Menisküs Ameliyatı Sonrası Diz Rehabilitasyonu
Menisküs ameliyatı sonrası diz rehabilitasyonu hastanın sağlığına ve hasarın türüne göre birkaç haftaya kadar uzayabilen bir süreçtir. Bu rehabilitasyonun temel amacı, eklem kıkırdağı menisküs olmadan işlevini sürdürmeye uyum sağlamak zorunda olduğu için eklemin işlevini yeniden kazanmasına yardımcı olmaktır.
Bu süreç özellikle atletlerin atletik aktivitelerine zorluk yaşamadan yeniden devam edebilmeleri için oldukça önemlidir. Ayrıca bu rehabilitasyon süreci, komplikasyonların ya da yeni lezyonların gelişmesini önleyecek şekilde vücudun iyileşmesi ve kasların güçlenmesinde de önemli bir rol oynar.
Bu tedaviye başlamadan evvel hastaların kafalarında soru işaretleri olmaları normaldir. Bu sebeple, rehabilitasyon sürecinin ne için gerektiği ve ne zaman başladığını açıklığa kavuşturmak için bununla ilgili bilgilere göz atmalısınız.
Menisküs Neden Hasar Görür?
Menisküs, uyluk kemiği ve kaval kemiğinin arasında bulunan bir fibrokartilajdır. Menisküs dize esneklik ve rotasyon imkanı sağlar. Eklemlerin sabit tutulmasına ve vücut ağırlığının doğru şekilde dağıtılmasına yardımcı olur.
Meniskal hasarın en yaygın sebeplerinden biri dönme hareketleri ya da yanlış duruş ve oturuşlardır. Tabii bu hasarlar zamanla kötüleşen dejeneratif bir durumun sonucu da olabilirler.
Bunu da okuyun: Zedelenmiş Kıkırdak Kısa Sürede Nasıl İyileşir?
Menisküs Ameliyatı Nedir?
Zamanla diz ameliyatlarında kullanılan yöntemler de gelişti. Bu ameliyatlar açık ameliyat şeklinde gerçekleşse de, “minimal invaziv” olarak sınıflandırılan bir teknik olan artroskopi ile yapılan ameliyatlar daha yaygındırlar.
Bu modern prosedür enfeksiyon riskini %50 oranında azaltır ve daha hızlı bir iyileşme sağlar. Uygulamasına gelince; doktorlar lokal ya da spinal anestezi kullanır ve dizi keserler. Dizi kesmesinin ardından doktor artroskopu yerleştirir.
Bu kalem boyutunda olan ameliyat aracı, doktorun hasarın boyutunu küçük bir kamera yardımıyla görebilmesini sağlar. Hasarın boyutu tespit edildiğinde, doktor menisküsün hasar gören kısmını onarmak ya da çıkarmak için başka araçlar kullanır.
Diz Rehabilitasyonunun Amacı Nedir?
Dizin karmaşık ve hassas bir yapısı olduğunu göz önünde bulundurursak, menisküs ameliyatı sonrası tam bir rehabilitasyon sürecine girmek gerekmektedir. Bu kısmı dikkate almamak eklemleri yeni lezyonlara açık hale getirir. Genel olarak, diz için rehabilitasyon süreci ile amaçlanan şunlardır:
- İyileşme sürecini hızlandırmak için kan akışını canlandırmak.
- Hareketsizliğin bir yan etkisi olarak beliren eklem sertliğini rahatlatmak.
- Hareketsizlik sebebiyle etkilenen kasların zayıflamasını ve atrofiyi önlemek.
Bunu da okuyun: Kan Pıhtılaşmasını ve Felci Önlemeye Yardımcı 9 Yiyecek
Rehabilitasyona Ne Zaman Başlanmalı?
Menisküs ameliyatı sonrası diz rehabilitasyonuna hemen başlanmalıdır. Hata müdahale sona erer ermez bazı egzersizler yapmak ve bakıma dikkat etmek iyileşme süreci için belirleyici etmenlerdir.
Ameliyattan 24 saat sonra diz egzersizlerine başlanmalıdır.
Menisküs Ameliyatı Sonrası Rehabilitasyon Planlaması
Müdahale sonrası, artroskopide olduğu gibi, eklemler için bir rehabilitasyon planı takip etmek önemlidir. Bu tamamlayıcı tedavi her bir hastanın ihtiyaçlarına ve gelişimine göre dereceli bir şekilde gerçekleştirilmelidir.
Menisküsün rehabilitasyonu için gerekli zaman da aynı şekilde önemlidir. Bu sebepten ötürü, iç menisküs için rehabilitasyon 3 ya da 5 hafta sürebilir. Fakat dış menisküs için rehabilitasyon süreci 7 haftaya kadar uzayabilir.
Menisküs Ameliyatı Sonrası Bakım
Diz rehabilitasyonu için ilk adım ameliyatın hemen sonrasında atılır. Bu bakım ve adaptasyon süreci, eklemin hareketliliğini tedavi etmenin öncesinde enflamasyonun azaltılmasına yardımcı olur. Bu süreçte şunlar uygulanır:
- Dizin yüksekte tutulması
- Etkilenen bölgeye buz uygulaması
- Ağrıyı azaltmak için ağrı kesici ve anti-enflamatuvar ilaçların alınması
- Ağırlığın dizde toplanmaması için koltuk değneklerinin kullanılması
Rehabilitasyon Egzersizleri
Diz rehabilitasyonunun büyük bir kısmı bir fizyoterapist gözetimi altında gerçekleştirilir. Fizyoterapistin yaptırdığı aktiviteler dizin iyileştirilmesini ve hasar yüzünden yapılamayan eylemlere devam edilebilmenin sağlanmasını amaçlar.
Tedavi uygulanırken göz önünde bulundurulması gereken bazı durumlar vardır:
- Egzersiz programı tedavi edici ve önleyici tedbirlerle birleştirilmelidir.
- Aktiviteler hasarın ve ameliyatın türüne göre uyarlanmalıdır.
- Antrenman rutini belirli aşamalara bölünmelidir. Bu sebepten ötürü, tüm bu aşamalar yaş, fiziksel durum ve olası hastalıklara göre kişiselleştirilmelidir.
- Son olarak, hasta ağır yoğunlukta egzersizlere başlamadan önce birkaç hafta beklemelidir. İlk 6 hafta boyuca hasta sürünemez, çömelemez ve diz çökemez.
Önceden de bahsettiğimiz gibi rehabilitasyon süreci hastadan hastaya değişiklik gösterir. Doktor, her hastanın egzersiz ve terapilere aynı şekilde yanıt vermeyeceğini göz önünde bulundurmalıdır. Tabii, geleneksel ameliyat yerine artroskopik müdahale yapıldığında iyileşmenin daha kısa sürdüğü kesin olarak söylenebilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
-
Barber, F. A. (1994). Accelerated rehabilitation for meniscus repairs. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery, 10(2), 206-210.
-
Barber, F. A., & Click, S. D. (1997). Meniscus repair rehabilitation with concurrent anterior cruciate reconstruction. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery, 13(4), 433-437.
-
Shelbourne, K. D., Patel, D. V., Adsit, W. S., & Porter, D. A. (1996). Rehabilitation after meniscal repair. Clinics in sports medicine, 15(3), 595-612.
