Gazlı İçeceklerin Arkasında Yatan Gerçek
Gazlı içecekler (karbonatlı içecekler) dünyada son derece popülerdir. ABD gibi bazı bölgelerde sudan daha ucuz oldukları doğrudur! Tüketicilerin çoğunluğunun gözünden kaçan ise gazlı içeceklerin içinde gerçekte ne olduğudur.
Bu yazımızda, öğünlerinize eşlik eden gazlı içeceklerin içinde bulunan maddeler konusunda sizi bilgilendireceğiz. Uyarı: bu yazıyı okuduktan sonra, artık gazlı içecekler içmek istemeyebilirsiniz!
Gazlı içecekler nasıl yapılır?
Bu içecekler farklı kimyasal prosesler kullanılarak yapılır. Yapımlarında doğal bir süreç işlemez. İçlerinde rafine şeker, tatlandırıcılar, suni boyalar (bu üç madde şişenin %90ını meydana getirir) ile karamel, kafein, katkı maddeleri ve katrandan (evet, doğru okudunuz) elde edilen koruyucular bulunur.
Örneğin, kola genelde karbonik ve eritorbat olmak üzere asitten meydana gelir. İsimleri bile gerçeği yansıtır bir şekilde kulağa korkunç gelmektedir. İşte vücudunuza giren ve ailenize sunduğunuz içeceğin gerçek yüzü budur!
Bu yazımızı da okumanızı öneririz: Kola için Alternatif Kullanım Biçimleri
Kolalı içeceklerin çok da yaygın olmayan kullanım şekilleri kolanın sağlığınıza ne kadar zarar verdiğini fark etmenizi sağlayacak. Bu kullanım alanları arasında neler olduğunu öğrenmek için okumaya devam edin:
Banyonuzu temizleyin
Tuvaletin kenarlarında kalmış kiri temizler. Tek yapmanız gereken klozete bu içecekten biraz döküp birkaç dakika beklemek. Parlaması için bir fırça kullanın!
Korozyonu giderin
Tamirciler bu içeceği akü kutup başlarındaki paslanmayı gidermek için kullanırlar. Biraz dökün ve 30 dakika boyunca bekleyin.
Pas lekesini çıkarın
Kolanın içinde bulunan asitler birinci sınıf çözücüdür. Bisiklet veya çivi gibi paslanmış bir yerin üzerinde deneyin.
Yağ lekelerini çıkarın
Tamircilerin bu gazlı içeceği kullanmasının başka bir şekli. Kıyafetinize motor yağı bulaştığında, giysinizi içine birkaç litre kola döktüğünüz kaba atın. Üç saat bekleyin ve suyla durulayın. Yeniymiş gibi gözükecek!
Cam silin
İster evinizin ister arabanızın camı olsun. Avcunuzun içine biraz kola dökün ve cama yayın, ardından nemli, temiz bir bezle silin.
Gazlı içeceklerin içinde başka neler var?
Evet, daha açığa çıkartılacak başka saklı sürpriz ve sırlar da var. Hazır mısınız? Epey şaşıracaksınız. Örneğin, fosforik asit. Önce dişe saldıran güçlü bir korozif ajan olan bu asit daha sonra vücuda girdiğinde mideye ve karaciğere ulaşır. Çoğunun farkına varmadığı sessiz bir düşman gerçekten tehlikelidir.
Birçok çalışma bu asidin kanserojen olduğunu ve petrolden elde edildiğini ortaya koymuştur. Bol miktarda şeker ve kafeinle bir araya gelince, aşağıdakilere sebep olabilmektedir:
- Bağımlılık: Her zaman daha fazlasını tüketmek istersiniz.
- Sinir sisteminde değişiklikler: Gazlı içecek içenler diğerlerine göre çok daha kolay heyecanlanır.
- Hormonal dengesizlikler: Örneğin, endokrin sistemine saldırı.
- Dişler için zararlı: Lekeler ve çürüklere sebep olur.
- Kemikleri güçlendirir: Vücudun kalsiyumunu çalar.
- Kilo alma: Yüksek miktarda şeker içerikleri (light ve düşük kalorili ürünler de dahil) iştahınızı açacaktır.
- Bağışıklık sistemini zayıflatır: Zayıflamış bir bağışıklık sistemi sebebiyle bakteri ve virüslerin yol açtığı hastalıklara daha kolay yakalanırsınız.
