Kolon Kanseri Tedavisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Kolon kanseri tedavileri, tümörün bulunduğu evreye göre değişir. Başka bir deyişle, tedavilerin türü tümörün bağırsak duvarına ya da diğer dokulara ne kadar yakın olduğuna bağlıdır.

Kolon kanseri tedavisi birçok tekniğin ve ilacın birleşiminden oluşur. Tedavinin amacı, hastanın vücudundaki kötü huylu hücreleri yok etmektir.

Peki öyleyse, kolon kanseri nedir?

Kolon kanseri (kolorektal kanser olarak da adlandırılır) kolon ve rektumda kötü huylu tümörlerin bulunmasıdır. Kolon ve rektum, sindirim sisteminin – ya da gastrointestinal yolun – kalın bağırsağının bir bölümüdür.

Kolon kanserinin sebepleri nelerdir?

Polip, görünür halde oldan küçük bir kitledir. Çoğu polip zamanla kansere dönüşmez. Önemli polip türleri ise şunlardır:

• Adenomatoz polipler. Adenomatoz polipler zaman zaman kansere dönüşebilirler; bu nedenle prekanseröz adenomatoz polipler olarak adlandırılırlar.
• Enflamatuvar polipler ve hiperplastik polipler genelde prekanseröz değillerdir.

Çoğu kolon ve rektal kanser vakası, bir adenoma ya da bir adenomatoz polipten gelişir. İki ya da daha fazlası genellikle vücutta mevcuttur ve çoğunlukla bir santimetreden daha büyüktür. Bununla birlikte, operasyondan sonra displazi ortaya çıkabilir.

Displazi, anormal gözüken fakat kanserli olmayan hücrelerdir. Zaman geçtikçe, kolon ve rektum duvarlarına yayılırlar.

Kolon ve rektum duvarlarının farklı katmanları bulunmaktadır. Kanser en alt katmandaki mukoza zarında oluşur. Ardından, büyüdükçe dışa doğru yayılarak diğer katmanları kaplar.

Bununla birlikte, kanser küçük geçitler aracılığıyla kan ya da lenf damarlarına doğru hareket eder. Bu olduğu zaman kanserli hücreler yakınlarındaki lenf düğümlerine doğru geçebilir.

Semptomlar

Aşağıdakiler kolorektal kanserin ana semptomlarıdır. Ancak, semptomlar polipin geliştiği yere bağlı olarak değişebilir:

• Kanlı dışkı (kan kırmızı ya da siyah olabilir). Genelde kanlı dışkı olduğu durumlarda rektum, sigmoid ve inen kolonda tümör bulunmaktadır.
• Kolorektal kanseri olan kişilerde yorgunluk, çarpıntı, nefes darlığı ve baş dönmesine yol açan anemi gelişebilir.
• Bağırsak hareketlerindeki değişiklikler: ishal ya da kabızlık problemi.
• Dar dışkı: bu durum, tümör dışkının bağırsaktan geçişini etkilediği zaman ortaya çıkar.
• Tamamlanmamış dışkı geçişi hissi: rektumda ya da inen kolonda bir tümör bulunduğunda yaygın olarak görülen bir semptomdur.
• Karın ağrısı: karın ağrısı oldukça sık görülen bir semptomdur. Bağırsak kanalının açılmasını bloke eden tümörden kaynaklanmaktadır. Bazı durumlarda kusmaya ve kabızlığa yol açabilir.
• Aşırı yorgunluk ve açıklanamayan kilo kaybı.

Teşhis

Daha sonrasında hastanın rektal muayenesi yapılır. Rektal muayene, anüsün ve rektumun bir kısmının incelenmesi anlamına gelmektedir. Rahatsız edici bir muayene olarak görülsede de, acısızdır. Kilit nokta kasları gevşetmektir.

Rektal muayenenin kesin bir tanı koymak için yeterli olmadığının altını çizmek gerekir. Doğru tanıya ulaşmak için hastanın kolonoskopi yaptırması gerekmektedir.

