Multipl Skleroz: Çok Yönlü Bir Hastalık
Multipl skleroz hastalığı, miyelin dokusunu, beynin beyaz cevherini ve kemik iliğini etkiler, sinir liflerini tutar, sklerotik plak oluştuğunda hasarlanmalarına ve fonksiyonlarında değişikliklere yol açar. Sonuç olarak, sinirsel uyarı iletimini engeller.
Nedenleri ve sonuçları
Bu hastalık miyelin kılıfının etkilenmesiyle ortaya çıkar. Miyelin, nöronları yani sinir hücrelerini kaplayan tabakadır, hastalık beynin herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilir ve sinir iletimini değiştirir veya durdurur. Ancak, kişide hasar, bağışıklık sistemi hücrelerinin sinir sisteminde yarattığı inflamasyondan kaynaklanır.
Bazı çalışmalar, multipl sklerozun kalıtsal özellikler taşıdığını veya virüs ve çevresel etkenlerden kaynaklandığını onaylamaktadır. Yine de, altında yatan neden bugün halen bilinmemektedir. Eğer ailenizde bu hastalığa sahip birisi varsa veya multipl sklerozun sık görüldüğü bir yerde yaşıyorsanız, sizin de yakalanma riskinizin yüksek olduğu doğrudur.
Hastalığın sonuçlarından bazıları şunlardır:
- Düşünme ve mantık kabiliyetinde yetersizlik
- Depresyon
- Üriner enfeksiyonlar
- Basınç ülserleri
- İlaç komplikasyonları
- Yutma veya yeme güçlüğü
- Kendine bakamama
- Osteoporoz veya kemik zayıflığı ve zayıflama
Şu da ilginizi çekebilir: Multipl Skleroz (MS) ve 14 Uyarıcı Belirtisi
Multipl Skleroz Hastası Olup Olmadığınızı Öğrenin
Hastalığın derecesine bağlı olarak, semptomlar ve hastalığın süresi değişiklik gösterir. Bazı kimseler günler veya haftalar boyu etkilenirlerken aylar boyu süren alevlenmeler de olabilir. Multipl skleroz nüksler halinde olabilir veya zamanla kötüleşebilir.
Güneş maruziyeti, sıcak banyo, ateş veya stres hastalığa neden olabilir veya hastalığınız varsa semptomlarda artışa neden olabilir. Ayrıca, sinir sistemi ile ilgili bir hastalık olduğu için, semptomlar vücudun herhangi bir yerinde bulunabilir. Yani, bağırsak, mesane, kaslar, gözler veya vücudun diğer bölgeleri etkilenebilir.
Göz Semptomları
- Görme kaybı, genelde tek gözde
- Çift görme
- Gözlerde yanma
- İstemdışı değişik göz hareketleri
Bağırsak ve Mesane Semptomları
- İdrara sıkışma veya sık idrara çıkma
- İdrarını tutamama (üriner inkontinans)
- İdrar başlangıcında zorlanma
- Dışkı kaçırma
- Kabızlık
Kas Problemleri
- Yürümede zorluk
- Koordinasyon problemleri ve hafif hareketleri yapmada zorluk
- Kas spazmları
- Denge kaybı
- Kol ve/veya bacakta zayıflık
- Kol ve bacakları hareket ettirmede zorlanma
- Vücudun herhangi bir yerinde tutulma
- Yüz ağrısı
- Kol ve bacaklarda yanma, batma ve karıncalanma hissi
Sinirsel Belirtiler
- Baş dönmesi
- Denge kaybı
- Düşünme ve mantıkta zorluk
- Depresyon veya sürekli üzüntü hali
- İşitme kaybı
- Dikkat eksikliği, hafıza kaybı ve anlamada zorluk
Diğer Semptomlar
- Vajinal kayganlıkta azalma
- Ereksiyon problemleri
- Akşama doğru artan halsizlik hissi
- Uygunsuz mimik hareketleri
- Çiğneme veya yeme problemleri
Bu yazımıza da bir göz atın: Kas Kramplarını Azaltmanın ve Önlemenin Yolları
Tedavi
Multipl Sklerozun tedavisi yoktur. Ancak, bazı tedavi yöntemleri hastalığı yavaşlatır ve hastanın olabildiğince normal bir hayat sürmesini sağlar.
Bazı ilaçlar şunlardır:
- Fingolimod (Gilenya)
- Halsizlik için Amantadine
- Ruh durumunuzu iyileştirmek için antidepresan alabilirsiniz.
- Kolinerjik ilaçlar idrar problemlerini azaltır.
- Benzodiazepin, Lioresal (Baclofen) and Tizanidin (Zanaflex) kas spazmlarını azaltır.
- Azatioprin (Imuran), Metotreksat, Siklofosfamid (Cytoxan) ve intravenöz immunglobulin
- Glatiramer asetat (Copaxone), Natalizumab (Tysabri), Mitoksantron (Novantrone) ve interferonlar (Betsaerone, Avonex, or Rebif).
- Diğer yandan, şu önerileri ve tedavileri de uygulayabilirsiniz:
- Spor yapın
- Konuşma terapisi, fizik tedavi
- Destek grupları
- Tekerlekli sandalye, duş taburesi, yürüteç, yatak kaldırıcı, duvarlarda tutacaklar vb.
- Stresten, hastalıklardan ve anormal sıcaklıklardan kaçınmak için sağlıklı bir beslenme ve yaşam tarzı
- Çiğnemesi kolay yiyecekler yemek
- Evinizi olası düşmelere göre düzenlemek
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Carretero Ares, J. L., Bowakim Dib, W., & Acebes Rey, J. M. (2001). Actualización: esclerosis múltiple. Medifam. https://doi.org/10.4321/S1131-57682001000900002
- Domínguez R., Morales M., Rossiere NL., Olan R., G. J. (2012). Esclerosis múltiple: revisión de la literatura médica. Revista de La Facultad de Medicina de La UNAM. https://doi.org/10.1016/j.celrep.2015.03.022
- Fernández, Ó., Arroyo-González, R., Rodríguez-Antigüedad, A., García-Merino, J. A., Comabella, M., Villar, L. M., … Montalban, X. (2013). Biomarcadores en esclerosis múltiple. Revista de Neurologia. https://doi.org/10.1146/annurev-conmatphys-020911-125045
- García, D. R., & Salaverri, L. A. S. (2006). Esclerosis múltiple. Revisión bibliográfica. Revista Cubana de Medicina General Integral. https://doi.org/10.1016/S0378-1127(99)00280-7