Lenf Düğümü İltihabı Neden Olur?
Öncelikle, lenf düğümü iltihaplanması vakalarının büyük bir kısmının çok ciddi olmadığını belirtelim. Yine de, lenf düğümlerinizi düzenli olarak kontrol ettirmeniz ve iltihaplandıklarında bir doktora görünmeniz oluşabilecek diğer hastalıkları önlemenize yardımcı olacaktır.
Soğuk algınlığı sırasında boynunuzda hafif şişmiş gibi görünen ufak kütlelere lenf düğümleri denilir. Bu düğümler bedeniniz için çok önemlidir ve lenf dokuları için sıvı filtresi görevi görürler.
Bir santimetreden azıcık büyük ve badem şeklinde olan bu düğümler boyun, koltuk altı, kasık, göğüs kafesi ve abdomen bölgelerinde kümeler olarak bulunurlar.
Bu düğümlerin iltihaplandığını ve şiştiğini fark ederseniz, panik olmayın. Sakin kalın ve bu şişmenin nedeninin çoğunlukla normal olduğunu kendinize hatırlatın.
Yine de boğazınızda bir şişkinlik olduğunu fark ederseniz bir doktorun kontrol etmesi iyi olacaktır. Bu yazımızda size lenf düğümlerinin ne olduğunu ve neden iltihaplandıklarını anlatacağız.
Lenf Düğümleri Neye Yarar?
Lenf düğümleri:
- Bakteri ve kanser hücresi gibi yabancı maddeleri filtreleyip yok ederler.
- Yabancı maddelerin yok edilmesini sağlayan plazma ve lenfositler gibi akyuvarlar üretirler.
- Lenfatik sistem kan damarlarımız gibi yapılanmıştır.
- Bağışıklık sisteminizi savunur.
- Farklı boyları ve şekilleri vardır. Çene altındaki lenf düğümleri yassı ve bir santim genişliğindedirler, şekilleri ise fasulyeye benzer. Ensedekiler yarım santimetre boyundadırlar ve şekilleri mercimek gibidir. Kasık bölgesindeki lenf düğümleriyse 1.5 santimetreden biraz daha uzundurlar.
Lenf Düğümü Neden İltihaplanır?
Lenf düğümlerinin iltihaplanmasına ve şişmesine neden olabilecek pek çok şey var. Ana görevleri bağışıklık sistemini korumak olduğu için değişimlere karşı çok hassastırlar.
Önemsiz nedenlerden veya kanser gibi önemli bir nedenden dolayı şişebilirler. Lenf düğümlerinin şişme nedenlerini incelersek:
- Grip, soğuk algınlığı, bademcik iltihabı gibi normal nedenler
- Belirli bakteriyel enfeksiyonlar: frengi, tüberküloz, salmonella gıda zehirlenmesi
- Lupus hastalığı
- Kızamık ve kızamıkçık gibi viral enfeksiyonlar
- Sıtma, layşmanyaz gibi diğer patojenlerden oluşan enfeksiyonlar
- Romatizmal hastalıklar
- Perklorat, kotrimoksazol, hidantoin gibi ilaçlar
- Stres, kötü uyku kalitesi, kötü beslenme, çeşitli besinlerin eksikliği
- Lenfoma denen iyi huylu tümörler nedeniyle de şişebilirler. Yine de kötü huylu lenfoma riskini göz ardı etmeyip tüm belirtileri doktorunuza göstermelisiniz.
Lenf Düğümlerinizin Ön Kontrolü
Doktorunuz muayene ettikten sonra size ne yapacağınızı söyleyecektir. Yine de kendinize daima aşağıdaki soruları sormayı unutmayın:
- Nezle veya grip oldunuz mu?
- Şişmiş/iltihaplanmış lenf düğümü nerede? Boyun, koltukaltı, köprücük kemiği?
- Ne zaman farkına vardınız? Birdenbire mi şişti yoksa yavaş yavaş mı?
- Acıyor veya ağrıyor mu?
- Daha önce hasta mıydınız?
- İlaç alıyor musunuz?
- Yakın dönemde tatile çıktınız mı?