Kolonoskopi, doktorun anüsün içine yerleştirilen hortum benzeri bir alet (endoskop) kullanarak kolon ve rektumda bulunan mukoza zarını görmesine olanak tanıyan bir incelemedir. Doktor kolonoskopi sırasında bir kitle bulduğu taktirde, şüpheli bölgeden bir örnek alınır (biyopsi) ve bu örnek bir mikroskop altında incelenir.

Kolerektal kanser türleri

Çoğunlukla kolonda bulunan kötü huylu tümörler, mukoza zarında önceden var olan lezyonlar üzerinde gelişir. Önceden var olan lezyonların örnekleri, polipler ya da enflamatuvar hastalıklardır. Bir mikroskop lensine bakarak farklı kanser türleri görmek mümkündür.

Örneğin, adenokarsinom, iç kolon ve rektumu kapsayan salgı bezlerinde ortaya çıkan bir kanserdir. Adenokarsinom o kadar yaygındır ki, vakaların %90’ında görülmektedir.

Bununla birlikte, aşağıdaki kanser türleri de insanlarda görülebilir:

• Sarkomlar: sindirim sisteminin bağ dokusundaki tümörlerdir.
• Lenfomalar: mide ve bağırsağın korunmasından sorumlu olan hücrelerdeki kanserdir.
• Karsinoid: karsinoid tümörler sindirim sistemi için hormon üreten hücrelerde görülür.

Kolon kanseri tedavisi

Hangi faktörler önemlidir?

Genel olarak açıklamak gerekirse, kolon kanseri tedavisinde etkili olan faktörler şunlardır: hastanın genel sağlık durumu, tümörün yeri ve kanserin evresi.

Kanser tedavisi iki türe ayrılır:

Lokorejyonel tedavi

Ameliyat

Ameliyat hem kolon hem de rektal tümörler için kullanılır. Normalde hasta, operasyondan bir gün önce tıbbi bölgeye giriş yapar. Hastanın, komplikasyonlardan kaçınmak için doktorun yönergelerini dinlemesi, bir diyet ve laksatiflerle üç gün önceden hazırlanması gerekmektedir.

• Kolon kanseri. Cerrahlar tümörü kapsayan bölgeyi, çevre dokuları ve etkilenen lenf düğümlerini temizler. Ardından kolonun her bir tarafının ucu bağlanır.
• Rektum kanseri. Cerrahlar tümörün bulunduğu bölgeyi temizler. Daha sonra rektum ve anüs bağlanır.

Radyasyon terapisi

Radyasyon terapisi rektal kanseri için bir tedavi şeklidir. Tümör hücrelerini yok etmek üzere kullanılan yüksek oranda yüklü iyonlaştırıcı radyasyon içerir. Radyasyon terapisi ile birlikte, kolon kanseri tedavisinin iki yolu vardır:

• Harici. Harici radyasyon makine tabanlıdır (doğrusal hızlandırıcı). İşlem sırasında hasta, muayene yatağında yatıyor durumda olmalıdır. Yöneticiler, etkilenen bölgeyi tedavi tamamlanana kadar görünür kalması gereken bir mürekkep ile işaretler. Hastalar, istenmeyen yan etkileri önlemek için günlük seanslar alabilirler.
• Dahili. Dahili radyasyon intrakaviter radyoterapi olarak bilinir. Dahili radyasyon terapisi için radyoaktif materyaller tümöre yakın bir şekilde yerleştirilir. Prosedür, rektumun son kısmında geniş bir endoskopun yerleştirilmesini kapsar.

Kolon kanseri tedavisi (sistemik)

Bu tedavi yöntemi, tüm vücuttaki kötü huylu hücreleri ortadan kaldırmak amacıyla uygulanır. Doktorlar bu işlemi gerçekleştirmek için kemoterapi kullanır.

Kolon kanseri tedavisi için kişi nasıl hazırlanabilir?

• Korkularınızı ve sorularınızı tıp uzmanlarıyla paylaşın.
• Prosedürler ve yan etkileri hakkında bilgi isteyin.
• Rahatlama tekniklerini öğrenin; duygusal açıdan oldukça yardımcı olacaklardır.
• Tedaviler yorucu olacağından dolayı mümkün olduğunca dinlenmeye çalışın.