Sirke ve Çamaşır Suyu: Neden Karıştırılmamalıdır?
Güvenlik nedeniyle asla birbiriyle karıştırılmaması gereken çok çeşitli ev ürünleri vardır. Bunları birleştirmenin temizleme etkilerini “artırdığı” düşünülse bile, gerçekte tehlikeli olabilir. Neden sirke ve çamaşır suyu karıştırılmamalıdır?
Austin’deki Texas Üniversitesinde kimya profesörü olan Kate Biberdorf’a göre, sirke ve çamaşır suyu evdeki en tehlikeli çiftlerden biridir. Bunları karıştırmak, sağlık için zararlı olan zehirli bir gaz açığa çıkarmaktadır.
Sirke ve çamaşır suyu neden karıştırılır?
İnsanların zehirli gaz salmasına rağmen sirkeyi çamaşır suyu ile karıştırmayı tercih etmelerinin birkaç nedeni vardır. Birincisi, sirkenin ağartıcının pH’ını düşürerek dezenfekte etme etkisini artırmasıdır.
Bununla birlikte, bu tür karışımları yapan çoğu insan, oluşan reaksiyonun farkında değildir. Ve elbette, bunun sağlık üzerinde neden olabileceği etkilerin de farkında değillerdir.
Bu yüzden sadece daha iyi temizlik ürünleri ve dezenfektanlar yapma arzusu ile yola çıkarak bu karışımları yaparlar ve bunları önlem almadan kullanırlar.
Mutlaka okuyun: Kimyasal Temizlik Maddeleri Zararlı Mı?
Sirke ve çamaşır suyu karıştırıldığında ne reaksiyonu olur?
Bu karışımla ne olduğunu anlamak için öncelikle bazı kavramlar açıklığa kavuşturulmalıdır. Dr.Biberdorf’un işaret ettiği gibi, sirke ve çamaşır suyunda bulunanlar gibi molekülleri atomlar oluşturur.
Sırasıyla, her atomun merkezinde bir çekirdek vardır ve çekirdeğin içinde nötronlar ve protonlar olmak üzere iki tür parçacık vardır. Üçüncü bir parçacık türü olan elektronlar çekirdeğin yörüngesinde dolaşırlar.
Anlaşılması gereken bir diğer konu da asit ve baz arasındaki farktır. Maddeler bir pH ölçeğinde ölçülür ve aşağıdaki gibi tanımlanır:
- Asit: pH’ı 7’nin altında olanlar
- Nötr: pH’ı 7 olanlar
- Baz: pH’ı 7’nin üstünde olanlar
Bir baz ve bir asit karıştırıldığında, bazın asitten proton aldığı kimyasal bir reaksiyon meydana gelir. Bu reaksiyon, yeni bir kimyasal bileşik ile sonuçlanır.
Peki, sirke ve çamaşır suyu karıştırıldığında ne olur?
Biberdorf’un da açıkladığı gibi, çamaşır suyunun ana bileşenlerinden biri, bir baz olan sodyum hipoklorittir. Sirke ise bir asittir (asetik asit).
Bu nedenle kişi sirkeyi çamaşır suyu ile karıştırmaya karar verdiğinde sodyum hipoklorit sirkeden bir proton alır ve bu reaksiyon bir hipokloröz asit üretir. Ancak bu, hikayenin sonu değildir.
Hipokloröz asit, sirkenin geri kalanı ile reaksiyona girerek sağlık için özellikle zararlı olabilecek klor gazı olarak bilinen bir gaz oluşturur.
Daha fazlası için okuyunuz: Çocuğunuz Çamaşır Suyu İçerse Ne Yapmalısınız?
Klor gazının negatif etkileri
Klor gazı saf haliyle sarı-yeşil renkte görünür. Bununla birlikte, sirkenin çamaşır suyu ile karıştırılmasından kaynaklanan gaz havaya yayılır ve genellikle görünmezdir.
Buna rağmen güçlü kokusu ve vücutta neden olduğu olumsuz etkiler mutlaka fark edilir. Bunlardan birincisi, gözler, boğaz ve akciğerler dahil olmak üzere mukoza zarlarını etkilemesidir.
Sonuç olarak, diğerlerinin yanı sıra göz sulanması, göğüs tıkanıklığı, solunum güçlükleri ve yanma hissi gibi semptomlar da ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca ciltle teması halinde su toplamasına ve tahrişe neden olabilir.
Bu risklerden kaçınmak için ne yapılabilir?
Elbette yukarıda belirtilen risklerden kaçınmak için her ne pahasına olursa olsun sirke ve çamaşır suyu karıştırmaktan kaçınılmalıdır. Bunun yerine, herhangi bir temizlik yapmak istendiğinde yeni çamaşır suyu kullanmak en iyisidir.
Çamaşır suyu ve sirkeyi ayrı ayrı kullanmak düzinelerce yüzeyin dezenfekte edilmesine yardımcı olabilir. Güvenlik nedeni ile, bunları ayrı ayrı ve yalnızca gerektiğinde kullanmak en iyi çözümdür.
Ayrıca kullanımı güvenli diğer doğal temizleme alternatiflerini deneyebilirsiniz: Limon suyu, karbonat, hidrojen peroksit ve tuz bu seçenekler arasındadır.
Sirke ve çamaşır suyu karıştırmanın risklerini daha önce duymuş muydunuz? Artık kombinasyonlarının çok zararlı olabileceğini bildiğinize göre, bundan tamamen kaçınabilir ve bu bilgileri sevdiklerinizle paylaşabilirsiniz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Morim A, Guldner GT. Chlorine Gas Toxicity. [Updated 2019 Mar 31]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537213/
- White, C. W., & Martin, J. G. (2010). Chlorine Gas Inhalation: Human Clinical Evidence of Toxicity and Experience in Animal Models. Proceedings of the American Thoracic Society. https://doi.org/10.1513/pats.201001-008SM
- Suryanarayanan, A. (2014). Chlorine. In Encyclopedia of Toxicology: Third Edition. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-386454-3.00277-3
- Chlorine Gas Toxicity From Mixture of Bleach With Other Cleaning Products—California. (2011). JAMA: The Journal of the American Medical Association. https://doi.org/10.1001/jama.1991.03470180029010