Osteoporoz İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Osteoporoz sınırlayıcı bir hastalık olabilir ancak kısmen önlenebilir. Risk faktörleri nelerdir ve sonucu nasıl değiştirebilirsiniz? Daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin.
Osteoporoz İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Karina Valeria Atchian

Yazan ve doğrulayan doktor Karina Valeria Atchian.

Son Güncelleme: 16 Eylül, 2022

Osteoporoz için risk faktörleri, belirli popülasyon gruplarında anlam kazanır. Dahası, hem erkekleri hem de kadınları etkileyebilen yaygın bir hastalıktır.

Bu durumun temel özelliği, kemik kütle yoğunluğunun azalması ve artmış kırık riskine yol açan iskelet kırılganlığının artmasıdır. Böylece osteoporoz, kemikleri zayıflatır ve onları normal kemik dokusunda meydana gelmeyecek yaralanmalara maruz bırakır.

En yaygın kırıklar omurgada (kompresyon kırıkları şeklinde), kalçada ve bileklerde meydana gelir. Ulusal Sağlık Enstitülerine (NIH) göre tahminler, sadece ABD’de 53 milyondan fazla insanın halihazırda hastalığa sahip olduğunu veya düşük kemik kütlesi nedeniyle yüksek osteoporoz riski altında olduğunu gösteriyor.

Osteoporoz için risk faktörleri

Ayakta durma yüksekliğinden düşme, bir şeye çarpma ve hatta hafif bir darbe, kemik yoğunluğu azalmış bir kişide kırıklara neden olabilir. Herkes bu eksikliğin aşırı durumuna ulaşmaz, ancak osteoporoza yatkınlık oluşturan bazı risk faktörleri vardır. Ne olduklarına bir göz atalım.

Kalsiyum oranı düşük bir diyet

Yeme alışkanlıkları osteoporoz gelişme riskini artırabilir. Böylece kalsiyum ve D vitamini eksikliği olan bir diyet kemiklerin zayıflamasına neden olacaktır. Bunun nedeni, kalsiyumun kemik yapısını oluşturması ve D vitamininin gücünü korumasına yardımcı olmasıdır.

Süt ürünleri kalsiyum açısından zengindir ve bazı süt ürünü olmayan ürünler ilave kalsiyum içerir. Ancak bunu takviyelerden de elde edebilirsiniz. İdeal olarak, bu mineralden alımınızın çoğu doğal kaynaklardan, yani gıdalardan olmalıdır.

D vitamini ise somon ve ton balığı gibi yağlı balıklarda bulunur ve aynı zamanda süt ve kepekli tahılların bir parçasıdır. Cildimiz ayrıca bu vitamini güneş ışığından üretir. Her durumda, en sıcak saatlerde güneşe aşırı maruz kalmaktan kaçınmalısınız.

D vitamini içeren besinler
D vitamini, kemik gelişimi ve sağlığı için çok önemlidir.

Hareketsiz bir yaşam tarzı

Uzun süreli dinlenmeye sahip hareketsiz bir yaşam tarzı, kemikleri zayıflatma eğilimindedir. Aynı durum, hastalık nedeniyle veya ameliyat sonrası yatakta uzun süre kalmaya zorlananlar için de geçerlidir.

Egzersizle kemiklerin güçlendiğini bilmek önemlidir. Bu yüzden ağırlık kaldırma ve direnç egzersizleri en iyisidir. En iyileri yürümek, koşmak, merdiven çıkmak, tenis oynamak, dans etmek ve vücut geliştirmedir.

Sigara içmek

Sigara içmek kemikleriniz için olduğu kadar kalbiniz ve akciğerleriniz için de kötüdür. Sigara içen kadınlar sigara içmeyenlere göre daha düşük östrojen seviyelerine sahiptir ve genellikle daha erken menopoza girerler.

Sigara içenler ayrıca diyetlerinden daha az kalsiyum emerler. Düşük östrojenler eksik kalsiyum ile birleştiğinde, kemiğin yaşlanmaya bağlı herhangi bir hasarı yeniden oluşturması imkansız hale gelir. Bu nedenle sigara içmek, osteoporoz için apaçık bir risk faktörüdür.

