"Zengin Çocuk Sendromu": Ebeveynlik Kaynaklı Zihniyet

"Zengin çocuk sendromu" ebeveynlerin zenginliklerine pek gönderme yapmaz, onun yerine, fazla korumacı bir şekilde yetiştirilmek ve az, belki de hiç öğrenim görmemek, her şeyi kendi başına yaparak yetiştirilmek anlamına gelir.

Zengin çocuk sendromu aynı zamanda “aşırı zengin hastalığı” diye de bilinir. Öte yandan, sadece zengin ebeveynleri olan çocukları ele almaz. Bunun, çocukların istedikleri her şeyi, bunun için bir şey yapmalarını istemeden hemen vermekle bir ilgisi vardır.

Genelde yüksek gelirli ailelerde meydana gelen bir durumdur. Öte yandan bu, ebeveynlerin, çocuklarının fiziksel ve ruhsal ihtiyaçlarını maddi materyallerle (çoğu zaman bilmeden) karşılamaya çalıştıkları orta sınıf ailelerde de meydana gelen bir örüntüdür.  

“Zengin çocuk sendromu” teriminin kaynağı nedir?

Her ne kadar psikiyatrik birlikler, zengin çocuk sendromunu, resmi bir klinik teşhis olarak görmese de, insanlar bu terimi 90’lardan beri kullanıyor. Bu terim, ilk olarak The Golden Ghetto: The Psychology of Affluence adlı kitapta baş göstermiştir.

Daha sonra, “aşırı zengin hastalığı” (affluenza) bu davranıştan bahsedilirken kullanılmaya başlamıştır. Kitapta yazar, varlıklı ailelerin korunaklı büyümüş çocuklarının sık sık sorumsuzca davranışlara sahip olduğundan ve empati kuramadığından bahsediyor.

Bunların ikisi de çocukları aşırı korumacı büyütmek, onları aşırı korumak ve zaman boşluğunu hediye ve parayla doldurmanın sonucudur.

Çocuğumuza “zengin çocuk sendromu” aşıladığımızı nereden bilebiliriz?

Bu sendroma sahip olmak için çok fazla paranızın olması gerekmez. Aslında, aşırı zengin hastalığı (affluenza) vakaları, orta gelirli ailelerin çocukları ve ergenlerinde gitgide daha da yaygınlaşmaktadır.

Çocuklarını yetiştirmek için onlara zamanlarını ayıramayan ebeveynler, ister sorumluluklarının sonucu olsun ister ihtiyaçlarını karşılama isteği olsun, sonuçta bu boşluğu doldurmak için onlara hediyeler verirler.

Zengin çocuk sendromunun bir belirtisi de, çocukların sıkkınlıklarını sık bir şekilde dile getirmeleridir. Bunu yaparak, bir oda dolusu oyuncakları olmasına ve her çeşit yeni eşyaya sahip olmasına rağmen, size bir şeyler aldırmaya çalışırlar.

Eğer çocuklarınızın sakinleşmesini ya da öfke nöbetlerini engellemek istiyorsanız, onlara materyal bir şey vermek zorunda kalabilirsiniz. Öte yandan maalesef, bu davranış, onların sendromunu teşvik eder. Buna ek olarak, eğer yaptıkları her şey için ya da uslu davrandıkları için onlara ödül verirseniz, bu da aynı negatif etkiye sebep olabilir.

Zengin çocuk sendromunu teşvik ediyor olmanızın bir başka yolu da, ortada özel bir gereklilik yokken bile onlara pahalı hediyeler almaktır ya da çocuklarınıza özel bir şey alabilmek için ailevi ihtiyaçlardan fedakarlık etmektir. Bu tür tutumlar, aslında, çocukların duygusal ve fiziksel sağlığı için zehirlidir.

Bu sendrom çocukları nasıl etkiler?

• Bu sendromdan etkilenen çocukların çoğu, düşük öz saygı ve gevşek motivasyona sahip olurlar.
• Çocuklar, hayal kırıklığını hoş göremez olurlar çünkü kendilerini her şeye değer bulurlar.
• Kendi problemleriyle yüzleşmezler. Çocuklar, anne ve babalarının her zaman gelip onları çözeceğine inanırlar.
• Hassasiyetsizlikleri, onları sorumsuz yapar ve disiplin eksikliğine neden olur.
• Yüksek seviyelerde stres ve akademik anlamda başarısızlık anksiyetesine sahip olurlar.
• Sınıf arkadaşlarıyla uyumlu bir ilişkiye sahip olmakta güçlük çekerler.
• Çocuklar, gergin olurlar ve önemsiz şeylerden rahatsız olurlar, bunun sonucu olarak da mutsuz olurlar.
• Bazen, alkol ya da uyuşturucu kullanımı gibi zararlı alışkanlıklar edinirler.

Bunu önleyebilir miyiz?

Ebeveynlerin, aile için en iyi hayat tarzını sağlamak adına ne kadar efor harcadığını anlamak, en fazla öneme sahip olan şeydir. Çocuklar aynı zamanda, bir şeyleri elde etmek için çalışmanız gerektiğini ve çoğu zaman da çok fazla çalışmanız gerektiğini bilmeliler.

Aynı zamanda, her şeyden keyif alabilmek için, biriktirmemiz gerektiğini öğretmeliyiz. Çocuklar, sorumlulukları olduğunu ve bunun bir ödüle sahip olmak zorunda olmadığını anlamalılar. Onlara masayı kurmayı, çöpü dışarı çıkarmayı, odalarını düzeltmelerini ve temizlemelerini öğretmeliyiz.

Bu tür aktiviteler, çocuğunuzun değerlerini güçlendirir. Ebeveynler de aynı zamanda çocukları ile gerçek dünyayla iletişim kurmalılar. Sahip olduklarına değer vermeyi öğrendikleri gibi başkalarına saygı duymayı da öğrenmeliler.

Ebeveyn olarak, onları aşırı korumamalıyız. Aksine, kendi problemleriyle yüzleşmelerine yardımcı olacak araçları onlara vermeliyiz. Çocuklara karşı katı olmak da bir sevgi gösterisidir. Böyle yaparak, ebeveynler çocuklarının doğru etik değerler ve duygularla büyümelerine yardım eder.

Aynı zamanda, çocuğunuza sınırlar koyarken de onları seviyorsunuz. Çocuklar istedikleri şeye sahip olmak için efor harcamalılar. Hayal kırıklığı da aynı zamanda öğrenmenin bir parçasıdır ve onla nasıl başa çıkacağını öğrenmek, müthiş önemlidir.

Onlara bunu öğreterek, onların duygusal ve psikolojik gelişmesini ve mutlu bir yetişkin olmasını teşvik edersiniz.