Cildinize Zarar Veren 5 Kozmetik Ürünü

Her gün temizlik, makyaj ya da dezenfeksiyon amacıyla çok çeşitli kozmetik ürünleri kullanıyoruz. Ancak bu ürünlerden bulunan çeşitli maddelerin bir kısmının sağlık açısından olası negatif etkilerinin var olduğuna yönelik çeşitli çalışmaların bulunduğunu bilmemiz gerekiyor.
Cildinize Zarar Veren 5 Kozmetik Ürünü

Son Güncelleme: 20 Nisan, 2020

Her gün kullandığınız ürünlerin içinde hangi maddelerin bulunduğuna dikkat ettiniz mi? Bu tür ürünlerdeki bazı bileşiklerin cildinize zarar veren maddeler olabileceğini ve hatta genel sağlığınızı bile olumsuz şekilde etkileyebileceğini aklınızdan çıkarmamanız gerekir.

Paraben, sülfat, kurşun, triklosan ya da fitalat maddeleri bu tür zararlı içeriklerden en sık kullanılanlardır. Bu yazımızda bu maddelerin neden zararlı olduklarını ve bunlardan neden uzak durmanız gerektiğini açıklayacağız. Alternatif olarak seçebileceğiniz daha sağlıklı ürünler varken bu konuda risk almanın gereksiz olduğunun altını çizeceğiz.

Cildinize Zarar Veren 5 Madde

1. Paraben

Kozmetik ürünleri
Günlük olarak sık bir biçimde kullanılan pek çok üründe bulunan parabenler, koruyucu madde olma özelliği taşımaktadır.

Parabenler, kozmetik, eczacılık ve endüstriyel ürünlerin pek çoğunda kullanılan koruyucu maddelerdir. Uzun yıllar boyunca bu maddelerin cilt üzerinde olumsuz etkileri olup olmadığına yönelik araştırmalar yapılmıştır. Ayrıca östrojen içermesi nedeniyle meme kanserine yol açma olasılıkları da yapılan bu araştırmalar içinde yer almıştır.

Ancak günümüzde halen bu maddenin kullanımını düzenlemek için yeterli derecede bilgi bulunmamaktadır. Aslında yapılan bazı çalışmalar, bu kimyasallara günlük olarak maruz kalmanın ciddi riskler oluşturacağına işaret etmektedir. Buna rağmen, parabenlerin her geçen gün daha yaygın bir biçimde ve yiyecek maddeleri de dahil olmak üzere çok farklı türlerdeki ürünlerde kullanılması, bu maddelere sürekli olarak temas etme olasılığını da yükseltmektedir.

2. Sülfat

Farklı sülfat çeşitleri arasında özellikle temizleme maddesi olarak kullanılan son derece bir yaygın yüzey aktif madde olan sodyum lauril sülfatı (SLS) ön plana çıkarmak istiyoruz. Bu madde, cilde nüfuz ederek kullanım yoğunluğuna bağlı olarak kuruluğa ve tahrişe neden olmaktadır.

Ancak bu maddenin kanser ile bağlantısı konusunda herhangi bir bilimsel kanıta rastlanmış değildir. Bunun yanında, SLS’nin sürekli olarak cilde temasının yaratacağı etkiler konusunda henüz uzun dönem çalışmalarının bulunmadığının da altını çizmek gerekir.

  • Amonyum lauril sülfat (ALS) ya da sodyum lauril eter sülfat (SLES) gibi daha yumuşak ve uygulandığında cilde daha az zarar veren sülfat türleri de bulunmaktadır.

3. Kozmetik Ürünlerdeki Zararlı Metaller: Kurşun

Rujlardaki tehlikeler
Özellikle rujlarda bulunan kurşun, olası sağlık sorunlarına neden olan ve en yoğun kullanılan maddeler arasında bulunmaktadır.

ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından yapılan bir analizde, rujlarda ve diğer kozmetik ürünlerinde bulunan kurşun miktarının ne kadar olduğu araştırılmıştır. Bunlar arasında iyi bilinen markalar hemen göze çarpmaktadır.

Yapılan bu analizden elde edilen veriler doğrultusunda, bu tür ürünlerde bulunabilecek maksimum kurşun miktarı belirlenmiş ve sağlıksız olduğu değerlendirilen ürünlerin ortadan kaldırılması için gerekli önlemler alınmıştır. Buna göre, bu tür ürünlerde 10 ppm’ye kadar miktarda kurşun bulunmasının ciddi bir risk oluşturmadığı belirtilmiştir.