- Alerjileri arttırır.
- Vücuttaki mineral seviyesini düşürür.
- Midede yiyecek fermente eder: Yemekle beraber gazlı içecek içmek hazım sürecini etkiler.
- Aşırı asetik asit ve alkol üretimi: Sanki alkol almışsınız gibi karaciğerin daha çok çalışmasına yol açar ve bu da zarara sebep olur.
- Hücrelerin tahribatı ve yaşlanması.
Sağlığımız için bu kadar zararlıysalar neden gazlı içecek içiyoruz?
Öncelikle, daha iyi bir seçenek olup olmadığından haberdar değiliz. Aynı durum ister dışarıdan söylemiş olalım ister önceden hazırlanmış yemek olsun her gün yediklerimiz için de geçerlidir.
İnsanlar bu gazlı içecekleri içmenin olumsuz sonuçlarını bilseydi, derhal bu alışkanlıklarına son verirler ve hatta gazlı içecek üretimi bile dururdu. En azından, bu zararlı içecekleri tüketmeyerek veya sevdiklerimize ikram etmeyerek işe başlayabiliriz.
İkinci olarak, bağımlılık yaptıklarından, gazlı içecekler su veya paylaşılması gereken bir içecekmiş gibi muamele görür. Ne zaman dışarıda yenilse çocukların ailelerine ilk ısmarlattıkları şey gazlı içecek olur.
Üçüncü nokta ise medyada gördüğümüz reklamlar gazlı içecek içmeyi “modayı takip etmek”, “arkadaşlarla güzel zaman geçirmek” veya “aileyle mutlu olmak” şeklinde göstermektedir.
Bu doğru değildir. Bu içeceklerin üretimi ve ticarileştirilmesi üzerine büyük bir tartışma sürdürülmektedir. Şirketler müşterilerinin sağlığını bozarak zenginleşmektedir (örneğin, dünyanın en önemli endüstrilerinden biri olan tütünde olduğu gibi).
Gazlı içecek içtiğimizde vücudumuza ne olur?
Oldukça enteresan bir çalışma kırmızı etiketli ve beyaz harfli o ünlü içeceğin içildikten sonra insan vücudu üzerindeki etkilerini göstermektedir. Neler olduğunu bilmek ister misiniz?
- 10 dakika – Vücuda giren kafein ve şekerin etkisiyle sinir sistemi aniden uyarılır.
- 20 dakika – Kandaki insülin seviyesi yükselir ve karaciğer şekeri yağa dönüştürmeye başlar.
- 40 dakika – Gözbebekleri genişler, kan basıncı artar, karaciğer daha çok insülin salgılamaya başlar ve uykumuzu getirmekle sorumlu alıcılar bloke olur.
- 45 dakika – Beynin zevk merkezini uyarmakla sorumlu dopamin hormonu artar. Aynı durum eroin kullanan insanlarda da görülür.
- 60 dakika – İdrarla atılan kalsiyum seviyesi, gazlı içecekteki fosforik asit belli besin maddelerini bağladıkça artar ve bu da besin maddelerinin vücuttan uzaklaştırılmasına yol açar. Bu süreç aynı zamanda magnezyum ve çinko kaybına da sebep olur.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Instituto Nacional de Seguridad e Higiene en el Trabajo. (Consulta 2018). ÁCIDO ORTOFOSFÓRICO. Online [http://www.insht.es/InshtWeb/Contenidos/Documentacion/TextosOnline/Valores_Limite/Doc_Toxicologica/Ficheros/DLEP06.pdf].
- RT. (Consulta 2018). ¿QUÉ LE PASA AL ORGANISMO SI TOMAMOS COCA COLA TODOS LOS DÍAS? . Online [https://actualidad.rt.com/ciencias/view/144051-organismo-efecto-coca-cola].
- NCBI. (2007). Effects of Soft Drink Consumption on Nutrition and Health: A Systematic Review and Meta-Analysis. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1829363/
- Harvard TH Chan. Soft Drinks and Disease. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/healthy-drinks/soft-drinks-and-disease/
- Departamento de Salud y Servicios para Personas Mayores de New Jersey. ÁCIDO FOSFÓRICO. https://www.nj.gov/health/eoh/rtkweb/documents/fs/1516sp.pdf