Ses Tellerinde İltihaplanma: Sebepleri, Semptomları ve Tedavisi
Ses tellerinde iltihaplanma problemiyle karşılaştığınız zaman sesiniz tuhaf çıkabilir ve boğazınızda sizi rahatsız eden ve bir şeylerin ters gittiğini söyleyen bir his olur. Kış aylarında insanlar bunun soğuk algınlığından ya da sıcaklıktaki değişimlerden kaynaklandığını düşünür. Ancak mesleki hastalıklar da buna sebep olabilir.
Ses telleri gırtlakta bulunan küçük kaslardır. Sesimizi kullanırken gırtlağımızdan geçen hava sayesinde bu teller titreşir. Bu bölgede iltihaplı bir sıvı birikimi olduğu zaman da seste değişimler olur.
Okumaya devam edin: Ses Teli Nodülünün Olası 5 Belirtisi
Neden ses tellerinde iltihaplanma olur
Ses telleri bir virüs ya da büyüyen bir kitle sonucu şişer. Bu da demek oluyor ki sebepleri ya bulaşıcı bir virüs ya da enfeksiyona bağlıdır.
Bulaşıcı etkenler virüsler ve bakterilerdir. Bulaşıcı larenjit vakaları, gırtlağa yerleşip çoğalan viral parçacıkların ve mikroorganizmaların düşük sıcaklıkta kolay yayılmasından dolayı sonbahar ve kış aylarında zirveye ulaşır.
Bağışıklık sistemi de kendini korumak için, bu bölgede yer alan akyuvarları ve immünglobulinleri harekete geçirerek sıvıların buraya akışını artırır. Bu da çok ince yapıda olan ses tellerinin bozulmasına yol açar. Bu süreçte ses tellerinin işlevleri de etkilenir.
Bulaşıcı larenjit genelde belli bir etkenin varlığı olmasa bile haftalarca sürebilir. Bunun sebebi, ilk başta neyin sebep olduğundan bağımsız olarak bağışıklığın verdiği tepkinin iyileşme sürecini uzatmasıdır.
Diğer yandan, bulaşıcı olmayan larenjit çeşitleri genelde mesleki deformasyondan gelir. Öğretmenler, profesörler, şarkıcılar ve konuşmacılar seslerine dikkat etmez ve ses tellerini zorlarsa nodül ve polip oluşumuna zemin hazırlayabilirler. Ses tellerinde şişkinlik mesleki sebepten ise bu adli tıbbın alanına girer çünkü iş güvenliğindeki eksikliklere bağlı olduğu düşünülür.
Ses tellerinin özellikle yeterince sıvı tüketmeden aşırı ve uzun süreli kullanımı gırtlaktaki kasların sürtünmeden ötürü iltihaplanmasına sebep olur. Bu durum sık yaşanıyorsa kronik hale gelmiş olabilir.
Larenjit semptomları
Larenjit ya da ses tellerinde iltihaplanmanın ilk semptomu sesteki değişimdir. Ancak, birazdan bahsedeceğimiz üzere tek belirtisi bu değildir.
Sesteki değişimler de farklı şekillerde olabilir. Bazı insanların sesi kısılır. Hatta bağırmak ya da sesini yükseltmek mümkün olmaz. Bazıları ise sesini tamamen kaybeder ve bu da afoni olarak bilinir.
Ağrı da çok sık yaşanan bir durumdur. Bazen bu ağrı farenjit ya da özofagusla (yemek borusu) ilgili olduğu düşünülen yutkunma problemiyle karıştırılır. Larenjit çoğu zaman boğazda rahatsızlık hissine sebep olarak hasta kişinin dinlenmesine ve uyumasına engel olur.
Hatta ses tellerinde iltihaplanma sonucu horlama bile görülür. Bu özellikle fazla kilolu insanların sık karşılaştığı bir şeydir. Yatar haldeyken boynun ağırlığı gırtlağa baskı yapar ve hava girişini kesintiye uğratır.
Son olarak ses telleri iltihap sonucu felç olduğu zaman durum ciddi bir boyuta ulaşmış demektir. Ses tellerinin de kastan oluştuğunu düşünürsek fazla kasılması durumda yırtılmalar olabilir. Kas yapısını bile kaybedebilir.
Daha fazlası için okuyun: Larenjit: Dört Doğal Çözüm
Ses tellerinde iltihaplanma: Tedavisi
Bu sorunun tedavisi iltihaplanmanın kaynağına göre değişir. Viral larenjit ile ses tellerinde mesleki sebeplerden ötürü oluşan polip aynı şey değildir. Benzer şekilde, kronik disfoninin uzun vadede tedavisi ile birkaç gün içinde kaybolan bir enfeksiyon olan afoni tedavisi haliyle aynı olmayacaktır.
