Alerji Aşıları Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Alerji aşıları alerjik reaksiyonlar için mevcut tedavilerden biridir. Bazen semptomları hafifletirler. Diğer durumlarda ise sürekli tedavi sonrasında alerjiyi ortadan bile kaldırabilirler.
Ancak herkes alerji aşısı olamaz, çünkü var olan tüm alerji formları için aşı bulunmamaktadır. İmmünoterapi hala gelişme safhasında olan bir çalışma alanıdır.
Yine de, günümüzde hem bu aşıların hem de diğerlerinin etrafını saran efsaneler bulunmaktadır. Alerji aşıları, ne için kullanıldıkları ve yan etkileri hakkındaki gerçekleri keşfetmek için okumaya devam edin.
Alerji Nedir?
Alerji, belli maddeleri tükettikten ya da onlar ile etkileşime girdikten sonra ortaya çıkan olumsuz bir reaksiyondur. Alerjik reaksiyonlara sebep olabilecek maddelerin sayısı son derece yüksektir. Bu maddeler bağışıklık sisteminin aşırı bir olumsuz tepki vermesine sebep olan alerjenlerdir. Bu da çeşitli etkilere neden olur.
Alerjiler hafif ya da şiddetli olabilir ve anaflaksi var olan en şiddetli alerjik reaksiyondur. Hızlı bir şekilde gerçekleşir ve semptomları ölümcüldür.
Alerji Aşıları Nelerdir?
Alerji aşıları bir alerji tedavisidir. Hedefleri, kişinin kaçınması mümkün olmadığı durumlarda maruz kaldığı ve alerjik reaksiyonlara sebep olan maddeler ile kontağa geçtiğinde bu maddelere karşı gösterdiği aşırı duyarlılığı azaltmak ya da ortadan kaldırmaktır.
Ayrıca alerji aşıları insanların alerjik reaksiyon göstermelerine sebep olan maddelere karşı bağışıklık geliştirmelerini de sağlar. Doktorlar, sadece diğer tedavi ya da önlemlerin sorunu tedavi etmek için yeterli olmadığı durumlarda immünoterapiye başvurur.
Alerji Aşıları Nasıl Çalışır?
Alerji aşıları kişinin vücudunun olumsuz bir reaksiyon vermesine neden olan alerjenden az miktarda içerir. Bu alerjen aşının içerisinde saflaştırılmış bir formda bulunur. Bunu vücuda enjekte ettiğinizde vücut alerjik reaksiyonu engelleyecek antikorlar üretir.
Yavaş yavaş, doktorlar – en iyi durumda – vücut alerjene karşı bağışıklık kazanana kadar dozu arttırır. Normalde, bir kişinin semptomlarının görülebilir bir şekilde azalması ya da kaybolması için üç ila beş yıl arasında bir periyota ihtiyaç duyulur.
Aşılar Nasıl Uygulanır
Aşıların uygulanma şekli genellikle intravenözdür. Tedavi iki aşamadan oluşur:
- İlk aşama birikim aşamasıdır. Bu aşamada kişi üç ila altı ay arasında bir süre boyunca haftada bir ila üç arası sayıda aşı olur.
- İkinci aşama bakım aşamasıdır. Bu aşama üç ila beş yıl arasında sürer. Bu aşamada ya ayda bir kere, ya da altı haftada bir kere aşı olursunuz. Doktor, ne zaman tedavinin bitirileceğini belirlemek için semptomlarınızı değerlendirir.
Bu yazımızı da okuyun: HIV/AIDS Aşısı Yakında Test Edilecek
Ne Tür Alerji Aşıları Vardır?
Tüm alerjen tipleri için aşı bulunmaz. Örneğin, gıda alerjileri için aşı uygulanması iyi bir fikir değildir. Aşılar, mevsimsel alerjiler, iç mekan alerjileri (akarlar, küf, hamam böceği ya da evcil hayvan kepeği) ve böcek alerjilerinden kaynaklanan alerjiler gibi durumlarda etkilidir.
Ne Zaman Alerji Aşısı Olmalısınız?
Aşılar, sadece alerjisi olduğu duyarlılık testleri ile kanıtlanmış insanlar için iyi bir fikirdir. Ancak, aşağıdaki durumlar geçerliyse iyi bir fikir değildirler:
- Hamile kadınlar ve 5 yaşın altındaki çocuklar.
- Şiddetli astımı ya da bir kalp rahatsızlığı olan hastalar.
- Özellikle de beta blokerler olmak üzere belirli ilaçları alan insanlar.
- Aşıya karşı olumsuz reaksiyon gösteren insanlar.
Aşılar sadece diğer tedaviler işe yaramadığında iyi bir fikirdir. Doktorlar aşıları çoğu zaman örneğin böcek alerjileri gibi durumlarda kullanırlar.
Alerji Aşılarının Yan Etkileri Var Mı? Güvenliler Mi?
Genel olarak, çoğu insan alerji aşısı olduklarında herhangi bir problem yaşamazlar. Ancak bazı insanlar yan etkiler yaşayabilirler. Aşının uygulandığı yerde kızarıklık, tahriş ve enflamasyon gibi şeyler gözlemlenebilir. Ancak bu semptomlar genellikle hızlı bir şekilde kaybolurlar.
Ayrıca, sistemik reaksiyonların ortaya çıktığı durumlar da vardır. Bu reaksiyonlar burun tıkanıklığı, hapşırma ya da kurdeşen gibi reaksiyonları da içerir. Ayrıca bazen boğazda enflamasyon, hırıltılı solunum ve göğüs sıkışması da gözlemlenebilir. En ciddi ve nadir vakalarda ise anafilaksi bile gözlemlenebilir. Bundan dolayı aşı oluyorsanız bu her zaman bir doktorun ofisinde gerçekleşmelidir.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Kansere Karşı Aşı Bulundu mu?
Beklenen Sonuçlar
Genel olarak, tedavinin ilk yılı sırasında ortalama bir iyileşme gözlemlenir. Bu iyileşme ikinci yıl sırasında daha belirgin hale gelir. Çoğu vakada üçüncü yıl sırasında herhangi bir semptom görülmez ve hasta aşı olmayı bırakmış olsa bile bu durum bu şekilde devam eder.
Bazı insanlar daha fazla zamana ihtiyaç duyabilir, diğerleri ise hafif semptomlar yaşamaya devam edebilir. Hayvan kepeği alerjileri söz konusu olduğunda ise, alerjik olan insanlar mümkün olduğunca temastan kaçınmalıdırlar.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Fernández-Caldas, E. (2001). Presente y futuro de la inmunoterapia. ALERGOLOGIA E INMUNOLOGIA CLINICA, 16, 6-12.
- Porras, O. (2008). Vacunación: esquemas y recomendaciones generales. Acta Pediátrica Costarricense.
- Posfay-Barbe, K. M., & Greenberg, D. P. (2007). Vacunación. In Atlas de Alergia e Inmunología Clínica. https://doi.org/10.1016/b978-848174943-4.50023-5