Stresin Yol Açtığı Cilt Problemleri
Deri, vücudumuzdaki en geniş kapsamlı organdır ve anomalilerini çıplak gözle görmemizi sağlar. Bu nedenle, stresli kaynaklı cilt sorunları oldukça yaygındır.
Diğer organ ve sistemlerden farklı olarak, epitel dokunun analizini yapmak kolaydır. Herhangi bir cihaz kullanmadan inceleyebilir ve içinde meydana gelen değişiklikleri basit bir şekilde tespit edebiliriz.
Deri ile sinir sistemi arasında yetişkin yaşamına kadar devam eden embriyolojik bir bağlantı vardır. Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Ulusal Tıp Kütüphanesine göre, söz konusu stres hormonlarının artması, bir dizi fizyolojik değişikliğe neden olur ve bunun sonucu da cilde iyi bir şekilde yansımaz.
Bu konuyu detaylı bir şekilde aşağıda açıklıyoruz:
Cilt problemlerinde stresin rolü
Stres, vücudumuzun hayatta kalmasını garantileyen bir savunma mekanizmasıdır. Bununla birlikte, kronik hale geldiğinde, tüm vücudu etkileyen ve Dr. Chen tarafından yapılan bu çalışmada açıklandığı gibi cilt sorunlarına yol açan bir dizi etkisi vardır:
- Esneklik kaybı,
- Ciltte kırışma,
- Sarkma.
- Soluk ten rengi,
- Lekeler.
Kronik stresin neden olduğu cilt problemlerinin kan dolaşımı ile ilgisi vardır. Bu durumlarda vücudun mücadele etme, kaçış ve felç kalma stratejilerini uygulamak için hızlı bir tepkiye ihtiyacı vardır.
Bu nedenle, kortizolun talimatı altında kan akışını kaslara, kalbe, akciğerlere ve beyne yönlendirir. Diğerlerine yaptığı etkinin yanı sıra kan akışındaki bu kesintinin en büyük kurbanı deridir.
Aynı şekilde stres, bağışıklık sistemimizi olumsuz etkiler ve cildimizi enfeksiyonlara ve dış saldırılara karşı daha duyarlı hale getirir.
Okuyun: Cilt Nekrozu Teşhisi
Strese bağlı cilt problemlerine neden olan hastalıklar
Doğrudan stresle ilişkili bir grup dermatolojik rahatsızlıklar vardır. Bunlar arasında en önemlileri aşağıda sıralandığı gibir:
1. Akne
Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Ulusal Tıp Kütüphanesi raporunda da belirtildiği üzere, hormonal faktörler aknenin ortaya çıkmasında belirleyici olmasına rağmen, akne oluşumunda duygusal faktörler giderek daha fazla belirleyici olmaktadır.
2. Atopik dermatit
Küba merkezli Matanzas Tıp Bilimleri Üniversitesinden bir ekip tarafından yapılan bu araştırmaya göre çevresel faktörlerden, dehidratasyondan, iritanlardan, enfeksiyonlardan ve hatta terden kaynaklansa da vakaların bir kısmı stresle yakından ilişkilidir.
Kaşıntı (tırnaklama) ile kaşıma arasında, aşırı enfeksiyon ve diğer daha ciddi komplikasyonların ortaya çıkması nedeniyle takıntı haline getirip dermatitin kötüleşmesine neden olabilen bir kısır döngü vardır.
3. Seboreik dermatit
Seboreik dermatit, doğrudan stres epizodlarıyla ilişkili bir hastalıktır. Hastaların iş veya ikamet değişikliği, evlilik veya boşanma, bir akrabanın hastalığı veya ölümü, sınavlar vb. durumlar için büyük endişe duyduğu zamanlarda ortaya çıkar.
4. Deri yolma bozukluğu
Bu durumda, hasta, derisini kompülsif bir şekilde kaşır ve yıllarca sürebilen kaşıntı ve kaşınma döngüleri oluşturur.
Genellikle hormonal stres nedeniyle değişikliklere maruz kalan genç hastalarda sık sık kaşıma nedeniyle hastalarda ciddi yaralanmalara neden olduğu görülür.