- Kilo kaybınız var mı?
Bunlar sayesinde bağışıklık sisteminizin nerede zayıf kaldığını anlayabilirsiniz, çünkü lenf düğümlerinin şişmesinin nedeni çoğu zaman yeni geçirilmiş bir hastalıktır.
Bazen de bir bakteri veya ilaç şişmeye neden olabilir. Sizin yardımınız ve doğru testlerle, dokturunuz size lenf düğümlerinin neden şiştiğini rahatlıkla söyleyebilir.
Unutmamanız Gereken Şeyler
Lenf düğümü iltihaplanmalarının ve şişmelerinin çoğu boyun bölgesinde olur ve bunun nedeni nerdeyse her zaman ağız veya boyunda olan enfeksiyonlardır. Bunlar çok önemli değildir.
Yine de şişkinliğin çok büyümemesine dikkat edin. Eğer 4 santimetreden büyük bir hale gelirse, biyopsi yaptırmanız gerekebilir.
Normalde boyun bölgesindeki nodüller zararsız olsa da, köprücük kemiği üzerinde olanlar boyları fark etmeksizin tehlikeli olarak görülürler. Kansere neden olma riski olduğu için bir an önce kontrol edilip tedavi edilmelidirler.
Lenf Düğümlerinin Bakımı ve Problemlerin Önlenmesi
Lenf düğümlerinizin iltihaplanıp şişmesini önlemek için yapabileceğiniz ilk şey bağışıklık sisteminizi güçlendirmektir. Bunun için aşağıdaki besinlerden her gün tüketmelisiniz:
C Vitamini
Bağışıklık sisteminiz için çok önemlidir. Enfeksiyon ve virüslerle savaşır, hücrelerinizi korur. Narenciyeler, kivi, çilek, mango, domates gibi sebze ve meyvelerde bulunur.
E Vitamini
Bizi kanser ve bakterilerden koruyan akyuvar üretimini arttırır. Meyvelerin ve sebzelerin çoğunda, fındık, ceviz, antep fıstığı ve badem gibi kuruyemişlerde bulunur.
İlginizi çekebilir: Bademin Kolesterol Düşürücü Özellikleri
Betakaroten Açısından Zengin Besinler
Antioksidan içerirler, serbest radikallerle savaşıp savunma sisteminizi güçlendirirler. Özellikle havuç, mısır, karpuz, lahana, pancar, balkabağı, kuşkonmaz ve kayısıda bulunur.
Selenyum ve Çinko
Bunlar da bağışıklık sisteminize gerekli enerjiyi sağlayan hücrelerden daha çok üretmenizi sağlıyorlar. Peki hangi besinler selenyum ve çinko içerir? Tam tahıllar, kuruyemişlerin çoğu, deniz ürünleri, soya fasülyesi vb.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- García-Aguado, J. (2010). Estudio del paciente con adenopatías periféricas. Séptimo Curso de Actualización Pediatría. Madrid, España: Exlibris Ediciones, 31-42. https://www.academia.edu/36166258/Estudio_del_paciente_con_adenopatias_perifericas
- Maini, R. & Nagalli, S. (2021). Lymphadenopathy. StatPearls. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558918/
- Mauro-Martín, S. y Garicano-Vilar, E. (2015). Papel de la vitamina C y los β-glucanos sobre el sistema inmunitario: revisión. Revista Española de Nutrición Humana y Dietética, 19(4), 238-245. Disponible en: https://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S2174-51452015000400008
- Rizvi, S., Raza, S. T., Ahmed, F., Ahmad, A., Abbas, S., & Mahdi, F. (2014). The role of vitamin E in human health and some diseases. Sultan Qaboos University Medical Journal, 14(2), 1-9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997530/
- Casares Diaz, S. A., Milanesio, M., Amelia, E. M., Saad, E. J., Guanchiale, L., & Alomar, J. M. (2021). Linfohistiocitosis hemofagocítica como presentación de Linfoma de células-T. [Hemophagocytic lymphohistiocytosis as a presentation of T-cell lymphoma]. Revista de la Facultad de Ciencias Medicas (Cordoba, Argentina), 78(3), 317–321. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8760911/#:~:text=La%20linfohistiocitosis%20hemofagoc%C3%ADtica%20es%20un%20s%C3%ADndrome%20hiperinflamatorio%20que%20puede%20ser,el%20manejo%20de%20estos%20pacientes.
