Bronkoskopi Nedir, Ne İşe Yarar?
Bronkoskopi, 19. yüzyılın sonlarından beri kullanılan ve hava yolu bronşlarının daha büyük görünmesini sağlayan tanısal bir testtir. Bunun yanında, belirli patolojileri tedavi etmek için bile kullanılabilir.
Bu teknik, zaman içinde önemli ölçüde gelişmiştir. Önceden sert bir çelik boru ile yapılıyordu. Ancak günümüzde kullanımı daha kolay olan uzun ve esnek bir cihaz kullanılmaktadır.
Bronkoskopi, pulmonolojinin temel taşlarından biridir ve çok sık kullanılmaktadır. Bu nedenle, bu yazımızda bronkoskopi tekniği hakkında bilmeniz gereken her şeyi ve nasıl yapıldığını açıklıyoruz.
Bronkoskopi nasıl bir yöntemdir?
Bronkoskopi, konumuzun başında da belirttiğimiz gibi, hava yolunun görüntülenmesini sağlayan bir işlemdir. Bazı solunum yolu hastalıklarını teşhis etmede veya tedavi etmede uygulanır.
Bunun için bronkoskopi kullanılır. Burun deliklerinden veya ağızdan sokulan yaklaşık 60 santimetrelik bir tüptür. Bu tüp, uçunda bulunan bir çeşit kamera ile hava yolunun iç kısmının aynı anda bir ekranda görüntülenmesini sağlar.
Bronkoskopi, tüpün ucunda bulunan kamerayla diğer öğelerin de bölgeye sokulmasına izin verir. Örneğin, doku örnekleri almak veya solunum yolundan yabancı bir cismi çıkarmak için kullanılır. Günümüzde en yaygın kullanılan esnek bronkoskopidir.
Bronşların erişilemeyen bazı bölgelerine ulaşmaya ve hareket için yer açmaya izin verir. Özellikle kanama durumlarında veya hava yolunda büyük bir yabancı cisim olduğunda sert(rigid) bronkoskopi tekniği de kullanılmaktadır.
Bronkoskopinin hangi türleri vardır?
Bronkoskopi, olası akciğer hastalığını teşhis etmek için sıklıkla kullanılan bir tekniktir. Bu nedenle genellikle öksürük, nefes darlığı veya enfeksiyon belirtileri gibi solunum semptomları olan kişilerde yapılır.
Genel olarak, altta yatan patolojinin nedenini diğer teşhis testleri bulamadığında kullanılır. Bunun yanında, aynı zamanda tedavi edici bir araç olduğunu vurgulamak önemlidir. Bu nedenle, ana göstergeleri şunlardır:
- Hava yolunu tıkayan yabancı cisimleri çıkarır.
- Akciğer veya bronşiyal doku örnekleri alır: Bir enfeksiyonun nedenini belirlemek veya histolojik tanı koymak için kullanılır.
- Kanser teşhisi: Aslında, Cuban Journal of Military Medicine’de yayınlanan bir araştırmaya göre, bronkoskopinin en iyi performansı onkolojik bir şüphenin olduğu zamandır.
- Kanamayı durdurur: lazer veya elektrokoter teknikleri kullanarak.
- Dar olan hava yollarını genişletebilir.
Nasıl gerçekleşir?
Bronkoskopi, hasta için acı veren bir tekniktir. İşlemin kendisi genellikle yarım saat ile bir saat arasında sürer. Bununla beraber, bronkoskopiye hazırlık süreci ve sonrasında bir iyileşme süresi gerektirir, bu nedenle genellikle uzundur.
Komplikasyonları önlemek için bazen bronkoskopi genel anestezi altında yapılır. Özellikle rijit (sert) bronkoskopi kullanılırken daha zor bir operasyondur. Diğer durumlarda, sakinleştiriciler sadece kasları sakinleştirmek ve gevşetmek için uygulanır.
Klasik olarak hasta bir sedyeye oturur veya uzanır. Bronkoskopinin yapılabilmesi için kalp atış hızı ve oksijen seviyesi her zaman kontrol edilmelidir. Bronkoskopi, burundan veya ağızdan yerleştirilebilir. Yavaş ve ani hareketlerden kaçınarak yapılmalıdır.
Bazı durumlarda, tüpün içine salin solüsyonunun uygulandığı bir başka tüp yerleştirilir. Bunu yaparak hava yollarında bulunan mukus ortadan kaldırılır ve daha iyi doku örnekleri elde edilebilir. Bazen daha önce de belirttiğimiz gibi stent adı verilen dilatör cihazlar da takılır.
İşlemin amacı belirlendikten sonra bronkoskopi çıkarılmalıdır. Bunu yapmak için, doktor tüpü yavaşça çekerek yavaş yavaş solunum yolundan dışarı doğru çıkarır.
Bu da ilginizi çekebilir: Bronşiti Atlatmak İçin 7 İpucu
Bronkoskopi olmanız durumunda tavsiyeler
Acil olarak yapılabileceği doğru olsa da, çoğu durumda planlı bir şekilde de gerçekleştirilmektedir. Bu durumlarda, uzman tarafından yapılan tüm tavsiyelerin dikkate alınması önemlidir.
