Cilt Kaşıntısı Nelerin İşareti Olabilir?
Cilt kaşıntısı genellikle göz ardı ettiğimiz bir durumdur. Çoğu kez farkında olmadan vücudumuzun farklı yerlerini kaşırız. Hatta şu an bu satırları okurken kaşınmaya başlayabilirsiniz. Peki, cilt kaşıntısı bir sorunun işareti olabilir mi?
Cilt kaşıntısı, aslında vücudun beyne gönderdiği sinyallerle ürettiği doğal bir reaksiyondur. Önemsiz olabileceği gibi farklı sorunlardan da kaynaklanıyor olabilir. Gelin, bu yazımızda cilt kaşıntısı ve nedenlerine ayrıntılı olarak göz atalım.
Cilt kaşıntısı neden kaynaklanır?
Cildimiz ortalama 2 metrekaredir. Yani vücudumuzun en büyük organıdır. Bu organ çeşitli faktörlerden doğrudan etkilenir.
Vücudun diğer organları gibi cildimiz de hastalıklardan ve tehdit oluşturan ögelerden korunmak için kendi mekanizmasını kullanır.
Ayrıca bakınız: Kuru Cilt Tek Bir Seferde Nasıl Tedavi Edilir?
Cildin normal olarak kaşınmasına pruritus denir.Bu, vücudumuzun bize verdiği bir uyarıdan ibarettir.
Peki cildi tehdit eden unsurlar nelerdir?
Her tür uyarıcı, mesela havadaki toz, bir saç teli veya giysimizin sürtünmesi, bir böcek, terleme, yapraklar veya çiçeklerden gelen koku kaşınmaya yol açabilir.
Cilde dokunan her şey beyindeki reseptörleri uyarır ve beyine alarm gönderir. Böylece hepimizin bildiği bir his oluşur: kaşıntı.
Cildimizi kaşıyınca bu his geçer ve rahatlarız. Ama bir sorun vardır. Parmak ve tırnaklarımızdaki kirler veya uyguladığımız baskı yüzünden durumu kötüleştirebiliriz.
Cilt kaşıntısı çok şiddetliyse ve acı duyuyorsak, sorun bir alerjik reaksiyondan kaynaklanıyor olabilir. Bir diğer sebep ise sinirlilik, anksiyete, stres veya endişedir.
Cilt kaşıntısının ana nedenleri
- Susuzluk
- Dermatit
- Sedef hastalığı
- Rosacea
- Aşırı terleme
- Hijyen eksikliği
- Cilt rahatsızlıkları
- Alerjik reaksiyon
- Kuvvetli kimyasal maddelerin kullanımı
- Böcek sokması
- Mayt veya diğer mikroorganizmalar
- Stres
- Gerginlik
- Anksiyete
- İlaçların yan etkileri
- Düşük hava sıcaklıkları
Çeşitli çalışmalar beyinde özel işlevi olan nöronların olduğunu ortaya koydu: bunlar cilde bir şey değdiğinde ve problem yaratabilecek şeyleri tespit ettiğinde beyni uyarır.
2007’de Washington Üniversitesinden bir bilim ekibi, görevi sadece kaşıntı hissini yönetmek olan sinir hücrelerini keşfetti. Biyolog, psikiyatrist ve anestolojistler tarafından yapılan araştırma Science dergisinde de yayınlandı.
Ayrıca bakınız: Kuru ve Çatlak Ciltle Savaşmak İçin Meyveler
Cilt kaşıntısı ile oluşan uyarı sinir liflerince toplanır Bu lifler cildin altında tüm vücudumuzda bulunur ve beyne omurga aracılığıyla sinyaller gönderir. Burada nöronlar bizi kaşındıran bir şey olduğunu fark ederler. Ayrıca acı duyduğumuzda da sinir uçları ayrıca bize haber verir
Kaşımak ya da kaşımamak, işte bütün mesele bu!
Cildimizi kaşıdığımız zaman aslında bizi rahatsız eden bir şeye verilen uyarıya cevap veririz. Bu bilinçsiz sinyal bizi cildi kaşındıran bir şey olduğuna dair bilgilendirir.
Kaşıma eylemiyle bizi rahatsız eden faktörü ortadan kaldırmak ve bu bölgeye rahatlama hissi vermek isteriz. Vücut uyarı halinden çıktığı zaman, daha fazla kaşıntı sinyali göndermez.
Kaşımanın bir diğer sonucu ise kaşıntı hissini geçici olarak yok etmektir. Ancak bir bölgeyi kaşıdığımızda eskisine göre daha geniş bir alanı uyarmış oluruz ve böylece tehdidi yayıp kaşıntıyı arttırabiliriz.
Kaşınmak öksürmek veya hapşırmak gibi kontrol edemediğimiz uyarılara verdiğimiz bir tepkidir. Ancak yapabileceğimiz en iyi şey, cilt kaşıntısı sorununa yol açan şeylerden kurtulmaya çalışmaktır.
ABD’nin Wake Forest Üniversitesinde yapılan bir araştırmada dermatologlar ilginç bir çalışma yürüttü. Cildimizi kaşıdığımızda ne olduğunu analiz ettiler ve bunun için MRI kullandılar.
Katılımcıların ciltlerini 30 saniye boyunca bir fırça ile kaşıyıp 30 saniye ise hiç dokunmamaları gerekiyordu.
Ekibi şaşırtacak bir sonuç elde edildi. Beyinde rahatsız edici anılar ve duyguların yer aldığı bölgeler kaşınma sırasında devre dışı kalıyordu. Bunun sebebi cildimizi kaşıdığımız zaman duyduğumuz rahatlama ve sakinlik hissi olabilir.
Cildimiz neden kışın daha çok kaşınır?
Bir çok insan yılın en soğuk aylarında cilt kaşıntısı problemi yaşar. Bunun sebebi düşük hava sıcaklıkları, rüzgar veya kar yüzünden cildin kurumasıdır.
Cilt kaşıntısı özellikle ellerde ve yüzde veya soğuk hava ile en çok temas eden bölgelerde olur. Ayrıca yaza nazaran kışın daha çok sıcak su kullanıyor olmamız da cildimizin kurumasına yol açar. Bunun dışında bazı sabun veya deterjanlar alerji ve dermatite sebep olabilir.
Kışın cilt kaşıntısı yaşamamızın bir diğer nedeni de kat kat giyinmektir. Giysiler cildin nefes almasını önler . Dolayısıyla, yünlü ve kalın ipli giyecekler cilt kaşıntısı oluşturur.
Kaşınmaktan ve cildi zedelemekten kaçınmanın bir yolu da kaşınan bölgeye biraz buzla soğuk kompres yapmaktır. Ayrıca papatya çayına batırdığınız temiz bir kumaş parçasını da kullanabilirsiniz. Son olarak aloe veranın cilt üzerindeki olağanüstü etkilerini unutmayın!
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Nattkemper, L. A., Tey, H. L., Valdes-Rodriguez, R., Lee, H., Mollanazar, N. K., Albornoz, C., … Yosipovitch, G. (2018). The Genetics of Chronic Itch: Gene Expression in the Skin of Patients with Atopic Dermatitis and Psoriasis with Severe Itch. Journal of Investigative Dermatology. https://doi.org/10.1016/j.jid.2017.12.029
- Wikström, B. (2007). Itchy skin-A clinical problem for haemodialysis patients. In Nephrology Dialysis Transplantation. https://doi.org/10.1093/ndt/gfm292