Hasarlı Bağırsak Mikrobiyotası Nasıl Anlaşılır
Açıklanamayan abdominal şişkinlik, uzun süreli ishal, kabızlık ve kötü kokulu dışkı gibi semptomlar, bağırsak mikrobiyotası bozulmasının bir göstergesi olabilir.
Bu mikroorganizma topluluğu, insan vücudunun düzgün çalışması için gereklidir. Sonuçta, çeşitli çalışmaların da vurguladığı gibi, bunlar diğer işlevlerin yanı sıra besin maddelerinin sindirimini ve bağışıklık sisteminin özelleşmesini de teşvik eder.
Bağırsak mikrobiyotası dengesizliğine neyin yol açtığını biliyor musunuz? Bu mikrobiyota hasar görmüşse ne yapacağınızı hiç merak ettiniz mi?
Bunu düzeltmek, bağırsak yolunuzun düzgün çalışması ve genel sağlığınız için çok önemlidir. Daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin!
Daha fazlasını öğrenin: Probiyotiklerle Prebiyotikler Arasındaki Farklar
Disbiyoz Hakkında
Bağırsak mikrobiyotası dengesizliği için kullanılan belirli bir terim vardır: disbiyoz. Mikrobiyolojik çalışmalara göre bu kelime; bileşimi, işleyişi, dağılımı ve metabolik aktivitelerindeki nitel ya da nicel değişiklikler nedeniyle normal bağırsak mikrobiyotasının dengesizliğini ifade eder.
Üç disbiyoz türü vardır:
- Gastrointestinal sistemin düzgün işleyişini destekleyen iyi bakterilerin kaybedilmesi
- İnsan patojenik bakterilerinin aşırı büyümesi
- Genel bakteri biyoçeşitliliğinin kaybı
Normal mikrobiyota, insan vücudunun çeşitli bölgelerinde bulunan bir dizi bakteriyel mikroorganizmadır. En alakalı olanı şüphesiz ki gastrointestinal sistemde mevcuttur. Yukarıda alıntısı yapılan çalışmaya göre, bağırsakta 1014’ten fazla bakteri hücresi ve 1000’den fazla farklı bakteri türü bulunmaktadır. Bakteriyoditler ve Firmikütler grupları bunların en baskın olanlardır.
Sağlıklı bir bireyde bağırsak bakteri kolonileri arasında bir denge vardır. Bunların birçoğu kendi kendini düzenler ve konağın bağışıklık sistemi de bu şekilde normalliğini korur. Bu nedenle, disbiyoz, dış veya iç faktörler homeostatik dengeyi bozduğunda ortaya çıkar. Bu, aşağıda belirttiğimiz gibi bir dizi komplikasyona yol açar.
Bağırsak Mikrobiyotası Hasarlıysa Nasıl Anlaşılır
Daha önceden de tahmin ettiğimiz gibi, mikrobiyolojik çalışmalar bağırsak mikrobiyotasının bağışıklık sistemini uyardığını göstermektedir. Diğer işlevlerinin yanı sıra vitaminleri sentezler, patojenleri inhibe eder ve bitkilerden bileşikleri sindirir.
Bu mikroorganizmalar, gastrointestinal sistemin düzgün çalışması için elzemdir. Bu nedenle dengelerini korumak çok önemlidir.
Bağırsak Disbiyozunun Nedenleri
Normal bağırsak mikrobiyotası üzerinde dengesizliğe yol açabilecek çeşitli nedenler vardır. İşte bunlara bazı örnekler:
- Bakteriyel enfeksiyonlar ile savaşmak için antibiyotik kullanımı mikrobiyomda dengesizlikler yaratabilir. Diğerler ilaçların yanı sıra ampisilin ya da amoksisilin de bağırsak mikrobiyotasının bileşimi üzerinde olumsuz etkilere sahiptir.
- Hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen çalışmalar, stres ve anksiyetenin bağırsak mikrobiyotasında birkaç gün süren değişikliklere neden olduğunu belirlemiştir. Stresli durumlar, patojenlerin tutunmasını teşvik eden bağırsak müsini (koruyucu doku tabakası) üretimini azaltır.
- Diğer kaynaklar ise diyetin bağırsak mikrobiyotasında önemli bir rol oynadığını vurgulamaktadır. Örneğin sülfatlı yiyecekler, bağırsak yolunda patojenik bakterilerin büyümesini destekler. Ayrıca, bazı insanlar da yüksek proteinli diyetlerin olumsuz etkileri olabileceğine inanmaktadır.
Tüm bu faktörler sağlık durumu normal olan kişilerde önemlidir. Bağışıklığı baskılanmış kişiler ya da bunınla ilişkili patolojileri olanlar insanlar da yüksek riskli gruplardadır. Bunun nedeni, onların bağışıklık sistemlerinin patojenik bakteri türlerinin büyümesini yeterince düzenleyemeyecek olabilmesidir.
Son olarak, Psikofarmakoloji‘de yayınlanan bir makalede detaylandırıldığı üzere; uyuşturucu, alkol ve tütün tüketiminin de mikrobiyom üzerinde olumsuz etkileri olduğu görülmektedir.