Aşağıda, en yaygın türlerinin tedavisi için ne yapılabilir ona bakacağız:
- Viral larenjit. Ses telleri iltihaplanmasında en yaygın görülen durum budur. Belli bir tedavisi yoktur çünkü antibiyotikler sadece bakterileri tedavi etmekte kullanılır. Kişinin tek yapması gereken sesini dinlendirerek iyileşmeyi beklemektir. Yine de bazı hastaların ağrısını dindirmek ve salgıların akışkanlığını kolaylaştırması için anti-enflamatuvar ilaçlar kullanılabilir. Öksürük kesen ilaçları kullanmanız önerilmez çünkü bunların hiçbir faydası olmayacaktır.
- Nodül ve polipler. Uzmanlar ses tellerinde oluşan kitlelerin tedavisi için laringoskopi adında hem tedavi hem de araştırma niteliği taşıyan bir yöntem kullanır. Bu yöntemde doktor burundan doğru kamera ve ameliyat gereçleri içeren bir cihaz yerleştirir. Gerekirse doktor bunu çıkarmak da isteyebilir. Aksi takdirde rehabilitasyon konuşma terapistlerini de önerebilir.
- Gırtlak kanseri. Bu hastalık için onkolojik yaklaşım hastalığın ciddiyeti ve evresine göre değişir. Bu şekilde hastanın ameliyat, radyoterapi, kemoterapi ya da bunların bir kombinasyonu şeklinde hangi tedavinin uygulanması gerektiğine karar verilir.
Doktorla ne zaman görüşmeli
Ses telleri oldukça narindir. Ayrıca başkalarıyla iletişim kurabilmenizi mümkün kılan ses tellerinize iyi bakmanız çok önemlidir.
Bu yüzden, disfoni, afoni ya da boğaz ağrısından muzdaripseniz mutlaka bir doktorla görüşmelisiniz. Eğer larenjitiniz viral kaynaklıysa, doktorunuz semptom azaltıcı ilaçlar vermenin yanı sıra dinlenmenmenizi önerecektir. Kulak-burun-boğaz uzmanı nodül ya da polipten şüphelenirse boğazınızın içinde neler olduğunu görmek için bir prosedür uygular. Bu oldukça hızlı bir prosedürdür ve teşhis koymaya yardımcı olur.
Her halükarda doğru tedavi için en kısa sürede bir doktora danışmanız çok önemlidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- de las Casas Battifora, Rosa Mª, and José Mª Ramada Rodilla. “Disfonías funcionales y lesiones orgánicas benignas de cuerdas vocales en trabajadores usuarios profesionales de la voz.” Archivos de prevención de riesgos laborales 15.1 (2012): 21-26.
- Espinosa, Guillermo José López, Grisel Aparicio Manresa, and René Quintana Mugica. “Repercusión del ambiente laboral en el desarrollo de las enfermedades profesionales.” Acta Médica del Centro 6.1 (2012): 122-126.
- Martínez, Eduardo Bracamontes, Rigoberto Astorga del Toro, and María del Carmen Jiménez Martínez. “La laringitis crónica por abuso de voz en pacientes profesionales de la voz, se encuentra asociada con reflujo gastroesofágico no aparente.” Revista del Instituto Nacional de Enfermedades Respiratorias 16.2 (2003): 64-69.
- Buiret, G., S. Tringali, and P. Céruse. “Laringitis agudas del adulto.” EMC-Otorrinolaringología 38.3 (2009): 1-7.
- Bothe, Carolina, et al. “Etiología y tratamiento de la parálisis laríngea: estudio retrospectivo de 108 pacientes.” Acta Otorrinolaringológica Española 65.4 (2014): 225-230.
- Fernández, Cristina Povedano. “1.4. TRATAMIENTO FARMACOLÓGICO Y DISFONÍA.” DISFONÍA: 32.
- Ortega, Gonzalo, Alejandra Rivadeneira, and Felipe Cardemil. “Pólipo bilateral de cuerda vocal: Presentación de un caso clínico.” Revista de otorrinolaringología y cirugía de cabeza y cuello 77.2 (2017): 164-168.
- Alfonso Muñoz, Eulalia. “Caracterización clínica y epidemiológica de pacientes con cáncer laríngeo.” Revista Cubana de Medicina Militar 47.3 (2018): 1-9.