Asbestozis: Belirtiler ve Semptomlar
Asbestozis, asbeste maruz kalan kişilerde ortaya çıkan bir akciğer hastalığıdır. Bu malzeme uzun süre çimento, kiremit ve doğal taş türleri gibi çeşitli yapı elemanlarında sıklıkla kullanılmıştır.
Asbeste maruz kalan kişinin vücudunun çeşitli yerlerinde kanser dahil olmak üzere farklı sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Asbestozis, buna maruz kalan kişilerde en sık görülen rahatsızlıktır ve bu hastalıktan mustarip olan kişilerde akciğer kanseri oluşma riski daha yüksektir.
Asbest kullanımı 1970’ten itibaren yasaklanmaya başlandı ancak bugüne kadar pek çok ülke bu yasağa uymadı. Diğerlerinde ise yasaklanması zaman aldı. Endüstriyel tesislerde ve faaliyetlerde geleneksel bir yöntem olarak kullanıldığından, asbestten açığa çıkan bileşenler nedeniyle asbestozis bir meslek hastalığı olarak kabul edilir.
Asbest veya amyant, ismini yapı malzemelerinde kullanıma uygun hale getiren özelliklere sahip altı doğal mineral taş grubundan almıştır. Ayrıca araç frenlerinde, tekne montajında ve diğerlerinin yanı sıra bazı tekstil ürünlerinde kullanılır.
Ateşe, ısıya ve çeşitli kimyasallara dayanıklı olan asbest elektrik iletmez. Bu özellikleri nedeniyle endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır. Hastalığa neden olan temel üç asbest çeşidi vardır:
- Krizotil
- Krokidolit
- Amosit
Asbestten yapılan bir ürün sallandığında, bazı küçük asbest lifleri havaya salınır ve birisi onları soluduğunda, bu lifler akciğerlere yerleşir, uzun süre orada kalır. Biriktikçe, solunum fonksiyonunu ciddi şekilde etkileyebilecek iltihaplanma ve yaralara neden olurlar. Asbest kanserojen içeriği olan bir madde olarak bilinir.
Daha fazla öğrenin: Akciğer Kanseri: Belirtileri Ve Tedavisi
Asbestozis
Asbestozis, asbest liflerinin solunmasından kaynaklanan kronik bir akciğer hastalığıdır. Bir pulmoner fibrozis olan akciğer sertleşmesi olarak kabul edilir. Akciğerde enflamasyona neden olur ve bu da giderek kalıcı hasara yol açar.
Asbest, çevrede doğal formunda bulunur ve hepimiz bir süre asbest solumak zorunda kalmışızdır. Hastalanma riski en yüksek grupta olanlar, bu bileşiğe uzun süre düzenli olarak maruz kalanlardır.
Buna rağmen araştırmacılar, kısa süre için de olsa büyük miktarda asbest solumaya maruz kalmanın da çeşitli hastalıklara neden olabileceğini bulmuşlardır. Hem bu durumlarda hem de uzun süre asbest solumaya maruz kalma durumunda, asbestozis semptomları, buna maruz kaldıktan 10 ile 40 yıl sonra ortaya çıkabilir.
Belirti ve bulgular
Asbestozisin ana semptomu, genellikle nefes darlığına eşlik eden kuru öksürük şeklindedir. Asbestozis sorunu yaşayan kişilerde, bu semptomlar egzersiz veya yoğun fiziksel aktiviteler gerçekleştirdikten sonra daha belirgin hale gelir ve zaman geçtikçe bu şikayetler artar.
Göğüste ağrı veya baskı hissinin yanı sıra ilerleyen zamanlarda bu şikayetlere iştahsızlık ve kilo kaybının da eşlik etmesi sık rastlanılan bir durumdur. Bu şikayetlere ek olarak, bu hastalığın en karakteristik belirtilerinden biri de clubbing (çomak parmak) adı verilen bir tırnak anomalisidir.
Clubbing ya da çomak parmak, hipokrat parmak veya davul parmak olarak da bilinir. Başlıca özelliği, parmakların ve ayak parmakların uçlarının normalden daha şişkin hale gelmesi ve tırnakların aşağı doğru eğilerek baş aşağı bir kaşık şeklini almasıdır.
Çomak parmak, tüm asbestozis vakalarında görülen karakteristik bir özellik olmasına rağmen aynı zamanda diğer akciğer hastalıklarında da rastlanılan bir durumdur. Doğru tanı ancak ilgili klinik testler yapıldıktan sonra konabilir.
Bunu da okuyun: Soğuk Algınlığına Bağlı Öksürük
Asbestozis hakkında aklımızda bulundurmamız gereken bilgiler
Asbestozun semptomları ve bulguları kişiden kişiye büyük ölçüde değişiklik gösterir. Bazı durumlarda sadece hafif belirti ve semptomlar gösterirken, bazı durumlarda da solunum yetmezliği ve kanser gibi ciddi sağlık problemlerine neden olur. Genel bir kural olarak, sigara içenlerde daha şiddetli semptomlara ve şikayetlere rastlamak sık görülen bir durumdur.
Asbeste maruz kalmış ya da maruz kaldığını düşünen herkesin hastalık öyküsünü doktorlarına bildirmesi önemlidir. Sağlık hekimi mutlaka hastadan maruz kalmanın söz konusu etkilerini belirlemek için bir göğüs röntgeni ve tercihen yüksek çözünürlüklü bir göğüs BT’si isteyecektir. İlk belirtilerin orta vadede belli olacağını aklınızdan çıkarmayın.
Günümüzde asbestozis için uygulanacak özel bir tedavi yöntemi yoktur. İyileşme şansı ve hastalığın seyri, genel sağlık durumuna, asbeste maruz kalma süresine ve maruz kalınan asbest türü gibi birçok faktöre bağlıdır. Asıl risk, bir kanser türü olan akciğer zarı kanseri geliştirmiş olmaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Marín Martínez, B., & Clavera, I. (2005). Asbestosis. In Anales del sistema sanitario de Navarra (Vol. 28, pp. 37-44). Gobierno de Navarra. Departamento de Salud.