Dışkı Kültürleri Nelerdir?

Sindirim sistemi ile ilgili hastalıklar, örneğin ishal, karın ağrısı, dışkıda kan gibi belirtiler ile kendini gösterir. Dışkı kültürleri, bu rahatsızlıklara yol açan patojenleri keşfetmek için kullanılan bir görüntüleme metodudur. 
Dışkı Kültürleri Nelerdir?

Son Güncelleme: 01 Ocak, 2021

Dışkı kültürleri, enfeksiyonla ile ilişkili olan sindirim sistemi hastalıklarını tespit etmede kullanılan etkili bir yoldur. Hatta, çeşitli bilimsel çalışmaların yürütülmesinde, bağırsaklarda bulunan bakteri ve parazitlerin varlığını öğrenmek için sık kullanılan bir mekanizmadır.

Sıklıkla, bağırsak rahatsızlıklarının çeşitli belirtilerini oluşturan parazitler, virüsler ve bakteriler ile enfekte oluruz. Ayrıca, bazı durumlarda dışkıda kanama, kolit, gastrit kanseri, ve diğer mide ülserleri sebep olabilir. Bu sebeple, dışkı kültürleri çok gerekli bir görüntüleme testidir.

Daha fazlasını öğrenin: Akciğerlerde Bakteri Var Mıdır?

Mikrobiyolojik Kültürler

Mikrobiyolojik kültür, steril bir besi yeri kullanılarak mikroorganizmaların genellikle bakterilerin çoğalmasına dayanarak, hastalığa neden olan rahatsızlığın tespit edilmesini sağlayan bir metottur. Kısaca, mikroorganizmalara gelişimleri için ideal ortamı verilmesidir.

Ekilmek (test edilmek) üzere alınan hastanın biyolojik numunesi, tükürük, salya kazıntısı, deri parçaları, ve ayrıca dışkıdan olabilir. Bilim insanları bu numuneleri, içinde agar adı verilen katı bir maddenin(besi yeri) bulunduğu petri kabı denilen küçük kaplara koyarlar.

Linkte yer alan ve immunoloji üzerine uzmanlaşmış bu portalda raporlandığı üzere, bir çok patojen, özel üreme gereklilikleri vardır, bu sebeple her kültür besi yeri aranılmakta olan mikroorganizmaya özel olarak hazırlanmaktadır. Bu parametrelerden bazıları aşağıdaki gibidir:

  • Bakteriyel üreme için uygun besinlerin bulunurluğu
  • Oksijen ve diğer gazların bulunurluğu ve ya bulunmayışı
  • Yeterli nem koşulları
  • Ortama ait ışık
  • Asitlik ve ya alkalilik oranı
  • Sıcaklık
  • Ortamın sterilitesi

Bulmak istediğiniz mikroorganizmanın tipine bağlı olarak, kullanılacak olan kültür besi yeri farklı olmalıdır. Petride üreme görülür görülmez, uzmanlar numuneleri izole ederler ve mikroskop altında inceleyerek, hastalığa sebep olan özel türü belirlerler.

Çeşitli bilimsel kaynaklara göre, bakteri türlerini belirlemek için kullanılan bir çok farklı türde boyama yöntemi vardır. Uzmanlar, mikroorganizmayı boyamak için seçtikleri özel boyayı koyarlar, böylece bu boya sadece o özel bakteri grubunu boyar. En sık kullanılan tıbbi boyama yöntemi gram boyamadır. 

petri-dışkı-kültürü

Dışkı kültürleri nelerdir?

Dışkı kültürü,  rahatsızlanmış hastanın numunesi olarak dışkının toplanması bir mikrobiyolojik kültürden daha fa zlası değildir. Hepsinin dışında, bu yöntem sebebi bilinmeyen ve sürekli veya sık tekrarlayan ishal durumlarını araştırmak amacıyla kullanılır.

Bu tıbbi inceleme makalesine göre, dışkı örneklerinin toplanması, enfeksiyona sebep olan ve iki üç gün sonrasından düzelmeyen bağırsak durumları için gereklidir. Bazı patojenik mikroorganizmalar, örneğin Salmonella, Campylobacter, Helicobacter, Shigella, Yersinia, Clostridium difficile, ve ayrıca Staphylococcus aureus.

Numune Toplama

İnceleme makalesinde, dışkı kültüründen numune toplamak için izlenecek adımları aşağıda belirtilmektedir:

  1. Hasta, geniş ve hava almayan bir kap içinde numuneyi getirir. Numune hacmi katı kısmı için  minimum iki ve ya dört gram, sıvı kısmı için ise beş ile on mililitre kadar olmalıdır.
  2. Dışkı mikroorganizmaları iki veya daha fazla saat çevreye maruz kalmış veya idrar ile kontamine olmuşsa, veya tuvalet kağıdı parçası varsa numune geçerli değildir.
  3. Bilim insanları, bu kaptaki numuneden çok ufak bir miktar numune alırlar ve patojenik mikroorganizmaların üremesi için uygun olan besi yeri kültürüne ekim yaparlar.
  4. Eğer ilk numunede bağırsak patojeni tespit edilmezse, farklı günlere ait iki tane daha numune alınması gerekmektedir.
  5. Patojenik bakteri bir kere tespit edildiğinde, sonrasında uygun antibiyotik reçete edilir.

