Beyin Sarsıntısı: Semptomları, Tanı ve Tedavisi

Beyin sarsıntısı, beynin kısa bir süreliğine normal fonksiyonlarını kaybettiği bir yaralanma türüdür. 

Çocuklar arasında kaza çok sık yaşanan bir şeydir çünkü sürekli koşar, zıplar, oynar ve bir yerlere tırmanırlar. Bu kazalardan biri de beyin sarsıntısı dediğimiz, kafaya gelen bir darbe sonucu beynin kafatasına çarpması durumudur. Bu yazımızda, beyin sarsıntısına daha yakından bakarak semptomlarını ve nasıl tedavi edildiğini öğreneceğiz.

Beyin sarsıntısı semptomları

Beyin sarsıntısının semptomları kazadan 24 ya da 48 saat sonrasına kadar kendini göstermeyebilir. Ne yazık ki bunları çocuklarda tespit etmek oldukça zordur çünkü nasıl hissettiklerini tam olarak anlatamazlar.

Şokun etkilerini gösteren belirtiler şu şekildedir:

• Denge ve koordinasyon problemleri. Dengesiz yürümek ya da top oynamak gibi basit şeyleri yapmakta güçlük çekmek.
• Kafa karışıklığı.
• Kısa süreli hafıza problemleri.
• Enerji eksikliği.
• Üzgün ya da hassas olma.
• Görünürde bir sebep yokken beliren anksiyete ve rahatsızlık hissi.
• Uyumada güçlük çekme.
• Çok fazla ya da az uyuma.
• İştahsızlık.
• Çok fazla ağlama.
• En sevdiği aktivitelere karşı ilgisini kaybetme.

Çocuğunuz düştüyse ve beyin sarsıntısı geçirdiğini düşünüyorsanız fakat hiçbir semptom görmediyseniz, tedavi ya da tıbbi değerlendirme gerekmeyen hafif bir sakatlanma yaşamış olabilir. Ancak kazadan birkaç saat sonra yukarıda bahsettiğimiz semptomlardan herhangi birini gözlemlediyseniz, çocuğunuzu en kısa zamanda doktora ya da acil servise götürmelisiniz. Ancak o zaman tedavi gerektiren bir durum olup olmadığına karar verilebilir.

Şu durumlarla karşılaşırsanız çocuğunuzu hemen acile götürün:

• Tekrarlayan kusma
• Nöbet geçirme
• Baş dönmesi ya da denge kaybı
• Şiddetli baş ağrısı
• Bilinç kaybı ve uyanamama
• Kafa karışıklığı ve çocuğunuzun sizi tanımaması
• Düzgün konuşamama ve anlamsız şeyler söyleme (elbette zaten akıcı konuşabildiği bir yaştaysa).
• Görme bozuklukları: göz bebeklerinde büyüme, bulanık görme ve objeleri ayırt edememe.
• Çocuğun kafasında hematom ya da iri bir şişlik veya yanma (özellikle bebeklerde).

Beyin sarsıntısı tanısı

Beyin sarsıntısı zamanında teşhis edilir ve doğru tedavi edilirse ileride herhangi bir sorun yaşamadan kurtulabileceğiniz için aklınızdaki tüm soruları doktorunuza sormanız çok önemlidir. Ancak kazadan sonra çocuğunuzun semptomlarına dikkat etmez ve zamanında hareket etmezseniz çocuğun yaşadığı şok beyin hasarlarına yol açabilir; motor işlevleri ile bilişsel ve duyusal gelişimi üzerinde olumsuz etkiler bırakabilir.

Doktor çocuğun sinir sisteminin işleyişini değerlendirerek böyle bir hasarın olup olmadığına bakar. Çocuğun denge, koordinasyon ve refleks hareketlerini teste tabi tutar. Buna ek olarak, doğru tanıyı koymak ve beyin ya da beyin yakınlarındaki yapıların ne derece etkilendiğini görebilmek için tomografi ya da emar gibi teknolojiler kullanması gerekebilir.

Tedavi

Beyin sarsıntısı tedavisi, hasarın şiddetine ve çocuğun karakteristik özelliklerine göre değişir. Doktor hastaneye yatırmaya gerek görmezse evde bakımı için muhtemelen şunları önerecektir:

• Bir süreliğine travma yaşanmasını önlemek ya da iyileşme sürecini geciktirmemek adına dinlenmek ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmak.
• Herhangi bir bilişsel aktiviteden kaçınmak. Örneğin, çocuk durumunun kötüleşmemesi adına okula ya da kreşe gitmeyip en azından semptomlar geçene kadar beklemelidir.
• Daha sonra, günlük aktivitelere yavaş yavaş katılmak.
• Bu süre boyunca belli bir miktar sıvı tüketmek ve abur cubur yememek.

Beyin sarsıntısı sonrası sendromu

Çocukların çoğu doğru tedavi sonucunda tamamen iyileşse de bazen sarsıntı sonrası sendromu yaşayanların olduğuna rastlarız. Bu sendromun başlıca özelliği, iyileşme zamanı geçse dahi ortaya çıkan yaraların semptomlar göstermeye devam etmesidir.

Bu semptomların neden bazı insanlarda uzun sürdüğünü kimse bilmese de genelde travmanın şiddetiyle bir ilgisi yoktur. Yani buna sebep olan şey, son zamanlarda birden fazla beyin sarsıntısı yaşanması olabilir.