Q Ateşi Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Q ateşi genellikle komplikasyonlara yol açmayan bir hastalıktır. Fakat bazı hastalarda bu belirtiler hepatit, zatürre, endokardit ya da menenjite dönebilir.

Q ateşi hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalıktır. Bu hastalık 1935 senesinde keşfedildi ve nedeni belirlenemediği için adına Q ateşi dendi. Q harfi İngilizce sorgu ve soru anlamına gelen “query” ve “question” sözcüklerinden geliyor.

Hastalığın ortaya çıkmasının ardından, buna neden olanın Coxiella burnetii bakterisi olduğunu keşfettiler. Bu bakteri genellikle inek, keçi, koyun ve diğer memelilerde bulunuyor. Fakat genellikle hayvanlarda herhangi bir hastalığa neden olmuyor.

Q ateşi yılın her döneminde ortaya çıkabilse de, genellikle bahar aylarında ve yaz aylarının başında görülüyor. Çoğu vaka özellikle Nisan ya da Mayıs aylarında meydana geliyor.

Q Ateşi ve Kökeni

Q ateşi çok ağır olmayan, genellikle gribe benzeyen bir hastalıktır. Tabii bu hastalığın ölümcül olabildiği vakalar da bulunmaktadır. Öyle ki, beyne, kalbe, karaciğere ve akciğerlere zarar verebilir. Kimi insanlarda da herhangi bir belirti göstermediği olabilir.

Hastalığa yol açan Coxiella burnetii bakterisi genellikle hayvan doğumlarında açığa çıkar. Diğer bir deyişle, plasenta ve amniyotik sıvıda bulunur. Ayrıca enfekte hayvanların sütünde, idrarında ve dışkısında da görülür.

Bazı insanlar hayvanlarla doğrudan etkileşim kurmamalarına rağmen enfekte olabilirler. Enfekte hayvanların idrarı, dışkısı ya da doğum sonrası ortaya çıkan mahsullerin tozları hastalık bulaştırabilir. Benzer bir şekilde, bu hastalığa neden olan bakteriyi barındıran hayvanların pastörize edilmemiş sütlerinden de hastalık yayılabilir.

Özellikler ve Belirtiler

Bakteriyi kapan 10 insandan 5’i belirtileri gösterir. Bu belirtiler genellikle bakterinin kapılmasından 2-3 hafta sonra açığa çıkar. En yaygın belirtiler şu şekildedir:

• Ateş ve terleme
• Baş ve kas ağrısı
• Bulantı, kusma ve/veya ishal
• Yorgunluk
• Göğüs ağrısı ve/veya karın ağrısı
• Kuru öksürük
• Kilo kaybı

Bu belirtiler hafif ya da yoğun görülebilir. Enfeksiyon akciğerlere ya da karaciğere bulaşmışsa zatürre ya da hepatite yol açabilir. Ayrıca hamile kadınlarda düşük riski meydana getirir.

100 insandan 5’inde kronik Q ateşi geliştirme ihtimali vardır. Bu da ilk enfeksiyondan aylar hatta yıllar sonra kendini gösterir. Kalp kapakçıklarından bir ya da daha fazlasını enfekte ettiği için bu hastalığın ölümcül sonuçları olabilir.

Q Ateşinin Risk Etmenleri

Bu bakterinin bazı evcil hayvanlarda bulunduğu aşikar. Fakat bazı vahşi hayvanlarda ve kenelerde görülmesi de mümkün. Bundan ötürü, temel risk etmeni bu hayvanlarla doğrudan ya da dolaylı yollarla temas etmektir.

Bariz bir şekilde en çok risk altında olan grup çiftçiler ya da mezbahalarda çalışan kişilerdir. Bunlara ek olarak, veterinerler, araştırmacılar ve gıda işindekiler de risk altındadır. Bunun yanı sıra, erkeklerin bu hastalığa yakalanma riski kadınlara kıyasla daha fazladır.

Q ateşi görülen hastalar genellikle 30 ile 70 yaş aralığındadır. Fakat nadir de olsa çocukların da hastalığa yakalanabildiği görülmüştür. Çocuklar hastalığa yakalandığında genellikle zatürre belirtileri gösterirler.

Q Ateşi İle İlgili Diğer İlginç Bilgiler

Aşağıda belirttiğimiz sağlık sorunlarına sahip olanların kronik Q ateşi hastası olma ihtimali daha yüksektir:

• Kalp kapakçığı sorunları olanlar
• Damarlarında anormallik olanlar
• Bağışıklık sistemi düşük olanlar
• Hamileler

Şimdilik Q ateşine karşı bir aşı bulunmuyor. Bundan dolayı, bu hastalıktan mümkün olduğunca korunmak son derece önemlidir. Genel olarak herhangi bir hayvanın pastörize edilmemiş sütünü içmemeniz gerekir.

Hayvanlarla çalışanların ya da çiftlikte yaşayanların bu hastalığa karşı alarm halinde olması gerekir. Ayrıca bahsettiğimiz belirtilerden herhangi birini gösterdiğinizde doktorunuza başvurmanız şarttır. Yüksek risk grubunda olan insanların hayvanlarla temas etmemesi gerekir.