- Castañeda, N., Narro, F., & Fortes G. (2020). Linfadenopatía cervical en pediatría. Revista Latinoamericana de Infectología Pediátrica, 33(1), 44-48. https://www.medigraphic.com/cgi-bin/new/resumen.cgi?IDARTICULO=92385
- Null M, Arbor TC, Agarwal M. (2023). Anatomy, Lymphatic System. StatPearls. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK513247/
- Chaves, W. G., Carrero, N. E., & Tejeda, M. (2015). Linfadenopatías generalizadas como primera manifestación de lupus eritematoso sistémico; un diagnóstico diferencial de enfermedad linfoproliferativa. Un reporte de dos casos. Revista Colombiana de Reumatología, 22(4), 225-230. https://www.elsevier.es/es-revista-revista-colombiana-reumatologia-374-articulo-linfadenopatias-generalizadas-como-primera-manifestacion-S0121812315000833
- Diccionario de cáncer del NCI. (s. f.). Instituto Nacional del Cáncer. Consultado el 31 de mayo de 2023. https://www.cancer.gov/espanol/publicaciones/diccionarios/diccionario-cancer/def/ganglio-linfatico
- Palmezano-Díaz, J. M., Figueroa-Pineda, C. L., Rodríguez-Amaya, R., & Plazas-Rey, L. K. (2018). Prevalencia y caracterización de las enfermedades autoinmunitarias en pacientes mayores de 13 años en un hospital de Colombia. Medicina interna de México. https://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0186-48662018000400003
- Zambrano-Ferreira, J. A., Pérez-Fonseca, S. V., Caro-Becerra, A. C., González-Rocha, Y. F., Gelvez-Díaz, J. M., Rueda-Gutiérrez, J. A., & Mallarino, G. (2021). Linfedema: de la fisiopatología al tratamiento actual. Médicas UIS, 34(3). http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0121-03192021000300061
- Villegas-Molina, J. P., Yarce-Prince, M., Ochoa-Hernández, J. L., De Dios Cardona-Muñoz, S., Orozco-Beltrán, L. V., De Jesús Ruiz-Hernández, E., Cárdenas-Cañas, C. A., Correa-Londoño, L. A., Atencia-Flórez, C. J., & Velásquez-Lopera, M. M. (2019). Enfoque del paciente con adenopatías generalizadas. Importancia de la estrategia didáctica del estudio de casos clínicos: a propósito de un paciente con linfoma de Hodgkin asociado a una infección por el virus de Epstein-Barr. Iatreia, 32(4), 328-337. http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0121-07932019000400328
- Qiu, F., Liang, C. L., Liu, H., Zeng, Y. Q., Hou, S., Huang, S., Lai, X., & Dai, Z. (2017). Impacts of cigarette smoking on immune responsiveness: Up and down or upside down?. Oncotarget, 8(1), 268–284. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5352117/
- Le, C. P., & Sloan, E. K. (2016). Stress-driven lymphatic dissemination: An unanticipated consequence of communication between the sympathetic nervous system and lymphatic vasculature. Molecular & cellular oncology, 3(4), e1177674. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4972108/
- Herrera, M., Molina, P., & Souza-Smith, F. M. (2021). Ethanol-induced lymphatic endothelial cell permeability via MAP-kinase regulation. American journal of physiology. Cell physiology, 321(1), C104–C116. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8321794/
- Villagran Orellana, M., Martínez Sanguinetti, M. A., Díaz, F., Petermann-Rocha, F., & Celis-Morales, C. (2020). Nutrientes, alimentación y actividad física como potenciadores del sistema inmune en tiempos de COVID-19.: Nutrients, diet, and physical activity as enhancers of the immune system in times of COVID-19. ARS MEDICA Revista De Ciencias Médicas, 45(4), 48–60. https://www.arsmedica.cl/index.php/MED/article/view/1732