Virüsler Nasıl Değişir
Bir salgın yaşandığında virüslerin nasıl değişim geçirdiği sorusu popüler hale gelir. Şu anda, koronavirüsün COVID-19 varyantının yayılımı ile birlikte insanlar kendilerine virüsler hakkındaki bu soruyu tekrar sormaya başlamışlardır.
Gerçek şu ki, bilim bu fenomene bir açıklama getirmiştir. Genetik bilgisi ve salgınlar yaşandığında yapılan bilimsel çalışmalar virüsler tarafından sürdürülen genetik mutasyon mekanizmasına dair anlayışımızı geliştirmiştir.
Hepimiz biliyoruz ki virüsler hayatta kalmak ve çoğalmak üzere kullandıkları genetik bilgilere sahiptirler. İnsan DNA’sı gibi viral genom da tüm bilgilerini kodlar. Buna virüsün nasıl bulaştığı ve hangi konakçıları hedef alacağı bile dahildir.
Virüsler iki farklı şekilde mutasyona uğrar:
- Çapraz gen oluşturma. Bu, iki ya da daha fazla sayıda virüs DNA ya da RNA parçaları paylaştığında ve kendilerini diğerinin yapılarını kullanarak değişime uğrattıklarında gerçekleşir.
- Tekrar sıralama. Burada değişiklik bir virüse özgüdür. Genellikle genetik materyal çoğalırken ortaya çıkan bir hata nedeniyle oluşur.
Enfekte olan popülasyon arttıkça virüsün mutasyon geçirme ihtimali artar. Ancak, virüsler nasıl değişir sorusu ile ne kadar ölümcül oldukları sorusunu birbirleri ile ilişkilendirmek doğru değildir. Bu yazımızda göreceksiniz ki virüslerin çoğu hayatta kalabilmek için daha hafif hale gelecek şekilde mutasyon geçirirler. Eğer daha ölümcül hale gelecek olsalardı konaklarını kaybederlerdi.
Virüsler Neden Değişir
Virüsler neden değişir sorusunun cevabı hatalardır. Neredeyse her seferinde, bir virüsün mutasyonu RNA kodlamasında görülen bir hatanın sonucudur. Bazı virüsler DNA yerine RNA içerse de hatalar RNA söz konusu olduğunda daha fazladır.
Bunun sebebi DNA virüslerinin genetik bilgilerini tekrar üretmek için daha rafine edilmiş bir mekanizmaya sahip olmalarıdır. Bundan dolayı çoğalmak için genleri kopyalarken daha az hata yaparlar. RNA virüslerinde kontrol mekanizması daha temeldir.
DNA virüsleri enfekte ettikleri hücrelerde bulunan, polimeraz adı verilen enzimleri kullanırlar. DNA virüslerini konak olarak kullandığı organizmanın kaynaklarından faydalanan bir parazit olarak hayal etmelisiniz. DNA polimerazları hataları onarma yeteneğine sahiptir.
RNA virüsleri daha farklıdır çünkü DNA polimerazları buradaki hataları onaramaz. Bu da sık sık mutasyonların gerçekleşmesine neden olur. Genetik bilgisi RNA’da saklanan bir virüs çarpıcı bir hız ile değişim geçirir.
Eğer virüsler neden değişir sorusunu cevaplamaya geri dönersek, bunu hayatta kalabilmek için yaptıklarını söyleyebiliriz. Nasıl türler hayatta kalmak için olumlu değişiklikler yaparak evrim geçirirse, virüsler de aşağı yukarı aynı şeyi yaparlar. Ancak, değişim her zaman artan virülans ile eş anlamlı olmak zorunda değildir.
Okumaya devam edin: Koronavirüs Bulaşmasını Engellemek İçin Neler Yapmalıyız?
Virüslerdeki Değişiklikler Her Zaman Kötü Müdür?
