Oküler Toksoplazmozis: Tarama ve Tedavi

Oküler toksoplazmozis, bulanık görüşe, ışığa duyarlılığa ve gözlerde ağrıya neden olur. Ancak tanısının konması karmaşık olabilir. Bunun nedenini bugünkü yazımızda açıklayacağız. 

Oküler toksoplazmozis, toksoplazma gondii adlı bir parazitin yol açtığı bir hastalıktır. Dünya çapında yaklaşık 500 milyon insanı etkileyen çok yaygın bir enfeksiyondur. Ancak yalnızca gözleri etkileyen bu patoloji enfekte olanların tamamında gelişmez.

Oküler toksoplazmozis belirtileri veya sonuçlarıyla karşı karşıya kalan kişilerin ya zayıflamış bir bağışıklık sistemleri vardır ya da doğumdan önce annelerinin rahmindeyken enfeksiyonu kapmışlardır.

Ne yazık ki genellikle göz şekillerini tespit etmek zordur ve durum sıklıkla bulanık görmeye ve hatta körlüğe kadar ilerler.

Oküler toksoplazmozis nedir?

Oküler toksoplazmozisi anlamak için öncelikle bu parazit enfeksiyonun nasıl oluştuğunu açıklamamız gerekir. Toksoplazma gondii kedilerde çoğalır ve konaklar. Üstelik ne zaman tuvaletlerini yapsalar bu bakterileri salarlar.

Ancak bu, hastalığın bulaşma şekillerinden yalnızca bir tanesidir. Aynı zamanda meyvelerde, sebzelerde, ette, sütte ve hatta su gibi gıdalarda bulunduğu için çoğu insan enfekte olur. Gördüğünüz gibi, herkes, kontemine olmuş pişmemiş bir gıdayı tüketirken enfeksiyonu kapabilir.

Ayrıca toksoplazma ile temas eden hamile kadınlar bunu bebeklerine geçirebilirler. Çünkü bakteri plasentayı geçip fetüse ulaşabilir.

Gerçekten de sonuncu durum, oküler toksoplazmozis en sık ilişkili olandır. Ceninin aldığı hasarın ciddiyeti, temasın gebeliğin hangi evresinde meydana geldiğine bağlı olarak değişir. Örneğin, ilk üç ay, malformasyonlar ve komplikasyonlar açısından en yüksek riskin olduğu dönemdir.

Nedenleri

Enfeksiyon, ilk başta genellikle asemptomatiktir. Ancak belirli bir süre temas edildikten sonra reaktivasyon oluşabilir. Durum, genellikle fark edilmeyen bir yara izi bırakan bir göz hasarına yol açacaktır.

Enfeksiyon yeniden aktif hale geldikçe, oküler toksoplazmozisin spesifik belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Bu durum, parazit retinada – gözün, görüntülerin yorumlanmasını ve görme duyusunu sağlayan kısmı – yerleştiğinde ortaya çıkar. Retina iltihaplanır (bu sürece retinit denir) ve görmeyi tehlikeye atar.

Oftalmoloji Derneği (Society of Ophthalmology) tarafından yapılan bir çalışmada tekrarlayan oküler toksoplazmozisin en sık görülen tür olduğu belirtilmiştir. Ancak aynı zamanda AIDS ile ilişkili olarak veya kortikosteroidler veya immunsupresif ilaçlar ile sürekli tedavi altında olunduğunda ortaya çıkabilir.

Oküler toksoplazmozisin taranması

Oküler toksoplazmozisin tanısı çok karmaşık olabilir ve doktorlar onu klinik olarak değerlendirmelilerdir – yani göz lezyonları gözlemlenmelidir. Bunun nedeni, mevcut testlerin sadece parazitle temas olup olmadığını doğrulayabiliyor olmasıdır.

Örneğin, bu enfeksiyona karşı antikor olup olmadığını görmemizi sağlayan serolojiler, sadece bir noktada, o kişinin enfeksiyonu kapıp kapmadığını gösterirler. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi enfekte olan ve oküler toksoplazmozis geliştirmeyen çok sayıda insan vardır.

Bir oftalmoloğun doğrudan gözlemlediği şey, aynı zamanda koroidi – gözün parçası olan bir başka zar- de etkileyen bir yara izi ile birlikte retinanın fokal lezyonudur.

Laboratuvar testleri tanıya rehberlik edebilir ancak tanıyı doğrulamaz. Bu nedenle, bir uzmanın neredeyse görünmez işaretleri kaçırmamak için kapsamlı bir göz muayenesi yapması önemlidir.

Oküler toksoplazmozisin tedavisi

Oküler toksoplazmozis, bulanık görmeye, göz ağrısına ve ışığa karşı duyarlılığa neden olur. Bazı durumlarda körlüğe bile yol açabilir. Ne yazık ki hala herhangi bir hasarı tersine çevirmek için başvurulabilecek bir tedavi yoktur.

Tedavi, retina hasarının artmasını ve ileride hastalığın tekrarlamasını önlemeye yardımcı olur. Parazitin çoğalmasını ve pyrimethamine ve sulfadiazin gibi antiparazitiklerin kombinasyonu ile yayılmasını engeller.

Bunun yanı sıra genellikle methylprednisone eklerler. Methylprednisone enflamasyonu azaltmaya yardımcı olan bir kortikosteroidtir. Benzer şekilde, pyrimethamine’in yan etkilerinden kaçınmak için folik asit takviyeleri yazarlar.

Hasarın önlenmesi

Oküler toksoplazmozisten kaçınmanın en etkili yolu buna karşı önleyici tedbirler almaktır. Doktorlar bulaşmayı önlemek için tüm gıdaların düzgün bir şekilde pişirilmesini öneririz. Bunun yanında, hamile kadınların yanında yöresinde kedi hijyeniyle ilgili uygun önlemlerin alınmasına çok dikkat edilmelidir.

Son olarak herhangi bir belirti fark ettiğinizde bir doktora danışmanız gerektiğini unutmayın. Hasarları hızlı bir şekilde bulmak, göz hasarının yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Umarız yazımızı beğenmişsinizdir.