neden bugün başlamayasınız ki? Kendinizi yormak ya da maksimum eforunuzu harcamak zorunda değilsiniz.
Yapmanız gereken tek şey istikrarlı olmak ve her gün yarım saat ya da bir saati aktif olmaya ayırmanız. Hareket etmelisiniz, kalp ritminizi arttırmalısınız ve kalbinizi kullanmalısınız. Eve gelip duş aldığınızda yaşayacağınız mutluluk hissine paha biçilemez. Beyniniz size teşekkür edecek!
3. Kalbinizi sağlıklı tutun
‘Kalbinizi sağlıklı tutmak’ derken neyi kastediyoruz?
Bunun için aklınızda tutmanız gereken çeşitli şeyler var:
- Kolesterol seviyenizi sağlıklı tutun.
- Hipertansiyonunuz olmadığından emin olun.
- Sigara içmeyin.
- Çok yağlı ve damar sertliğine sebep olan yiyeceklerden uzak durun.
- Stresle ve kaygıyla düzgün bir biçimde başa çıkın.
- Fazla kilodan kaçının.
Ayrıca bakınız: Yaşlılar için Dört Önemli Egzersiz
4. Güzel sosyal ilişkilere evet deyin
Evde kalıp saatler boyu televizyon izleyerek vakit geçirmeyin. Arkadaşlarınızla, ailenizden insanlarla dışarı çıkın, biraz gülmenin, şakaların ve yeni tecrübelerin keyfini çıkarın, kaç yaşında olduğunuz fark etmez.
Bir yolculuğa çıkmak için cesaretinizi toplayın, rutininizin dışına çıkın ve almak istediğiniz bir kursa kayıt olun. Bunlar hep zihinsel birikiminizi genişleten ve daha sağlıklı ve mutlu bir beyne sahip olmanızı sağlayan uyaranlardır.
5. Her gün yeni bir bilgiye evet deyin
Her gün aynı monotonluktan geçen beyin, paslanmış beyindir. Her gün yeteneklerini kaybeder ve hafıza problemleri yaşamaya başlarsınız. Kendinize her gün uyaranlar göndererek beyninize farklı tipte bir ‘besin’ sunmuş olursunuz ve bu sinirsel bağlar yaratır; yeni bağlantılar öğrenmeyi ve bilgiyi besler.
O sebeple merakınızın önünü kesmeyin: okuyun, öğrenin, eleştirel gözle bakın ve hayatın yeni gerçeklerini keşfedin. Yeni teşvikler beyninizi mutlu eder ve bunamayı önlemek konusunda yardımcı olur.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Gustafson, L. (1996). What is dementia? Acta Neurologica Scandinavica. https://doi.org/10.1111/j.1600-0404.1996.tb00367.x
- World Health Organization WHO. (2012). Dementia: a public health priority. Demencia. https://doi.org/10.1016/S0304-5412(11)70067-1
- Gaugler, J., James, B., Johnson, T., Scholz, K., & Weuve, J. (2016). 2016 Alzheimer’s disease facts and figures. Alzheimer’s and Dementia. https://doi.org/10.1016/j.jalz.2016.03.001