NPL: Beş Duyuya Göre Kişilik Tipleri
Bildiğiniz gibi, insanlar onları çevreleyen dünyayla ilişki içerisinde olmalarını sağlayan beş duyuya sahiptir: görme, koklama, işitme, tat alma ve dokunma. NPL teorisine göre her birimiz çevremizle etkileşime girmek için bir veya iki duyumuzu başkalarına göre daha güçlü bir şekilde kullanırız.
Dünyayla Nasıl Bir İlişki İçerisindesiniz?
Nörolinguistik Programlama (NPL) adlı teori, içinde yaşadığımız bu dünyanın her bir kişi tarafından farklı algılandığını söyler. Her birimiz dünyayı kendi kişiliğimize göre en güçlü olarak kullandığımız duyuyla algılarız.
Bu, kendimizi biraz daha iyi anlamak için akılda bulundurulması faydalı, ilginç bir bakış açısıdır. Duyularınızdan birini diğerlerine göre daha kuvvetli bir şekilde kullanıyor olmanız muhtemeldir.
Bu bakış açısının aynı zamanda beyninizdeki hakimiyetle de bağlantılı olduğunu not etmekte yarar var. Diğer bir deyişle, bazı insanlar beyinlerinin ağırlıklı olarak sol tarafını kullanırlar ve bunun sonucunda daha mantıklı olma eğilimindedirler. Aynı zamanda düzen de onlar için önem taşır.
Diğer yandan, eğer beyninizin sağ tarafını ağırlıklı olarak kullanıyorsanız daha yaratıcı, esnek ve yenilikçi olursunuz. NPL, insanların etraflarındaki dünyayı nasıl algıladıklarını anlayabilmek için bu alanlarla ilgilenir.
İlginizi çekebilir: Beyin Sağlığı için İpuçları ve Tavsiyeler
Peki, sizin eğiliminiz ne şekilde? Aşağıdaki makaleyi inceleyerek görsel, devin duyumsal veya işitsel karakter gruplarından hangisine ait olduğunuzu öğrenebilirsiniz.
1. Görsel İnsanlar
Okurken veya çalışırken mutlak sessizliğe ihtiyacı olan birisi misiniz? Daha fazla görsel hakimiyeti olan insanların konsantre olabilmeleri için sessizliğe ihtiyaç duymaları sıkça görülen bir durumdur.
Bu tür insanlar araba kullanırken de rahatlamak için müzik dinleyebilirler ancak eğer bir adresi arıyorlarsa ve konsantre olmaları gerekiyorsa, o zaman müziği kapama ihtiyaçları doğar.
Görsel insanlar bolca enerjiye sahiptir ve gözlem kabiliyetleri yüksektir. Ayrıntılara dikkat ederler ve nadiren bir şey gözlerinden kaçar. Bir şeyleri ezberlemeleri gerektiği zaman bunu görseller aracılığıyla gerçekleştirmeleri daha kolay olur. Parklardan, ormanlardan ve genel olarak huzurdan hoşlanırlar.
İlginizi çekebilir: Hafızayı Güçlendirmek için Doğal Yöntemler
2. İşitsel İnsanlar
Düşüncelerinizi yüksek sesle ifade etme eğilimine mi sahipsiniz? Bu davranış biçimi bazılarına çok garip gelebilir, ancak aslında bunu pek çok kişi yapar. İşitsel insanlar deneyimlerini kelimelerle ifade etmek isterler ve bu bağlamda sıkça kendi kendilerine konuşurlar.
Ayrıca işitsel insanlar diğer insanları dinlemeyi de severler. Bu insanlar bir şeyi ezberlemek zorunda olduklarında da bunu not tutarak değil, dinleyerek gerçekleştirirler.
Ayrıca, oldukça dışa vurumcu kişiliğe sahip olan ve gelişmiş iletişim yeteneğine sahip insanlardır. Kendilerini ifade etmeyi çok iyi becerirler ve aynı zamanda başkalarını dinlemeyi de severler.
Söylenenler asla dikkatlerinden kaçmaz. Bir yandan şarkı dinlerken, diğer yandan bir sohbeti takip edebilirler. Etraflarında uyarıcı pek çok etken olduğunda odaklanmakta zorlanan görsel insanların aksine, işitsel insanlar aynı anda pek çok şey yapabilirler.
3. Devim Duyumsal İnsanlar
Hobileriniz nelerdir? El sanatlarından hoşlanır mısınız? İyi yemek yapar mısınız? Ellerinizle bir şeyler yaratır mısınız? Açık havada çalışır mısınız? Bahçeye çiçek ekmeyi ve yetiştirmeyi sever misiniz? Spor yapan biri misiniz? Eğer bu durumlardan biri sizin için geçerliyse, muhtemelen devim duyumsal bir insansınız.
NPL’ye göre devim duyumsal insanlar, sakin bir yapıya sahip olmalarına rağmen duygulara ve özellikle de fiziksel veya elle yapılan şeylere ilgi gösterirler. Bu insanlar bir şey hakkında okuyarak veya dinleyerek bilgi sahibi olmayı değil, onu ilk elden deneyimlemeyi tercih ederler.
Zevklerini sarılma, okşama veya hatta yemek yeme şeklinde ifade ederler. Samimi insanlardır. Görsel insanların aksine ayrıntılara önem vermezler. Daha spontane bir kişilikleri vardır ve daha az içe dönük veya gözlemsel olma eğilimleri vardır.
Aslında sayılan bu türlerin her birinden bazı özelliklere sahip olabilirsiniz. Bu gayet normaldir, ancak kendinizi söz konusu üç karakter türünden birine daha yakın hissedeceğiniz kesindir.
Örneğin görsel insanlar işitsel veya devin duyumsal insanlara göre biraz daha rahat ve sakindirler. Diğer yandan devim duyumsal insanlarda biraz daha fazla huzursuzluk gözlemlenir.
Elbette her birimizde bu karakter türleri belirli ölçüde görülür, ancak NPL bakış açısının enteresan kısmı, bize gerçekliği nasıl algıladığımız hakkında bir bakış açısı sunmasıdır.
Açıklamalardan anlaşıldığı gibi, bu kişiliğinizle yakından ilişkilidir. Sakin misiniz, yoksa sabırsız mısınız? Kendinizi ifade etmeyi sever misiniz, yoksa içinize mi kapanıksınız?
Nasıl yaşadığınız algınızla yakından ilişkilidir. Görme, duyma, dokunma, deneyimleme ve iletişim kurmanın her biri gerçeği nasıl algıladığımızla yakından ilişkilidir. Peki siz kendinizi nasıl ifade ediyorsunuz? Siz bu üç karakterden hangisine sahipsiniz?
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bandler, R., & Grinder, J. (1979). Frogs into princes: Neuro linguistic programming. Real People Press. https://doi.org/10.1016/j.exppara.2011.01.008
- Tosey, P., & Mathison, J. (2006). Introducing Neuro-Linguistic Programming. NLPresearch. https://doi.org/10.1016/j.jhep.2014.12.020