Yaz Saati Uygulaması Vücudu Nasıl Etkiler
Çoğu ülkede devam eden yaz saati uygulaması dolayısıyla vücutta ortaya çıkan etkiler üzerinde birkaç ilginç çalışma yapılmıştır. Ancak bu çalışmaların hiçbiri kesin sonuçlara ulaşamamıştır. Açık olan şey şudur ki, bu değişiklik kişiden kişiye değişen etkilere neden olur ve bazıları için çok rahatsız edici bir durum olabilir.
Zaman değişikliği konusu her zaman birçok tartışmaya neden olmuştur. Bu uygulama I. Dünya Savaşı sırasında Avrupa’da başlamıştır. Bunun ana nedeni, enerji tasarrufu sağladığı argümanıdır.
Yaz saati uygulaması yaz aylarında Mart ayı sonunda, kış aylarında ise Ekim ayının son Pazar gününde yapılır.
Teoride bu uygulama enerji tasarrufunu teşvik edebilmek için gün ışığından mümkün olduğunca çok yararlanmayı amaçlar. Ancak, araştırmalar gündüz tasarruf edilen enerjinin öğleden sonra kullanıldığını göstermektedir. Benzer şekilde, işçiler bu duruma alıştıkça daha az üretken hale gelirler. Belki de bu uygulama göründüğü kadar fazla enerji tasarrufu sağlamıyordur!
Yaz Saati Uygulaması
Bazı çalışmalar elektriği olmayan kültürlerin elektriği olan kültürlere benzer olan bir rutine sahip olduğunu gösterir. Ayrıca uzmanlar da atalarımızın bizim şu an uyuduğumuza benzer şekilde uyuduğuna inanmaktadır. Bu da demektir ki, doğamız itibariyle hepimiz benzer uyku düzenlerine sahibiz. Bunun nedeni, en basit olanları da dahil olmak üzere tüm yaşayan varlıkların fonksiyonlarının birçoğunu 24 saatlik döngüler halinde düzenlemeleridir. Bu varlıklarda ışık ve karanlık belirleyici faktörlerdir.
2011’de Barselona’daki Genomik Düzenleme Merkezinden (CRG) bir araştırmacı ekibi hücrelerin gündüz ve gece arasında ayrım yapabildiğini ve bunun işleyişleri için elzem olduğunu keşfetti. Bu sirkadiyen ritm uyku ve uyanıklık döngülerini ve bunlar ile ilgili tüm fonksiyonları düzenler. Bu döngülerde bir değişim ortaya çıktığında bu durum vücutta bir dengesizliğe yol açar ve çeşitli sorunlar çıkmasına sebep olabilir. İnsan vücudu rutinleri sever, çünkü rutinler vücudun daha iyi çalışmasına yardımcı olurlar.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Sabahları Uyanmanızı Zorlaştıran 7 Yanlış
Yaz Saati Uygulamasının Etkileri
Yaz saati uygulaması bir tip “jet gecikmesine (jet lag)” neden olur. Jet gecikmesi kişi çok farklı bir saat diliminde olan bir yere seyahat ettiğinde ortaya çıkan rahatsızlığa verilen addır. Yaz saati uygulaması vücudun kafasını karıştırır ve biraz kaosa neden olur. Aktivite ve dinlenme saatlerindeki değişiklik yorgunluk, uyuşukluk ve asabiyete neden olur.
Bazı insanlar bu durumu diğerlerinden daha şiddetli bir şekilde yaşarlar. Bu semptomlar bu değişikliğin kısa süreli etkisinin melatonin salgılanmasında bir farklılığa yol açmasıdır. Melatonin gün ışığına bağlı bir şekilde hareket eden bir hormondur. Daha fazla ışık olduğunda daha az melatonin olur. Bunun aksine, daha az ışık olduğunda vücut uykuyu başlatmak için daha fazla melatonin salgılar. Bu uygulama bu hormonun düzensiz hale gelmesine sebep olur, bu da bahsettiğimiz semptomlara yol açar.
Ancak, çoğu durumda vücudun dengesinin tekrar düzelmesi ortalama üç gün sürer.
Bu yazımızı da okumalısınız: Melatonin Hormonu Açısından Zengin 4 Gıda
Diğer Etkiler
Yaz saati uygulaması uykunun hem miktarını hem de kalitesini etkiler. Bir çalışma, bu uygulamanın ilk günlerde insanların 60 dakika civarında uyku kaybı yaşamasına ve insanların yaklaşık %10’unda uyku kalitesinin etkilenmesine sebep olduğunu belirtir.
Ayrıca bazı tanımlayıcı çalışmalar bu uygulamanın miyokard infarktüslerinin (kalp krizi) sayılarını da biraz arttırdığını kaydetmiştir. Buna karşılık, sonbahardaki saat değişikliği bu sayının düşmesini sağlar. Bu sırada, bir başka çalışma yaz saati uygulamasından sonraki günlerde intihar oranlarında da bir artış olduğunu gösterir. Çalışmalar ayrıca yaz saati uygulamasının sonrasında hem iş ile ilgili kazalar hem de trafik kazalarında artış görüldüğüne işaret eder. Uygulamadan sonraki Pazartesi gününde iş ile ilgili kazaların diğer zamanlarda olduğundan daha ciddi olma eğiliminde olduğuna işaret eden istatistiksel kanıtlar da bulunmaktadır.
Ancak, kalp krizi, kaza ve intihar oranlarının sadece biraz artış gösterdiğini belirtmek de önemlidir. Bununla birlikte, bunlar hala bu değişime mümkün olan en sağlıklı şekilde adapte olduğunuzdan emin olmanız konusunda sizi teşvik etmek için aklınızda tutmanız gereken ilginç gerçeklerdir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Serón-Ferré, M. J. (2018). Relojes, relojes, relojes y el cambio de hora¿ Son los relojes internos espejos del reloj externo?. Revista Chilena de Enfermedades Respiratorias, 34(3), 151-152.
- Ritmo circadiano: el reloj maestro. Alteraciones que comprometen el estado de sueño y vigilia en el área de la salud. (2014). Morfolia.
- Argüelles, R., Bonmatí Carrión, M., Argüelles Prieto, R., & Bonmatí Carrión, M. (2015). Melatonina, la hormona de la noche. Eubacteria.
