İdrar Tahlili İle Nelerin Taraması Yapılır?

İdrar tahlili farklı değişkenleri analiz edebilir. Temel amacı idrardaki belli bileşenlerin varlığını veya yokluğunu saptamaktır. Bu bilgi tanı için çok önem taşır. 

İdrar tahlili, medikal profesyonellerin sağlıkla ilgili farklı türlerdeki bozuklukları taramak için kullandıkları bir tanı testidir. Bu analizde, bir profesyonel idrarın görünüşünü, yoğunluğunu ve içeriğini inceler. Sonuçlar bir hastalığın varlığına işaret edebilir. Daha sonra medikal profesyonel bu tanıyı başka yöntemlerle onaylayacaktır.

Ayrıca idrar tahlilinin tek başına kesin bir tanı konmasını sağlamayacağını da hatırlatmak önemlidir. Hatta bir doktor sonuçların içinde saklı olabilecek anlamları yorumlamalıdır. Bu tür testler hem bir bozukluğun var olup olmadığını anlamak hem de onu önlemek veya takip etmek için yapılır.

İdrar tahlili, vücudun tutmakta veya atmakta zorlandığı maddeleri tarar. Yalnızca 10 ml idrarla, bir medikal profesyonel önemli sayıda hastalıkla ilgili kanıt elde edebilir. Diyabet, mültipl miyelom ve böbrek hasarı bunlardan bazılarıdır.

Doktorlar idrar tahlili istediklerinde

Genel konuşmak gerekirse, bir doktor şu sebeplerle idrar testi isteyebilir:

• Öncelikle böbrek fonksiyonunu değerlendirmek için istemiş olabilir. İdrarın yoğunluğu, böbreklerin düzgün çalışıp çalışmadığını belirleyebilir.
• İkinci olarak amacı mikropları taramak olabilir. İdrar yolları enfeksiyonu şüphesi varsa medikal profesyonel mikropların bulunup bulunmadığını ve/veya daha sonraki idrar kültüründe tam olarak hangi mikrop türünün bulunduğu anlamak için idrar tahlili isteyebilir.
• Bir başka amaç da bazı maddelerin var olup olmadığını anlamak olabilir. Normal koşullarda bazı maddeler idrarda bulunmamalıdır. İdrarda bu tür maddeler varsa bu, bir sağlık sorununun göstergesi olabilir.
• Son olarak belli hastalıkların veya ilaçların etkisini belirlemek için de idrar tahlili yapılabilir. Bazı bileşenlerin varlığı veya seviyeleri bir hastalığın iyiye veya kötüye gittiğinin habercisi olabilir.
• Aynı şekilde idrar tahlili bir ilacın istenmeyen bir yan etkiye yol açıp açmadığını da gösterebilir.

İdrar tahlili türleri

Profesyonelin kullandığı prosedüre ve hedefine göre farklı idrar tahlili türleri vardır. Genellikle rastlanan analizler şunlardır:

• Üroskopi. Bu, idrarın bir bakışta görsel olarak görüntüsünün analiz edilmesinden oluşur. Renk, bulanıklık ve koku önemli ancak neticesiz veri verir.
• Test şeridi. Bu test az bir miktar idrarı bazı kimyasal bileşenler içeren özel bir şeritin üzerine damlatmaktan oluşur. Bu şeritler daha sonra idrardaki belli maddelerin varlığına tepki verirler ve renk değiştirirler.
• İdrar tortusu. Bu, laboratuvarda yapılır ve öncelikle idrardakı sıvı maddelerle katıların birbirinden ayrılmasından oluşur. Sonrasında ikincisi belli parçacıkların veya hücresel elementlerin olup olmadığının belirlenmesi için mikroskopun altında incelenir.
• Biyokimyasal çalışma. Bu test de bir laboratuvarda yapılır ve bir profesyonelin idrarda bir hastalığın göstergesi olabilecek belli maddelerin veya elementlerin bulunup bulunmadığını anlamasını sağlar. Medikal profesyonellerin özel biyokimyasal tekniklerle gerçekleştirdikleri daha yorucu bir analizdir.
• Mikrobiyolojik çalışma. Bu test bir enfeksiyon olup olmadığını belirleyebilir ve buna yol açan mikrobun hangi mikrop olduğunu bulabilir.

İdrar tahlili bulguları

Tipik olarak, prensipte bir medikal profesyonel, sıra dışı özellikleri belirlemek için genel bir muayene yapar. Normal idrar berraktır ve çok güçlü bir kokusu yoktur. Bu nedenle, idrar bulanık olduğunda veya çok güçlü bir kokusu olduğunda bu bir şeylerin yanlış olduğunu işaret ediyor olabilir.

Bunu öncelikle test şeridiyle yapılan bir test takip eder. Profesyonel, test şeridine küçük bir miktar idrarı koyduğunda idrar normalse rengi değişmez. İdrarda olmaması gereken bir madde var ise şeridin rengi değişir.

Bu araç şunları tarar:

• Öncelikle asidite veya pH. Eğer anormalse idrar yollarındaki veya böbreklerdeki problemlerin göstergesi olabilir.
• Yoğunluk. Yüksek yoğunluk dehidrasyon göstergesidir.
• Protein. Yükselmiş protein böbrek sorunlarının göstergesidir.
• Glukoz. İdrarda glukoz varsa bu, diyabetin göstergesi olabilir.
• Keton parçacıklar. Keton parçacıklar da diyabetin göstergesi olabilir. Özellikle de yetersizliği ciddi olabilir.
• Bilirubin. Varlığı karaciğer hastalığı veya karaciğer hasarı ihtimalini akla getirir.
• Kan. Enfeksiyon, böbrek hasarı, böbrek taşı veya böbrek veya idrar torbası kanseri işareti olabilir. Bir tanıya varabilmek için tamamlayıcı yöntemler gerektiren bir işarettir.
• Son olarak nitratlar veya lökosit esteraz. Enfeksiyon göstergesidir.

İdrardaki bazı bileşenlerin varlığı, idrar tortusu, biyokimyasal çalışma veya mikrobiyolojik çalışma gibi daha ileri laboratuvar analizini gerektirir. Medikal profesyonel bir sonraki adımları belirleyecektir.

Doktorunuzun yönergelerini takip etmeniz, herhangi bir adımı atlamaktan kaçınmanız ve idrar semptomlarınız varsa gidip doktorunuzu görmeniz çok önemlidir.