Kanama riski olan bir müdahale olduğu için genellikle işlemden günler önce herhangi bir antikoagülan ilaç tüketmekten kaçınmak gerekir. İdeal olan, rahat kıyafetlerle, refakatçi eşliğinde gitmektir.
Her durumda genel anestezi gerekmese de hastayı sakinleştirmek için kullanılan ilaçlar hastayı uykulu hale getirebilir veya sersemletebilir. Bu nedenle müdahaleden sonra birisinin size eşlik etmesi önerilir.
Operasyon sırasında tavsiyeler
Çoğu durumda genel anestezi gerekmediğinden, bu tekniğin uygulandığı kişi genellikle uyanıktır ve yardımcı olabilir. Bu nedenle doktor, ortaya çıkabilecek rahatsızlıklarla ilgili sorular sorabilir.
Operasyondan sonra
Bronkoskopiden sonra, dinlenme ve izleme için bir süre tanınması önemlidir. Daha sonraki saatlerde kanama gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle hastanın en az birkaç saat gözlem altında kalması hayati önem taşır.
Ayrıca bu süre zarfında anestezik ilaçların etkisi azalır. İşlem sırasında rahatsızlık ve uyuşukluk hissetmeniz normaldir. Bronkoskopi sonrası saatlerde de bir şey yemeniz veya içmeniz tavsiye edilen bir şey değildir.
Çoğu insan biraz boğaz ağrısı veya öksürük yaşar. Bununla birlikte, nefes darlığı çekerseniz, kan tükürürseniz veya ateşiniz çıkarsa, bir doktora görünmeniz gerekir.
Bronkoskopi riskleri
Diğer tıbbi müdahalelerde olduğu gibi, bronkoskopinin de riskleri vardır. Ancak komplikasyonları nadirdir. Aslında en yaygın olanı, tekniğin kendisinden ziyade prosedür için kullanılan anestezi nedeniyle meydana gelir.
Bronkoskopi çocuklarda sıklıkla kullanılmaktadır. Bunun nedeni, küçük nesnelerin yutulması ve hava yoluna takılmasının yaygın olmasıdır. Bu nedenle Pediatrik Cerrahi’de yayınlanan bir araştırmaya göre, bu tekniğin yaşamın bu aşamasında güvenli ve büyük tanısal karlılıkla kabul edildiğini vurgulamak önemlidir.
Mayo Clinic’e göre, bu müdahalenin olası riskleri kanama, akciğer çökmesi ve ateştir. Kanama genellikle kendi kendini sınırlar ve kendi kendine çözülme eğilimindedir. Bronkoskopi sırasında akciğer delindiğinde ve çevresinde hava biriktiğinde akciğer çökmesi meydana gelir.
Bunu da okuyun: Tiyopental: Uygulanışı ve Kullanım Önlemleri
Bronkoskopi, pulmonolojide önemli bir tekniktir
Bronkoskopi, nispeten büyük tanısal ve terapötik avantajlar sağlayan basit bir prosedürdür. Genellikle komplikasyonlara neden olmaz ve çoğu durumda genel anestezi olmadan yapılır.
Kanser teşhisi için kullanılan en önemli yöntemlerden biridir. Aynı zamanda pediatride de çok faydalıdır, çünkü çocuklar genellikle solunum yollarına sıkışan küçük nesneleri yutarlar. Bunun yanında, bronkoskopi giderek daha fazla ilaç etkisine izin vermektedir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Broncoscopia. Prueba diagnóstica. Clínica Universidad de Navarra. (n.d.). Retrieved November 8, 2020, from https://www.cun.es/enfermedades-tratamientos/pruebas-diagnosticas/broncoscopia
- Hayvin Pérez Cruz, D., Julia Romero Fernández, D., Danet Damas Morales, L., García Silvera, E., Damaris Reyes Hernández Hospital Militar Central, D., Finlay, C. J., & Habana, L. (2012). Broncoscopia en el diagnóstico de las enfermedades respiratorias
- Bronchoscopy in the diagnosis of respiratory diseases. Revista Cubana de Medicina Militar (Vol. 41). Retrieved from http://scielo.sld.cu
- Aguilar-Aranda, Ambrosio, Luz Dinora Sandoval-Castillo, and Juan Carlos Barrera-de León. “Frecuencia y severidad de complicaciones de 1,056 broncoscopías en la edad pediátrica.” Acta pediátrica de México 38.4 (2017): 228-236.
- Codeso, FM Páez, et al. “Análisis descriptivo de 10 años de broncoscopia terapéutica intervencionista.” Rev Esp Patol Torac 29.2 (2017): 125-133.
- Broncoscopia – Mayo Clinic. (n.d.). Retrieved November 8, 2020, from https://www.mayoclinic.org/es-es/tests-procedures/bronchoscopy/about/pac-20384746
- García Casillas, M. A., Matute, J. A., Romero, R., Berchi, F. J., Sánchez, R., & Vázquez, J. (2002). Broncoscopia en unidad de cuidados intensivos neonatales. Cir. Pediátr, 52–56.