Bu sorun, genellikle psikolojik labilite tedavi edildiğinde iyileşir, ancak gecikmiş tanı ve etkisiz tedaviler nedeniyle uzun yıllar da sürebilir.
5. Alopesi areata (Saçkıran)
Saçlı derinin çok özel bölgelerinde madeni para gibi küçük daireler şeklinde saçların dökülmesidir. Mayo Clinic’e göre, otoimmün faktörlerinin de devreye girmesiyle genetik bir yatkınlığa sahip olduğu, ancak duygusal faktörlerin de saçkıran oluşumunda yüksek bir etkisi olduğu varsayılmaktadır.
5. Sedef hastalığı
Sedef hastalığı, zamanından önce ölen hücrelerin yaşam döngüsünün hızlanması ile ilişkilendirilir. Cilt yüzeyinde birikerek pullar ve kırmızı lekeler oluşturarak yoğun kaşıntıya ve hatta ağrıya neden olurlar.
Kronik, epizodik bir hastalıktır. Bir süre ortadan kaybolup normalden daha stresli koşullarda yeniden ortaya çıkabilir.
Bir kişiyi stresin etkilerine duyarlı kılan tüm kişilik özellikleri, sedef hastalığının ortaya çıkmasından payı vardır. Bu nedenle stres ve sedef oluşumu çok belirgindir. Stres düzeylerini iyileştirmek genellikle kaygıyı, hatta depresyonu ve dolayısıyla sedef hastalığının şiddetlenmesini azaltır.
Psikologa gitmek size iyi gelebilir
Psoriatik lezyonların ortaya çıkışının sosyal ret oluşturduğundan bahsetmek doğrudur. Hasta kendini damgalanmış hisseder ve cildindeki oluşumları saklama eğilimindedir, bu da hastalığın iyileşme süresini kısaltan bir başka büyük stres yaratan faktördür.
Sadece stresin yarattığı cilt problemlerinin kendini gösterdiği birkaç örnek gördük. Bu sorunu doğru bir şekilde ele almak gerekir çünkü depresyona neden olmanın yanı sıra bağışıklık sistemimizi zayıflatır ve cilt sorununun kötüleşmesinden dolaylı olarak sorumlu hale gelir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Tribó M. Razones de ser y utilidad de la psicodermatologia. Piel 2006; 21:51-3
- Gracia M, Ruiz S. Estrés, calidad de vida y psoriasis: estado actual. Psiquiatr Biol. 2001;08:141-5.
- Castellano Rioja, E. Unidad didáctica V Bloque psicología 2ª parte. Master Deterioro Integridad Cutánea Ulceras y Heridas.
- García Hernández, M.J. y Ruiz Redondo, S. Suicidio y Dermatología. Actas Dermosifiliogr. 1999; 90:411-5
- Grimalt, T.; Cotterill, J.A y cols. Dermatología y Psiquiatría. Historias clínicas comentadas. Madrid. Aula Médica Ediciones 2002: 20-38.
- Romaní J, Chesa D. Psicodermatología en atención primaria. Piel. 2005;20(6):282-9
- Ricardo Alonso O, Rodríguez Sánchez M, Hernández Fernández M, Alonso González M. Aspectos de interés sobre dermatitis atópica, su diagnóstico y tratamiento. Rev.Med.Electrón. 2019; 41( 2 ): 496-507.
- Chen Y, Lyga J. Brain-skin connection: stress, inflammation and skin aging. Inflamm Allergy Drug Targets. 2014;13(3):177-90.
- Gil Díaz M, Boixeda de Miguel J, Truchuelo Díez M, Morais-Cardoso P. Rosácea: revisión y nuevas alternativas terapéuticas. SEMERGEN – Medicina de Familia. 2011;37(2):83-86.
- Gouin JP, Kiecolt-Glaser JK. The impact of psychological stress on wound healing: methods and mechanisms. Immunol Allergy Clin North Am. 2011 Feb;31(1):81-93.
- Silvestre-Salvador J, Serrano-Manzano M, Serra-Baldrich E, Palacios-Martínez D, Gómez-de la Fuente E, Heras-Hitos J et al. Recomendaciones para el manejo de la urticaria en Atención Primaria. Medicina de Familia SEMERGEN. 2020;46(4):270-276.