Hayır. Bir virüsün mutasyon geçirmesi her zaman daha ölümcül hale gelmesi ya da öldürme kabiliyetinin büyümesi ile sonuçlanmaz. Eğer düşünürseniz, bu evrimsel bir hata olurdu. Virüsler çok fazla konağı öldüremezler, çünkü eğer bunu yapsalardı eninde sonunda onlar da ölürlerdi.
Virüsler konaklarının koşullarına bağlı olarak değişirler. Eğer daha az ölümcül hale gelirlerse fark edilmeden devam edebilirler, böylece bir bireyden diğerine geçebilirler. Sonuç olarak, bu virüsler için mantıklı bir hedeftir: varlıklarını sürdürebilmek.
Virüsler değiştikçe konağın bağışıklık sisteminin verdiği yanıt da artış gösterir. Bu da virüsün konaklar ile birlikte hayatta kalmaya devam ettiği garip bir dengeye yol açar. İnsanlardaki grip söz konusu olduğunda durum budur, ve her yıl mevsimsel salgınlara neden olur.
Daha fazlasını öğrenin: COVID-19 için İlaç Geliştirilme Aşamasında
Koronavirüs ve Mutasyonu Hakkında Neler Keşfedildi?
Pekin Üniversitesi COVID-19 suşlarını kodlayabilmek için bilimsel bir çalışma yürüttü. Şimdiye kadar “L tipi” ve “S tipi” olarak adlandırılmış olan iki farklı koronavirüs tipi keşfettiler.
L tipi Çin’in Wuhan kentindeki salgında daha yaygındı. Bu başlangıçta mutasyona uğrayıp ilk etapta sadece hayvanlar arasında yayılırken sonrasında insanlar için de bulaşıcı hale gelen virüstür. Diğer suş olan S tipi virüs, Şubat ayından beri enfekte olan insanlarda bulunan suştur.
L tipinin varlığı bu yılın Ocak ayında azaldı. Uzmanlar bunun insanların eylemleri dolayısıyla gerçekleştiğine inanmaktalar. Virüsün yayılmasını engellemek için alınan önlemler ve empoze edilen karantinalar ile COVID-19’un daha hafif ve daha az öldürücü bir versiyonu olan S tipi ortaya çıktı.
Virüsler Her Zaman Daha Kötü Olacak Şekilde Değişmez
Virüslerin nasıl değiştiğini bilmek bizlere salgınların evrimi hakkında ipuçları verir. Çoğu salgında maksimum bulaşma durumuna ulaşıldığında vakalar azalışa geçer. Buna yol açan faktörlerden bir tanesi insan müdahalesidir ancak diğer bir önemli faktör de virüslerin mutasyonudur.
Her durumda, virüslerdeki değişiklikler biz insanlar için de alışkanlıklarımızı değiştirmek ve daha sağlıklı önlemler almak için teşvik görevi görebilir. Virüs mutasyonu ile savaşmanın anahtarı korumadır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Villordo, Sergio Manuel. Estudios de estructuras de ARN que regulan la replicación del virus del dengue en humanos y mosquitos. Diss. Universidad de Buenos Aires. Facultad de Ciencias Exactas y Naturales, 2016.
- Zhu, James, et al. “Profiling the immune vulnerability landscape of the 2019 Novel Coronavirus.” (2020).
- Narayan, Opendra, Diane E. Griffin, and Janice E. Clements. “Virus mutation during ‘slow infection’: temporal development and characterization of mutants of visna virus recovered from sheep.” Journal of General Virology 41.2 (1978): 343-352.
- Crotty, Shane, and Raul Andino. “Implications of high RNA virus mutation rates: lethal mutagenesis and the antiviral drug ribavirin.” Microbes and infection 4.13 (2002): 1301-1307.
- Fournier, Emilie, et al. “A supramolecular assembly formed by influenza A virus genomic RNA segments.” Nucleic acids research 40.5 (2012): 2197-2209.
