Kronik Yorgunluk Sendromu ve 3 Öneri

Sağlıklı alışkanlıklar edinmek kronik yorgunluk sendromunun tedavisinde önemli bir rol oynayabilir. Bu yazımızda, kronik yorgunlukla başa çıkmak için üç öneri sunuyoruz.
Kronik Yorgunluk Sendromu ve 3 Öneri
María Belén del Río

Yazan ve doğrulayan biyolog, doktor María Belén del Río.

Son Güncelleme: 16 Nisan, 2020

Kronik yorgunluk sendromu çok farklı türlerde semptomlar gösteren bir hastalıktır. Bunlar arasında en yaygın olarak görülen semptom yoğun ve uzun süreli yorgunluk durumudur. Bu problemi yaşayan kişilerin yaşam kalitesi büyük oranda etkilenir. Peki bu sorunla başa çıkmak için neler yapmalıyız?

Kronik yorgunluğun kendi başına bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bununla birlikte semptomların etkisini azaltmaya yardımcı olacak çeşitli tedavi seçenekleri vardır. Bu yazımızda, kronik yorgunluk sendromu ile başa çıkmanıza yardımcı olacak etkili birkaç yöntemden bahsedeceğiz.

Kronik Yorgunluk Sendromu: Nedenleri ve Semptomları

Bu sorun hakkında fazla bilgi sahibi olmayanlar için ilk olarak altını çizmemiz gereken konu, kronik yorgunluk sendromunun bilinen herhangi bir sebebinin olmadığıdır. Ancak bunun yanında olası viral enfeksiyonlara ya da uzun süre devam eden yoğun psikolojik strese bağlı olarak gelişebilir.

Bunun yanında kronik yorgunluk konusunda bildiklerimiz arasında hastalığın semptomlarının neler olduğu bulunmaktadır. Bu semptomlar çok farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve her insanı değişik bir biçimde etkileyebilir. En sık karşılaşılan semptomlar şunlardır:

  • Özellikle herhangi bir fiziksel ya da zihinsel aktiviteden sonra aşırı yorgunluk ve sürekli olarak bitkin halde hissetme.
  • Kas ya da eklem ağrısı ve baş veya boğaz ağrısı gibi diğer ağrılar.
  • Hafıza sorunları ve konsantrasyon konusunda zorluklar.
  • Boğaz ağrısı.
  • Genişleyen lenf bezleri.
  • Gece dinlenme zorlukları.
  • Baş dönmesi.
  • Olumsuz ruh hali.
  • Mide ve bağırsak rahatsızlıkları.

Kronik Yorgunlukla Başa Çıkmak İçin 3 Öneri

1. Beslenme Düzeninizi İyileştirin

Doğal yoğurt
Doğal yoğurt ile diğer fermente edilmiş probiyotik gıdalar ve besin maddeleri, kronik yorgunluk sendromunun tedavisinde faydalı etkilere sahiptir.

En başta yemek düzenimize odaklanarak kronik yorgunluktan kurtulmak için sağlık durumumuzun daha iyi düzeye gelmesi için çaba gösterebiliriz. Tam ve dengeli bir beslenme bu hastalıkta görülen bazı genel besin noksanlıklarını gidermek için faydalıdır. Bu sayede semptomlarda belirli düzeyde iyileşmeler gözlenebilir.

Bunun da ötesinde yapılan farklı çalışmalar, iyi bir beslenme düzeninin bağırsak mikrobiyotasını (bakteri) düzenlediğini göstermektedir. Bu durum enflamasyon, nöro-bilişsel fonksiyonlar ve anksiyete gibi rahatsızlıklar üzerinde olumlu bir etki yaratmaktadır. İyi bir diyet için öncelikle önerebileceğimiz seçeneklerden biri fermente edilmiş gıdalar (kefir, kombu çayı-kombucha, sauerkraut – ekşi lahana) olacaktır.

Yukarıda belirttiklerimize ek olarak, kakao ve çiçek tozu gibi antioksidan açısından zengin gıdaların tüketimi de önemlidir. Buna karşın, alkol, kafein, bazı yağ çeşitleri, kimi insanlarda süt ürünleri ya da gluten gibi zararlı olabilecek gıda ve içeceklerden uzak durmak gerekir. Doktorunuz olası beslenme hassasiyetiniz olan yiyecekler konusunda sizi bilgilendirecektir.

