Epileptik Nöbet Türleri

Farklı epilepsi nöbet türleri vardır. Her kişiye göre değişken olabileceği gibi epilepsinin bir hastalık olarak da farklı tanımları vardır. Bu yazıda size tıp dünyasının tanıdığı epilepsi nöbet türlerinden bahsedeceğiz.

Yazan ve doğrulayan Doktor Leonardo Biolatto.

Son Güncelleme: 27 Mayıs, 2022

Epileptik nöbet, günümüzde görülen ve tıp dünyasının tanıdığı epilepsi türleri değişkenlik gösterir. Beşten fazla bilinen epileptik nöbet türü vardır ve her birinin kendine özgü özellikleri vardır.

Epilepsi, vücutta bulunan sinir sistemi hücresinin anormal elektriksel boşalmalarına bağlı olarak meydana gelen kontrolsüz aktivitelerdir. Kontrolsüz elektriksel boşalmalar hiçbir belirti göstermeden ve aniden meydana gelirler. Bu da nöronların diğer işlevlerini gerçekleştirmesini kesintiye uğratır.

Yazımızın devamında göreceğimiz gibi epilepsi nöbeti ve patalojik olarak tanınmış epilepsi aynı şey değildir. Herhangi bir kişi hayatının hiçbir noktasında epilepsi olmadan atak geçirebilir.

Epilepsi nöbeti genellikle kısa sürer ve sona erer. Sonrasında kişi normal hayatına geri dönebilir. Bu geri dönüşümlü bir süreçtir ve dokularda herhangi bir bozukluk bırakmaz. Aksi takdirde altta yatan diğer hastalıklardan şüphelenilir.

Maruz kalınan epileptik nöbet türlerinden bağımsız olarak, nüfusun %1’inin bir zamanla bunlardan mustarip olduğu tahmin edilmektedir. Epilepsi tanısı konulan ve tedavi edilenlerin beşte biri ilaç tedavisine rağmen nöbetleri kontrol edilemez durumdadır.

Epilepsi nöbet türleri iki gruba ayrılır:

• Jeneralize nöbetler (konvülzif veya konvülzif olmayan): Nöronal elektriksel boşalmanın aynı anda beynin büyük bir kısmından meydana gelmesi ve hatta tüm beyin organını etkilemesi nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur.
• Parsiyel nöbetler: Belirli ve sınırlı bir nöron grubu üzerinde bulundukları veya odaklandıkları için fokal nöbetler olarak da adlandırılır.

Jeneralize epilepsi nöbet türleri

Epilepsi nöbet tür çeşitlerinin çoğunu kapsayan nöbet türü, jeneralize edilmiş epilepsi nöbet türleridir. Beyin nöronlarını eşzamanlı elektriksel boşalmasını beynin farklı bölümlerinde paylaşan nöbet türleridir. Bunların arasında bulunanlar:

• Tonik-klonik: Belki de en iyi bilinen epilepsi nöbet türüdür. Hastanın vücudu önce kaskatı olur ve ardından uzuvlarında gevşeme olur sonrasında ise gövdesi ritmik olarak sallanır. Hasta bilincini kaybeder ve yere düşer. Hatta halkasal kas kontrolünü kaybetmesi sık rastlanan bir durumdur. Diğer bir komplikasyon ise düşmeden kaynaklanan dilini ısırması ve çarpma kaynaklı kafa travmasıdır.
• Absans nöbetleri: Bu tür epileptik nöbetler öncekilerin tam tersidir. Hasta hareketsiz kalır, donuk bakar ve yanıt veremez. Bayılma ile ifade edilmeyen, dış dünyadan tamamen kopuk donuk kalma durumudur. Bu tür epilepsi nöbeti geçiren hastalar yaklaşık on saniye kadar bu donuk kalma durumundan etkilenirler.
• Miyoklonik: tonik-klonik nöbetlerin aksine, vücutta kasılmalar olmaz. Nöronal elektriksel boşalmalar ortaya çıktığında, hasta bazen iki kolunu bazen de başını sallar. Bazen hafif bir nöbet ile hastanın vücudu önemsiz sarsılmalar geçirir. Diğer durumlarda ise düşme ve bayılma kaynaklı bilinç kaybı oluşur.

Bölgesel nöbet türleri

Bazı sinir nöronlarında yaşanan bölgesel elektriksel boşalmalar aşağıda olduğu gibidir:

Basit parsiyel: Hasta bilincini kaybetmeden nöbet geçirir. Hasta vücudunda karıncalanma hisseder, vücudun bazı bölümlerinde sarsılmalar meydana gelir. Hasta dış faktörlerin bilincinde olmadığı gibi sadece hasta tarafından tecrübe edilen bilinç altı duyularına sahiptir. Halüsülasyonlar gibi duyusal krizlerden etkilenir.

Kompleks parsiyel nöbetler (psikomotor ataklar): Bu nöbetler sıklıkla bilinç kaybına ve donuk bilince benzer. Kişi çiğneme gibi motor hareketleri gerçekleştirirken bir an hareketsiz kalabilir. Bilinç kaybı nedeniyle hasta olayı hatırlamaz.

Jeneralize parsiyel: Kısmi parsiyel gibi başlayan, atak sırasında kısmiden genele yayılan bir nöbet çeşididir. Genel semptomlar, en başta belirttiğimiz epilepsi ataklarıyla benzerdir.

Epilepsi kasılmaları: Özellikle bir yaşın altındaki çocuklarda görülür. Çok sık olmasa da iki yaşın üzerindekilerde de ortaya çıkar. Epilepsi nöbetinde görülen genel semptomlardan biri vücudun beş saniye boyunca aniden kasılmasıdır.

Tüm nöbetler epilepsi değildir

Daha önce de söylediğimiz gibi epilepsi nöbeti geçirmiş olmak, epilepsi hastası olduğumuz anlamına gelmez. Epilepsi teşhisini koymak için tamamlayıcı nörolojik yöntemler uygulanmalıdır.

Eklampsili hamile kadınlar, hamilelikleri sırasında epilepsiye benzeyen nöbetler geçirirler. Semptomlar eklampsi semptomlarına benzerdir. Gebelik sonlandığında ataklar son bulur.

Elektroensefalografi doktorlar tarafından epilepsiyi diğer hastalıklardan ayırmak ve epilepsi tanısını koymak için kullanılan bir yöntemdir. Bir cihaz yardımıyla beynin elektriksel aktivitelerinin yaydığı dalgalar kontrol edilir. Gerekli görüldüğü takdirde, beyin filmi çekilerek, epilepsi aktivitesi tanı yöntemi sonlandırılır. Bu uygulamanın amacı, beyinde tümör gibi epilepsiye neden olabilen bir lezyon bulmaktır.