Pitiriyazis Versikolor: Tanımı ve Özellikleri

Pek çok patoloji, cildin normal pigmentasyonunu değiştirebilir ve Pitiriyazis Versikolor bunlardan biridir. Bu, tüm dünyadaki genç insanlarda oldukça yaygın olarak görülen bir mantar enfeksiyonudur.

Yazan ve doğrulayan hemşire Leidy Mora Molina.

Son Güncelleme: 28 Temmuz, 2022

Deri, patojenik mikroorganizmalara karşı ilk savunma hattıdır ve bu nedenle Pitiriyazis Versikolor gibi mantar enfeksiyonları, dermatoloji başvurularının en sık nedenlerinden biridir.

Her şeyden önce, cilt yüzeyinde çok sayıda mikroorganizmanın yaşadığı ve bunların normal mikrobiyotanın bir parçası olduğu unutulmamalıdır. Bunlar normal koşullar altında zararsızdır ancak bazı koşullar altında enfeksiyonlara neden olabilir.

Pitiriyazis Versikolor tam olarak nedir?

Tinea versikolor olarak da bilinen bu mantar deri enfeksiyonu, Malassezia türü bir mantardan kaynaklanmaktadır. Bazı araştırmalara göre, en sık görülen etiyolojik etken coğrafi konuma göre değişiklik gösterebilir. Bu rahatsızlıktan ılıman ülkelerde M. globosa, tropikal ülkelerde M. furfur sorumludur.

Bu hastalık, hayatın her kesiminden insanları eşit derecede etkiler ve dünya çapında görülür. Bununla birlikte, sıcak nemli iklime sahip ülkelerde enfeksiyon daha sık görülür çünkü sıcaklık ve nem ciltte bu tür mantarların kolonileşmesine yardımcı olur.

En çok etkilenen insanlar genellikle gençlerdir ve en sık 20 ile 40 yaşları arasında görülür. Mantar, herhangi bir hasara neden olmadan deride kolonileşir; ancak bazı koşullar altında çoğalabilir ve enfeksiyona yol açabilir.

Hastalığın nedenleri

Yukarıda bahsedildiği gibi enfeksiyon, deride yaygın olan Malassezia türünde bir mantardan kaynaklanmaktadır. Malassezia furfur, çeşitli bireylerde yağ bezlerinin bol bulunduğu alanların %95’inde hapsedilir.

Mantar beslenmek için yağa ihtiyaç duyduğu için bu bölgelerde kolonileşir. Böylece cildin yağlı yapısını değiştirebilecek bazı faktörler mikroorganizmanın çoğalmasına neden olur ve bu şekilde mantarların sayısı artar.

Bu bağlamda, şu durumlar Pitiriyazis Versikolor’un ortaya çıkmasına neden olabilir:

• Sıcak nemli bir iklim
• Aşırı terleme ve sıkı giysiler giyme
• Hamilelik
• Yağlı cilt
• Kortikosteroid kullanımı

Ek olarak, bağışıklık sistemindeki bir eksiklik ve antibiyotik alımı da hastalığı teşvik edebilir. Her iki durum da, insan vücudunun patojenlerin yayılmasını önleyen kontrol mekanizmalarını etkiler.

Pitiriyazis Versikolor semptomları

Bu enfeksiyonun ana semptomu, oval şekilli maküllerin, yani ciltte pullu lekelerin, yamaların ortaya çıkmasıdır. Bu lekeler, cildin kendi renginden daha açık ya da daha koyu olabilir ve renkleri kahverengi, kahverengimsi ya da beyazdır.

Bu yamalar, en çok sırt, boyun, göğüs ve kolun en üst kısımlarında oluşmasına rağmen vücudun herhangi bir yerinde de görülebilir. Derinin kıvrıldığı bölgelerde ortaya çıktıklarında insanlar onları kolayca sedef hastalığı ile karıştırabilir.

Yamalara ek olarak, enfeksiyon genellikle asemptomatiktir, ancak terleme gibi belirli koşullar altında kaşıntı olabilir. Pitiriyazis Versikolor’un ağrılı ya da bulaşıcı olmadığı, fakat buna maruz kalanlarda büyük psikolojik rahatsızlığa neden olduğu unutulmamalıdır.

Tanısı

Bu hastalığa tanı koymak aslında oldukça basittir. Dermatologlar sadece deri yamalarına bakarak doğru tanıyı koyabilirler fakat bazen bu durum seboreik dermatit gibi diğer cilt rahatsızlıkları ile karıştırılabilir.

Bu rahatsızlığı diğerlerinden ayırmak ve doğru teşhis etmek için çeşitli testler vardır, ancak en yaygın olanı mikroskop altında doğrudan gözlemektir. Bunun için lezyonların ciltteki pullarından bir örnek alınır, potasyum hidroksit eklenir ve mikroskop altında incelenir.

Belirli durumlarda, enfeksiyona neden olabilecek Malassezia türleri arasında yalnızca ayrım yapmak amacıyla numuneden bir kültür almak gerekli olabilir.

Pitiriyazis Versikolor tedavileri

Yukarıda bahsedildiği gibi, bu bir mantar enfeksiyonudur ve bu nedenle antifungal tedaviler tercih edilir. Tıbbi kaynaklara göre, çoğu durumda şampuanlar ve kremler enfeksiyon üzerinde etkilidir. Bu nedenle doktorlar, enfeksiyonun tekrarlaması ya da yaygın olarak kullanılan tedavi yönteminin başarılı olmaması durumunda hastalar için sistemik tedavi planlamalıdır.

Topikal tedaviye gelince, ketokonazol veya siklopiroks içeren krem, jel ya da şampuan kullanımının etkili olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca %2,5 selenyum sülfit şampuanı kullanılması da faydalıdır, deri yamaları çoğu durumda genellikle 1 ila 2 hafta içinde kaybolmaktadır.

Topikal tedavinin etkili olmadığı durumlarda sistemik tedavi uygulanmalıdır. Bu bağlamda, flukonazol, ketokonazol veya itrakonazol, belirli bir süre ağızdan alınabilir.

Pitiriyazis Versikolor nasıl önlenir?

Bu hastalık deride yaşayan bir mantardan kaynaklansa da, ortaya çıkmasını önlemek için alınabilecek birkaç önlem vardır. Önleyici tavsiyelerin çoğu, uygun kişisel hijyeni sürdürmeye ve ciltteki yağ miktarını azaltmaya yöneliktir.

Son olarak, Pitiriyazis versikolor’un tekrar ettiğini unutmamalısınız. Bu nedenle, eğer daha önce bu hastalığı geçirdiyseniz sıcak aylarda doktorun da onayıyla beraber ağızdan antifungal ilaç almanız tavsiye edilir.