2. Destekleyici Terapilere Gidin

Kronik yorgunluk sendromu ile başa çıkmak için önemli bir fiziksel ve duygusal destek sağlayacak farklı türlerde terapi seçenekleri bulunmaktadır. Örnek olarak bilişsel davranışlar terapisi ya da aşamalı egzersiz terapisi gibi.

Terapiler üç alanı kapsamaktadır:

  • Bilişsel: Sendromun semptomları ile başa çıkmak için farklı yöntemler sunar.
  • Fiziksel terapi: Fizik terapi, fiziksel aktivitenin kişiye özel ve aşamalı bir biçimde artmasına yardımcı olur.
  • Psikolojik terapi: Anksiyete ve depresyona karşı duygusal destek sağlar.

 3. Destekleyici Besinlere Başvurun

omega-3

Son olarak, bazı tamamlayıcı besinlerin kronik yorgunluk sendromunun semptomlarını azaltıcı etkileri bulunduğu ispatlanmıştır. Bu tür besinler, bu rahatsızlığı bulunan kişilerde görülen bazı yaygın eksiklikleri gidermek için kullanılabilir.

Bu konuyla ilgili başlıca tavsiyemiz bir doktora gidip rutin testleri yaptırmanız olacaktır. Bu sayede vücudunuzda hangi maddelerin eksik bulunduğunu belirleyerek kendinize uygun kişisel bir tamamlayıcı besin tedavisi belirlemeniz mümkün olacaktır.

Kronik yorgunluk sendromu için en uygun destekleyici besin maddeleri şu şekilde sıralanabilir:

  • Asetil L-Karnitin: Bu amino asit hem bilişsel sağlığın iyileşmesinde hem de fiziksel fonksiyonların gelişiminde faydalıdır.
  • Faydalı Yağ Asitleri: Yorgunluk, kas ağrısı, konsantrasyon eksikliği ve depresyon gibi bazı semptomların hafiflemesi konusunda yardımcı olan besin maddeleridir.
  • Magnezyum: Bu mineral birden fazla rahatsızlık için etkin bir destekleyici gıdadır. Ağrıların dinmesi, kas sağlığının korunması ve sinir sisteminin doğru bir biçimde işlemesi için gereklidir.
  • B12 Vitamini: Bu vitamin kronik yorgunluk için oldukça faydalıdır. Ancak daha önceden bazı testlerin yapılmış olması gerekir. B12 eksikliği yorgunluk, nörolojik değişimler, mide ve bağırsak rahatsızlıkları ile diğer pek çok problemin nedeni olabilir.
  • Antioksidanlar: Örnek olarak lipoik asit, C vitamini ve E vitamini hücreleri oksidatif stres hasarından korur ve aynı zamanda mitokondri fonksiyonlarını geliştirir.
  • Koenzim Q10: Kronik yorgunluğu bulunan insanlarda genellikle bu besin maddesinde eksiklik bulunduğu gözlenmektedir.

 Sonuç Olarak…

Yukarıda sıraladığımız üç öneri kronik yorgunluk sendromunun rahatlatılması konusunda son derece faydalı sonuçlara yol açabilir. Doğru bir tıbbi destekle birlikte doğru beslenme düzeni, uygun terapiler ve destekleyici gıdaların semptomları büyük oranda azalttığını görmemiz mümkündür.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Castro-Marrero, J., Sáez-Francàs, N., Santillo, D., & Alegre, J. (2017). Treatment and management of chronic fatigue syndrome/myalgic encephalomyelitis: all roads lead to Rome. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5301046/
  • Campagnolo, N., Johnston, S., Collatz, A., Staines, D., & Marshall-Gradisnik, S. (2017). Dietary and nutrition interventions for the therapeutic treatment of chronic fatigue syndrome/myalgic encephalomyelitis: a systematic review. Journal of Human Nutrition and Dietetics. https://doi.org/10.1111/jhn.12435
  • Jones, K., & Probst, Y. (2017). Role of dietary modification in alleviating chronic fatigue syndrome symptoms: a systematic review. Australian and New Zealand Journal of Public Health. https://doi.org/10.1111/1753-6405.12670

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.