Dışkı kültürleri ile neler gözlenebilir?

Bilim insanlar, dışkı numunesinin ekilmesi ve bir dizi boyama tekniği sonucu bakterilerin tespiti yolu ile bir çok hastalığı tespit etmek için kullanırlar. Ayrıca olası parazit kalıntısı ve muhtemel yumurtalarını da analiz ederler.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezine (The Center for Disease Control and Prevention – CDC) göre, tenya gibi parazitler, hastanın dışkısında yumurtaları görülebildiği için dışkı kültüründe tanımlanabilirler. Benzer olarak, eğer doğrudan gizli kan tespit edilmezse bile, biyokimya uzmanı bunu saptayabilir.

Bu yazı da ilginizi çekebilir: Helikobakter Pilori Bakterisiyle Savaşmak

Dışkı kültürleri sınırlandırmaları

Mikrobiyolojik kültürlerin dünyasında her şey ideal değildir. Sonuç almak her zaman mümkün olmayabilir ve büyük oranda numunenin kalitesine bağlıdır. Bu bilimsel makaleye göre, dışkı kültürü ile hastalıkları tespit ederken bazı belli riskler vardır.

İlk olarak, bilim insanları rutinde tüm bağırsak patojenlerini arayamazlar. Çünkü besi yeri kültürü bulmak istediğiniz mikroorganizmalara özeldir, bazıları daha az sıklıkla görülürler, örneğin; Bacteroides fragilis, Edwarsiella tarda, ve ya Escherichia alberti üremeyebilirler.

Ayrıca, bazı bilinmeyen patojenlerin biyolojik gereklilikleri de bilinmemektedir. Bu sebeple, doğru koşullar sağlanamadığı için besi yerinde üremeyebilirler. Bu kısacık süresinin ötesinde klinik durumda en sık rastlanan hastalıklara bakmak amaçlanır.

Diğer çalışmalar, üç günden daha uzun süre hastanede yatmakta olan hastalardan dışkı kültürü alınmasının uygun olmadığını iddia etmektedir. Bu sebeple, ishalin sebebi olan bağırsaktaki patojenler nitelendirilemezdir. Bu durumlarda, en uygun yöntem PCR ile tespit etmek tekniğidir. Bu teknikle, dışkı numunesinde bulunan mikroorganizmaların spesifik genleri tespit edilir.

hasta-yatan-kadın-paranteral-tedavi
Hastanede tedavi durumlarında, dışkı kültürünün kullanımı ve etkinliği üzerinde bazı sınırlandırmaları vardır.

Dışkı kültürleri: neleri hatırlamalısınız?

Bu mikrobiyolojik kültürler patojenik bağırsak bakterilerini, parazitlerini ve hatta dışkıdaki kanı tespit etmek için faydalıdır. Hala, prosedürün yüksek fiyatı ve gecikmeler nedeniyle, sadece özel epidemiyolojik durumlara sahip hastalar, bu testleri yaptırabilir.

Ancak, eğer hastanede dışkı kültürü vermeniz gerekiyorsa, endişelenecek bir şey yoktur. Doktorlar, doğru şekilde sindirim sistemi hastalığınızın sebebini tespit etmeye çalışmaktadır. Böylelikle, sizin için en doğru ilacı uygulayacaklardır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Vila, J., Gómez, M. D., Salavert, M., & Bosch, J. (2017). Métodos de diagnóstico rápido en microbiología clínica: necesidades clínicas. Enfermedades Infecciosas Y Microbiología Clínica35(1), 41-46.
  • Los medios de cultivo, microinmuno. Recogido a 27 de junio en http://www.microinmuno.qb.fcen.uba.ar/SeminarioMedios.htm.
  • López-Jácome, L. E., Hernández-Durán, M., Colín-Castro, C. A., Ortega-Peña, S., Cerón-González, G., & Franco-Cendejas, R. (2014). Las tinciones básicas en el laboratorio de microbiología. Investig. en discapacidades3(1), 10-18.
  • Cultivo (microbiología), wikipedia. Recogido a 27 de junio en https://es.wikipedia.org/wiki/Cultivo_(microbiolog%C3%ADa)
  • Cuesta, F. S., López, F. R., González, A. I., & Díaz, M. L. (2002). Indicaciones y valoración clínica del coprocultivo. Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado8(61), 3273-3275.
  • Blu, A., León, E., Román, J. C., Chanqueo, L., & García, P. (2005). Evaluación del rendimiento del coprocultivo en pacientes hospitalizados. Revista chilena de infectología22(1), 58-62.
  • Teniasis diagnóstico, CDC. Recogido a 27 de junio en https://www.cdc.gov/parasites/taeniasis/es/diagnostico.html.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.