Alkol tüketimi

Aşırı alkol tüketimi, genç kadınlarda ve erkeklerde kemik kaybı ve kırık riskini artırır.  Kötü beslenmeye ve düşme riskinin artmasına neden olabilir; sağlığınız üzerindeki genel etkisinden bahsetmeye gerek yoktur.

Alkolik insanlar karaciğer yetmezliğine, kardiyovasküler hastalıklara ve merkezi ve periferik sinir sistemi bozukluklarına eğilimlidir.

İlaç kullanımı

Glukokortikoidler, alüminyum içeren antasitler, belirli kanser tedavileri, aşırı dozda tiroid hormonu ve bazı antikonvülzanlar gibi belirli ilaçların uzun süreli kullanımı kemik yoğunluğu kaybına ve kırılmalarına neden olabilir.

Tüm ilaçlar osteoporoz için risk faktörü değildir, ancak hastaların bireysel etkileşimlerini ve koşullarını değerlendirdikten sonra doktorlar tarafından reçete edilmeleri çok önemlidir. Yan etki olarak kalsiyum tüketen bir ilaç yazmamalıdırlar. Menopozdaki bir kadına reçete ederken dikkatli olmalıdırlar.

Osteoporoz için diğer ilişkili risk faktörleri

Kadınlarda sadece cinsiyetlerinden dolayı osteoporoz gelişme olasılığı daha yüksektir. Bunun nedeni, vücutlarına oranla daha az kemik dokusuna sahip olmaları ve bu nedenle menopoz sırasında vücut değişiklikleri nedeniyle erkeklerden daha hızlı kaybetmeleridir.

Ayrıca, yaşlandıkça osteoporoz riski artar. Tüm vücut dokuları doğal olarak yoğunluk kaybeder ve incelir ve zayıflar. Küçük gövdeli insanlarda bu daha belirgindir.

Benzer şekilde, erken veya açıklanamayan kırıkların aile öyküsü bir risk faktörüdür. Bunun bir aile patolojisi olduğu söylenebilir çünkü bazı genetik bağlantılar, bazı insanlardaki görünümü açıklar.

Kemik yoğunluğu farkını anlatan görsel
Küçük kemik yapısına sahip kişiler ileri yaşlarında osteoporoza daha çok maruz kalırlar.

Osteoporozu önlemek için risk faktörlerini değiştirin

Osteoporoz, bir kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bir durumdur. Hastalığın gelecekteki gelişimini tahmin etmek imkansızdır, ancak hastalığı önlemek için bazı risk faktörleri belirlenebilir.

Cinsiyet veya yaş gibi bazı doğal özelliklerinizi değiştiremezsiniz. Bununla birlikte, risk faktörlerinin çoğunu kesinlikle değiştirebilirsiniz. Örneğin, daha sağlıklı bir diyet yapabilir, egzersiz yapabilir, biraz güneşe maruz kalabilir ve tütün ve alkol tüketiminizi azaltabilirsiniz.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Osteoporosis Overview, retrieved on 16 June 2020, NIH Osteoporosis and related bone diseases. A service provided by the National Institutes of Health. https://www.bones.nih.gov/health-info/bone/osteoporosis/overview
  • Cheraghi, Zahra, et al. “The effect of alcohol on osteoporosis; a systematic review and meta-analysis.” Drug and alcohol dependence (2019).
  • Balk, E. M., et al. “Global dietary calcium intake among adults: a systematic review.” Osteoporosis International 28.12 (2017): 3315-3324.
  • García-Gomariz, C., et al. “Efectos de un programa de ejercicio combinado de impacto, fuerza y resistencia en la prevención de osteoporosis de mujeres posmenopáusicas.” Fisioterapia 41.1 (2019): 4-11.
  • Blanch, Meritxell Aivar, et al. “¿ Las pacientes con osteoporosis ingieren suficiente cantidad de calcio y vitamina D?.” RECIEN: Revista Electrónica Científica de Enfermería 12 (2016): 18.
  • Ríos, Patricia Bolaños. “Metabolismo óseo y nutrición: Osteopenia y osteoporosis.” Trastornos de la conducta alimentaria 27 (2018): 2979-2991.
  • Valdés-Flores, Margarita, et al. “Aspectos genéticos de la osteoporosis.” Revista de Investigación Clínica 64.3 (2012): 294-307.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.