Ketamin Nedir?
Ketamin, anestezik ve halüsinojenik özelliklere sahip bir ilaçtır. Tıpta kullanımı çok sınırlıdır ve çoğunlukla hızlı tepkili bir anestezik olarak kullanılır.
Ayrıca veteriner hekimlikte büyük hayvanları, özellikle de atları sakinleştirmek için yaygın olarak kullanılır. İlk olarak 20. yüzyılın sonunda bu özel amaç için sentezlendi ve kullanıldı.
Ketamin, güçlü bir halüsinojenik ilaç olmasından ötürü ve sedasyon özelliklerinden dolayı yaygın olarak tecavüz amacıyla kötüye kullanılmasıyla ün kazanmıştır.
Ketamin nasıl çalışır?
Ketamin, bir fensiklidin türevidir. Her ikisi de NMDA reseptör antagonistleri ailesinin bir parçasıdır. NMDA, bir glutamat agonisti olan N-Metil-D-Aspartat’ın kısaltmasıdır. Bir madde bir agonist olduğunda, bunun anlamı başka bir maddenin etkisini güçlendiriyor olmasıdır. Aksine, bir madde bir antagonist olduğunda, başka bir maddenin etkisini engellediği anlamına gelir.
Ketamin anestetik bir ilaçtır, çünkü glutamatın aktivitesini artırmaktan sorumlu olan NMDA’nın aktivitesini bloke eder. Glutamat, sinir sistemi ve beynin çeşitli bölgelerinde sinaps bağlantılarının çoğundan sorumlu olan bir nörotransmiterdir. Örneğin, beyin korteksi, öğrenme ve hafızanın bulunduğu alan olduğundan birçok glutamat reseptörüne sahiptir.
Ketamin glutamatı bloke ettiğinden, sinapslar uyarıcı bilgiyi iletmez ve sinir sistemi gevşeme durumuna girer. Doza bağlı olarak, ilaç daha ziyade yatıştırıcı veya sakinleştirici gibi davranır.
Ketamin’in İşlevi Nedir?
Yukarıda bahsedildiği gibi, Ketamin, veteriner hekimlikte temel olarak yatıştırıcı ve anestezik olarak kullanılır. Bununla birlikte, doktorlar tehlikeli ve sayıca fazla yan etkiler nedeniyle Ketamin’i nadiren kullanırlar.
Ayrıca, tıp alanında da kaçınılır, çünkü psikotropik bir maddedir. Bu, bir kişinin zihinsel durumunu değiştirebilecek bir madde olduğu anlamına gelir. Bununla birlikte, az gelişmiş ülkelerde Ketamin anestezik olarak kullanılabilir çünkü birçok alternatiften daha ucuzdur.
Ketamin Neden Psikotropik Bir Maddedir?
Ketamin, disosiyatif bir yapıya sahip güçlü bir halüsinojeniktir. Bu, hastanın kendi vücudunu algılayış biçimini değiştirdiği anlamına gelir. Genellikle insanlar hafiflik ve yüzme hissi, vücutlarını terk etme vb. hisler yaşadıklarını anlatırlar.
İlk kez çocuklarda ve yaşlılarda düşük dozlarda kullanıldığında, birçok hasta Ketamin etkisi altında neler hissettiği konusunda yorum yaptı. Çok fazla sıradışı vaka olduğu için doktorlar, çok düşük dozlarda bile Ketamin’in güçlü halüsinojenik özelliklere sahip olduğunu bulana kadar sayısız araştırma yaptı.
İlacı oldukça tehlikeli yapan şey tam da bu özellik.
Ayrıca, yan etkiler hemen gerçekleştiği için doğru dozu ölçmek zordur. Örneğin, minimum dozlarda, bir gevşeme etkisi yaratır. Bununla birlikte, dozajdaki hafif bir artış bile ölüme yakın deneyimlerle sonuçlanabilir.
Ayrıca bakınız: Antidepresanlar Hakkında 5 Önemli Nokta
Ketamin’in Diğer Yan Etkileri Nelerdir?
Halüsinasyonların yanı sıra, Ketamin, bir kişinin hafızasını değiştirebilir ve konsantre olmakta zorlanmasına neden olabilir.
Daha yüksek dozlarda, bir kişi aritmi yaşayabilir veya kalp atışının hızı veya ritmi ile ilgili bir problem yaşayabilir. Diğer kardiyovasküler komplikasyonlar arasında hipertansiyon, bradikardi, kardiyovasküler yetmezlik ve kafatasının içinde basınç artışı bulunur.
Çocuklarda ölüm riski de vardır, çünkü ilaç solunum yolunu tıkayan larenks spazmlarına neden olabilir. Ayrıca, çocuklar nöbet veya distoni de geçirebilir. Distoni, kasların istemsiz kasılmalarını ifade eden tıbbi terimdir. Ketamin distoniye neden olursa, genellikle çok ağrılıdır ve sinir sisteminin yanlış işlediğinin bir göstergesidir.
Yukarıdaki tüm nedenlerden dolayı, doktorlar Ketamin’i neredeyse hiç kullanmazlar. Komplikasyonlar çok sayıda, sık ve tehlikeli olduğu için dezavantajlar avantajlardan ağır basmaktadır. Ayrıca, alkol gibi diğer maddelerle karıştırıldığında Ketamin daha da tehlikeli hale gelir.
Birisinin Ketamin almış olduğunu düşünüyorsanız, derhal acil durum hizmetlerini aramalısınız. Sonrasında ise kişiyi sessiz bir odaya götürün. Işıkları kısın ve tüm uyarıcıları azaltmak için odanın mümkün olduğunca sessiz olmasını sağlayın.
İlginizi çekebilir ...Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Nadjat-Haiem, C. (2010). Ketamine. In The Essence of Analgesia and Analgesics. https://doi.org/10.1017/CBO9780511841378.076
- Morgan, C. J. A., & Curran, H. V. (2012). Ketamine use: A review. Addiction. https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.2011.03576.x
- Murrough, J. W., Iosifescu, D. V., Chang, L. C., Al Jurdi, R. K., Green, C. E., Perez, A. M., … Mathew, S. J. (2013). Antidepressant efficacy of ketamine in treatment-resistant major depression: A two-site randomized controlled trial. American Journal of Psychiatry. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2013.13030392