Uçuğun Özellikleri ve Tedavisi İle İlgili Bilgiler
Uçuk, tedavi edilmesi gereken bulaşıcı bir enfeksiyondur. Dudaklarda, damakta ve ağzın başka herhangi bir kısmındaki kabarcık en karakteristik semptomdur. Peki, uçuğun özellikleri nelerdir?
Kapsamlı olarak bakılacak olursa, iki herpes ırkı vardır:
- HSV-1, uçuğa neden olan virüs
- HSV-2, genital herpese yol açan virüs
BMJ Clinical Evidence’ın verdiği bilgiye göre, yetişkinlerin yüzde 20- yüzde 40’ı hayatlarının bir noktasında bu virüsten etkilenmişlerdir. Ancak başlıca enfeksiyonlar genellikle çocukluk döneminde oluşur ve bilim insanları virüsün üçlü gangliyonda eylemsiz kaldığına inanırlar.
Neden uçuk çıkarırız?
Bu virüs, vücutta kalır. Bu nedenle ilk enfeksiyonun semptomlarını atlattıktan sonra, bir şey onu yeniden tetiklediğinde tekrar semptom üretir.
Ayrıca bu virüs, yaralar olduğunda, temas yoluyla kolayca yayılır. Bu nedenle bir yaraya temas etmiş traş bıçağı, havlu, ruj gibi objelerin kesinlikle kullanılmaması gerekir.
Dünya Sağlık Örgütüne göre dünya çapında, 50 yaşın altında, bu tip herpesten etkilenen 3.7 milyar kişi vardır. Ancak bunun genetik bir durum olmadığını hatırlamak önemlidir.
Risk Faktörleri
Belli faktörler, bu virüsün ortaya çıkışını kolaylaştırabilir. Örneğin:
- Bunalımlı bir bağışıklık sistemi
- HIV/AIDS gibi otoimmün hastalıklar
- Şiddetli yanıklar
- Kemoterapi tedavileri
- Nakil reddini önlemek için ilaç tedavisi
Okuyun: Uçuk İçin 5 Ev Reçetesi
Uçuğun özellikleri ve semptomları
Uçuklar hafif veya şiddetli olabilirler ve bazı insanlar asemptomatik bile olabilir. Tipik olarak ilk semptomlar enfeksiyondan 1-2 hafta sonra görülür ve genellikle 7-15 gün sürer.
En yaygın semptomlar şöyledir:
- Lezyonun bulunduğu bölgede kaşıntı
- Yanma hissi
- Kabarcıkların ortaya çıkması (bunlar genellikle dudakların etrafında çıkar)
- Dudaklara yakın bölgede karıncalanma (genellikle kabarcıklar çıkmadan önce)
- Şişmiş dudaklar
- Sızıntı ve kabuklanma
- Boğazda rahatsızlık hissi ve şişmiş lenf nodülleri
Neden çıkarlar?
Bu enfeksiyonların oluşmasının pek çok nedeni vardır. Ayrıca bu viral enfeksiyonun ilk kez ortaya çıkışından sonraki günlerde de enfeksiyonlar görülebilir. Tipik olarak uçuk enfeksiyonları şunlardan kaynaklanırlar:
- Zayıflayan savunma mekanizmaları
- Stres
- Aşırı güneşlenme
- Adet kanaması
- Hormonal değişiklikler
- Ateş
Uçuğu saptamak için testler
Herpes patlamaları, tekrar eder hale gelince veya lezyonlar normalden fazla büyüyünce bir doktor çeşitli testler yapacaktır. Ancak en yaygın olan kabarcıkların erken aşamasındaki viral kültürdür.
Bunu da okuyun: Sırttaki Uçukları Gidermenin En İyi 5 Yolu
Tedavi
Bu patoloji için iki tür tedavi vardır:
- Yüzeysel tedavi. Bu, bölgeye, antiviral losyon uygulanmasından oluşan bir tedavidir. Kapsamlı şekilde bakılacak olursa bu tedavi rahatsızlığın ilk işaretlerinde uygulandığında etkilidir.
- İlaçla tedavi. Bazen onu sistemik bir seviyede tedavi etmek gerekir. Bu nedenle doktorlar aynı türdeki antiviralleri – ancak bu defa tablet formunda olanları – yazarlar. En yaygın yazılan ilaçlar Acyclovi, Famciclovir ve Valacylovir’dir.
Doktorlar ayrıca rahatsızlığa yardımcı olması için ağrı kesici gibi tedavileri de yazarlar. Ancak uçuktan kaçınmak veya iyileştirmek için ilaç dışında da ipuçları vardır:
- Öncelikle uçuğu olabilecek insanlarla çatal bıçak kaşık paylaşmayın.
- Dudaklarınızın kurumasını önlemek için bir dudak nemlendiricisi kullanın.
- Sağlıklı beslenin.
- Son olarak uçuğunuz olduğunda başkalarını öpmeyin.
Sonuç
Kapsamlı şekilde bakılacak olursa, herpes labialis, herpes simplex virüsünün yol açtığı oldukça bulaşıcı bir enfeksiyondur. Ayrıca ilk enfeksiyon genellikle çocukluk çağında ortaya çıksa da çeşitli nedenlerle yetişkinlik döneminde de geri dönebilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Chi, C. C., Wang, S. H., Delamere, F. M., Wojnarowska, F., Peters, M. C., & Kanjirath, P. P. (2015, August 7). Interventions for prevention of herpes simplex labialis (cold sores on the lips). Cochrane Database of Systematic Reviews. John Wiley and Sons Ltd. https://doi.org/10.1002/14651858.CD010095.pub2
- Cunningham, A., Griffiths, P., Leone, P., Mindel, A., Patel, R., Stanberry, L., & Whitley, R. (2012, January). Current management and recommendations for access to antiviral therapy of herpes labialis. Journal of Clinical Virology. https://doi.org/10.1016/j.jcv.2011.08.003
- Fatahzadeh, M., & Schwartz, R. A. (2007, November). Human herpes simplex labialis. Clinical and Experimental Dermatology. https://doi.org/10.1111/j.1365-2230.2007.02473.x
- Larissa Hirsch, MD. (2019). Herpes labial (VHS-1). The Nemours Foundation. https://kidshealth.org/es/teens/cold-sores-esp.html
- Opstelten, W., Neven, A. K., & Eekhof, J. (2008, December). Treatment and prevention of herpes labialis. Canadian Family Physician.
- Worrall, G. (2006). Herpes labialis. BMJ Clinical Evidence. https://doi.org/10.1056/NEJMicm063204