Bağırsak Disbiyozunun Semptomları
Bağırsak florasının zarar görüp görmediğini bilmek kolay bir iş değildir, çünkü görünen semptomların çoğu diğer gastrointestinal patolojiler tarafından üretilenler semptomlara benzerdir. Bunların içerisinde aşağıdakiler bulunur:
- Karında şişkinlik ve belirgin bir neden olmaksızın gaz varlığı
- Bağırsak krampları, karında delikler ve bir gerginlik hissi
- Özellikle kötü kokulu bağırsak hareketleri ve gaz
- Değişen kabızlık ve ishal dönemleri
- Viral ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı daha fazla savunmasızlık
Ayrıca, yorumlanan çalışmalar, daha ciddi hastalıkların da bağırsak disbiyozu ile bağlantılı olabileceğini öne sürmektedir. Escherichia coli, Mycobacterium Avium paratuberculosis ve Clostridium Difficile gibi patojenik suşlar bu dengesizlikler ile bağlantılı gibi görünmektedir.
Bağırsak Disbiyozu Hakkında Ne Yapılmalı
Antibiyotik kullanmayan ya da ilişkili patolojileri olmayan herkes, bağırsak mikrobiyotasını eski haline getirmek için beslenmesini düzenlemelidir. Örneğin probiyotikler, gastrointestinal sağlığı arttırmak için kullanılan kanıtlanmış bir yöntemdir.
Probiyotikler genellikle Bifidobacterium ve Lactobacillus bakterilerinin suşlarından ve bağırsak yolunun doğal sakinlerinden oluşur. Bunlara bazı örnekler kefir, kombuça ve diğer Lakto-fermente gıdalardır. Bunları hap olarak da bulabilirsiniz.
Prebiyotik yiyecekler – yani bakteriyel büyümeyi destekleyen normal yiyecekler – hasarlı bağırsak mikrobiyotasının yenilenmesine de yardımcı olacaktır. Lif ve nişasta içeriği yüksek yiyecekler bunun iyi temsilcileridir. Elbette, beslenme düzeninizde büyük değişiklikler yapmadan önce aile doktorunuza ya da bir diyetisyene danışmak her zaman iyi bir fikirdir.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Mikrobiyotanın Erişebildiği Karbonhidratlar (MAC’ler)
Hasarlı Bağırsak Mikrobiyotası Söz Konusu Olduğunda Dikkat Edilmesi Gereken Şeyler
Sigara içmek, alkol tüketmek ve uyuşturucu kullanmak gibi sağlıksız alışkanlıklar, diğer birçok ilişkili patolojinin yanı sıra gastrointestinal mikrobiyotayı da değiştirebilir. Ayrıca sürekli stres de bağırsakta bulunan bu bakteri grubunun dengesizliğine neden olabilir.
Araştırmacılar ayrıca antibiyotik kullanımının da disbiyoza neden olabileceğini gözlemlemişlerdir. Ne yazık ki, bir hasta bu tür yan etkileri kontrol edemez. Her durumda, sağlıklı bir yaşam tarzı ve probiyotik ve prebiyotik kullanımı, gastrointestinal sağlığınızın korunmasına ve eski haline getirilmesine yardımcı olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Maslowski, K. M., & Mackay, C. R. (2011). Diet, gut microbiota and immune responses. Nature immunology, 12(1), 5-9.
- DeGruttola, A. K., Low, D., Mizoguchi, A., & Mizoguchi, E. (2016). Current understanding of dysbiosis in disease in human and animal models. Inflammatory bowel diseases, 22(5), 1137-1150.
- Myers, S. P., & Hawrelak, J. A. (2004). The causes of intestinal dysbiosis: a review. Altern Med Rev, 9(2), 180-197.
- Disbiosis, wikipedia. Recogido a 5 de julio en https://es.wikipedia.org/wiki/Disbiosis
- Bailey, M. T., & Coe, C. L. (1999). Maternal separation disrupts the integrity of the intestinal microflora in infant rhesus monkeys. Developmental Psychobiology: The Journal of the International Society for Developmental Psychobiology, 35(2), 146-155.
- Gibson, G. R. (1998). Dietary modulation of the human gut microflora using prebiotics. British Journal of Nutrition, 80(S2), S209-S212.
- Kim HJ, Lee SH, Hong SJ. Antibiotics-Induced Dysbiosis of Intestinal Microbiota Aggravates Atopic Dermatitis in Mice by Altered Short-Chain Fatty Acids. Allergy Asthma Immunol Res. 2020;12(1):137-148. doi:10.4168/aair.2020.12.1.137
- Isolauri, E., Salminen, S., & Ouwehand, A. C. (2004). Probiotics. Best practice & research Clinical gastroenterology, 18(2), 299-313.
- Carding S, Verbeke K, Vipond DT, Corfe BM, Owen LJ. Dysbiosis of the gut microbiota in disease. Microb Ecol Health Dis. 2015;26:26191. Published 2015 Feb 2. doi:10.3402/mehd.v26.26191
- Cussotto S, Clarke G, Dinan TG, Cryan JF. Psychotropics and the Microbiome: a Chamber of Secrets…. Psychopharmacology (Berl). 2019;236(5):1411-1432. doi:10.1007/s00213-019-5185-8
