Kalça Sıkışma Sendromu Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Kalça sıkışma sendromu, bacakları bükerken ve döndürürken ağrıya neden olan bir sakatlıktır. Bunun yanı sıra bu sendromu yaşayan kişinin hareketlerini önemli ölçüde kısıtlar. 

‘Femoroasetabular impingement’ olarak da bilinen kalça sıkışma sendromu, yakın zamanda tanımlanmış bir patolojidir. Bu isim, patolojinin, eklemin iki temel bileşeninin değiştirilmesini kapsamasından kaynaklanır: Uyluk başı ve asetabulum.

Bu hastalık, nüfusun büyük bir kısmını etkiler. Hatta uzmanlar 20 ile 50 yaş arasındaki nüfusun %15’inin bu hastalığı deneyimlediğini tahmin ediyorlar. Üstelik bu hastalığı yaşayan kişilerin %75’ini sporcular oluşturuyor.

Bir başka deyişle, kalça sıkışması sendromu, baletler ve dövüş sporları yapan kişiler gibi genç, aktif insanları etkisiz hale getiren bir patolojidir. Kasıkta başlayıp yayılan bir ağrı ile karakterizedir. Daha sonra bu ağrı kötüleşir. Bu patolojinin erken tedavi edilmesi, birçok komplikasyondan kaçınılmasını sağlayacaktır.

Görülme sıklığı ve önemi nedeniyle, bu yazıda, kalça sıkışması sendromu hakkında bilmeniz gereken her şeyden bahsedeceğiz.

Kalça sıkışması sendromu neden ortaya çıkar?

Daha önce de belirttiğimiz gibi, bu patolojinin bir diğer adı da ‘femoroasetabular impingement’ şeklindedir. Hastalığı anlamak için önce kalça ekleminin anatomisinin nasıl olduğunu öğrenmeliyiz.

Kalça, asetabulum (pelvik kemiğin içbükey kısmı) ve ana bacak kemiği olan uyluk kemiğinin (dışbükey) başından oluşan bir eklemdir. Çıplak gözle, bir soketin içinde dönen bir top görüntüsünü veren iki küresel yüzeyden oluşur.

Bazı durumlarda, uyluk deforme olur ve asetabuluma uymaz. Bazı durumlarda da bahsettiğimiz ‘soketin’ kenarı olan asetabulum topu fazlasıyla kaplar. Her iki durumda da sonuç aynıdır: Uyluk kemiğinin başı asetabulumun içinde doğru bir şekilde dönemez.

İşte bu durum sözde kalça sıkışması sendromuna yol açar. Bazı parçalarının değişmiş olması, teması karışık bir hale getirir. Her iki parçanın sürekli çarpışması ekleme ait kıkırdağın yaralanmasına neden olur. Zamanla eklem daha fazla dejenere olabilir. Bunun sonucunda osteoartrit görülebilir. Hatta kalça sıkışması sendromu, genç yetişkinlerde kalça osteoartriti oluşmasının başlıca nedenlerinden biridir.

Bu patolojinin nedenleri nelerdir?

Her şeyden önce, çocukluk çağında eklem gelişiminde oluşan bir değişim kalça sıkışması sendromuna neden olabilir. Bu, asetabuler displazi veya Perthes hastalığı gibi çok sayıda patolojide rastlanan bir şeydir.

Ancak kalça anatomisinde değişim olan kişilerin yarısı semptomlarla bile karşılaşmaz. Yine de fiziksel aktivitelerini artırdıklarında veya belli sporları yaptıklarında genellikle hemen bu semptomları deneyimlerler.

İkincisi, kalça sıkışması sendromunun bir diğer nedeni de, bacakların ve kalçaların sürekli hareket ettirildiği aktivitelerdir. Belli hareketler sürekli tekrarlandığında, kalçanın iki kısmı çarpışır ve aşınır. Ritmik veya artistik jimnastik yapanlar, dövüş sporları yapanlar veya yarış pistinde yarışan insanlar genellikle bu durumla karşılaşırlar.

Kalça sıkışma sendromunun semptomları nelerdir?

Semptomlar, eklemin aşırı kullanılmasından sonra, kıkırdak hasarı çoktan gerçekleşmişken ortaya çıkar. Genellikle kasıkta yavaş yavaş artan ağrı ile başlar. Üstelik bu ağrı kalçanın kullanıldığı hareketlerle daha da kötüleşir. Örneğin kişi, çömelmeye veya bacak bacak üstüne atmaya çalışırken zorluklar yaşar.

Bir diğer tipik semptom da bu bölgede eklem sertliği olmasıdır. Bu, bacağın bükülme ve içe doğru dönme gibi hareketlerini kısıtlayan tek faktörün ağrı olmadığı anlamına gelir. Kalçadaki sertlik de bu durumun ortaya çıkmasında rol oynar.

Bunun yanı sıra kalça sıkışma sendromu olan insanlar, hareket ettiklerinde genellikle bir çatırtı oluyormuş hissi de yaşarlar. Üstelik ağrıyı siyatik ağrısı ile karıştırabilirler ve ağrı dize kadar yayılabilir.

Ne gibi tedaviler vardır?

Bu patolojinin tedavisi, sakatlığın yoğunluğuna ve yol açtığı ağrıya bağlıdır. Bu nedenle karmaşık bir tedavidir. Tanı konduktan sonra hastaların yapması gereken ilk şey, bu sorunu tetikleyen aktiviteyi değiştirmeleridir. Söz konusu sporcular ise aktiviteyi azaltmaları ve kalça fleksiyonu egzersizlerinden kaçınmaları önemlidir. Ayrıca hasta, sakat bölge için özel olarak fizik tedavi egzersizleri yapmalıdır.

Bir diğer tedavi seçeneği de eklemin içine hyalüronik asit enjeksiyonu yapılmasıdır. Bu madde kıkırdağın hafifçe iyileşmesini sağlar ve semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Ancak sakatlanma ilerlerse veya önemli ölçüde kalça osteoartriti gerçekleşmişse, tedavi genellikle cerrahidir. Seçeneklerden bazıları kalça protezini içerir.

Sonuç

Kalça sıkışma sendromu, eklem üzerinde çok fazla güç uygulayan gençlerde ve sporcularda yoğun ağrıya yol açan bir patolojidir. Bu nedenle, tedavinin belirlenmesi ve sakatlanmanın daha da kötüye gitmesinin önlenmesi için mümkün olan en kısa sürede doktora gidilmesi önemlidir.