Ancak analizin, bu ürünlerin cilt üzerinde ve dış kullanımı dikkate alınarak yapıldığını özellikle vurgulamak gerekir. Yani ruj süren kişinin bu maddeyi yanlışlıkla da olsa yutabileceği dikkate alınmamıştır.

4. Triklosan

Triklosan (TCS), deodorantlarda ve dezenfektan olarak kullanılan temizlik ürünlerinde yaygın bir biçimde bulunan antimikrobiyal bir maddedir. Daha az olmakla birlikte, diş macunlarında ve ağız bakım sularında da bulunabilir.

Bu bileşik, cilt ve mukoza tarafından çok kolay bir biçimde emilebilir. Aslında bu maddeye, idrarda ve hatta anne sütünde bile rastlanmıştır. Sürekli bir biçimde maruz kalınması durumunda, çeşitli alerjiler, astım, kalp damar rahatsızlıkları, endokrin ve üreme sorunları ile bazı kanser türlerinin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

5. Fitalat

El nemlendirici krem
Bu tür bileşikler endokrin sistemini etkilemekte ve ayrıca üreme ile ilgili etkilerine yönelik çalışmalar da devam etmektedir.

Fitalatlar, kozmetik ürünleri ve bebekler için üretilenler de dahil olmak üzere kişisel bakım ürünleri gibi çok geniş bir ürün yelpazesinde kullanılan çok fonksiyonlu kimyasal bileşiklerdir. Ayrıca bu maddeler, pek çok plastik saklama kabında da bulunmaktadır. Bu yüzden fitalatlara doğrudan ve sık bir biçimde temas ettiğimizi söyleyebiliriz.

Fitalatlar, kısırlık, obezite, astım, çeşitli alerjiler ya da meme kanseri gibi son derece ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler. Her ne kadar bazı çalışmalar bu maddenin çok ciddi olmayan etkileri bulunduğunu ileri sürse de, aynı çalışmalarda da ifade edildiği gibi uzun dönemde ne tür problemlere yol açacağına ilişkin herhangi bir değerlendirme bulunmamaktadır.

Cildinize Zarar Veren Maddelere İlişkin Genel Bir Değerlendirme

Gördüğümüz gibi yapılan çalışmalarda bu tür maddeler konusunda henüz herhangi bir fikir birliği sağlanmış değildir. Çünkü bu tür çalışmaların bazıları, bu maddelerin sağlıklı olduklarını ileri sürerken, diğer bazı çalışmalar ise sağlığa yönelik riskler konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Her iki durumda da değişmeyen şey, bu tür maddelere her geçen gün daha fazla maruz kaldığımız gerçeğidir. Bu nedenle, bu maddelerin uzun dönemdeki etkilerini ancak gelecekte yapılacak olan araştırmalar gösterecektir.

Bu nedenle, kozmetik ürünlerinde bu maddeleri içeren seçeneklerden mümkün olduğunca uzak durmanızı tavsiye ediyoruz. Çünkü bunlardan pek çoğu ya gereksizdir ya da yerlerine başka doğal ürünler kullanılabilir.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Crinnion, W. J. (2010). Toxic effects of the easily avoidable phthalates and parabens. Alternative Medicine Review.
  • Darbre, P. D., & Harvey, P. W. (2008). Paraben esters: Review of recent studies of endocrine toxicity, absorption, esterase and human exposure, and discussion of potential human health risks. Journal of Applied Toxicology. https://doi.org/10.1002/jat.1358
  • Löffler, H., & Happle, R. (2003). Profile of irritant patch testing with detergents: Sodium lauryl sulfate, sodium laureth sulfate and alkyl polyglucoside. Contact Dermatitis. https://doi.org/10.1034/j.1600-0536.2003.480105.x
  • Brown, V. J. (2013). Metals in Lip Products – A Cause for Concern? Environmental Health Perspectives. https://doi.org/10.1289/ehp.121-a196
  • Weatherly, L. M., & Gosse, J. A. (2017). Triclosan exposure, transformation, and human health effects. Journal of Toxicology and Environmental Health – Part B: Critical Reviews. https://doi.org/10.1080/10937404.2017.1399306

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.