Cinsiyet Hormonları Ne Yapar?
Cinsiyet hormonları cinsel organlarda sentezlenen kimyasal maddelerdir. Kadınlarda yumurtalıklarda, erkeklerde ise testislerde sentezlenirler.
Sentezleri direkt olarak GnRH adlı başka bir hormonun eylemlerine bağlıdır, bu hormon hipofizde (hipofiz bezi) eylem gösterir, bu bez aynı anda gonadotrofin de salgılar. Bunlar, en sonunda, testis ya da yumurtalığı uyarmaktan sorumludur.
Cinsiyet hormonlarının öncüsü kolesteroldür, ki bu da kadın ve erkek cinsiyet hormonları çerçevesinde farklılık gösterir. Bu hormonlar meme veya prostat kanseri,ya da doğurganlık ve rahim dinamikler problemleri gibi hastalıkları olan hastaların yaşam kalitesini iyileştirmek için yapılabilir.
Kadın cinsiyet hormonları arasında östrojen ve progestojen vardır, bunların ikisi de yumurtalıklarda üretilir. Erkek cinsiyet hormonları arasında ise androjen vardır, testislerde üretilir.
Kadın Cinsiyet Hormonları
Östrojen
Östrojen kadın ikincil cinsiyet özelliklerini ayırt etmekten sorumludur. Ayrıca menstrüel döngüyü kontrol etmekten ve kadınlardaki kemik gelişimini desteklemekten sorumludurlar.
Ayrıldıklarında, rahimdeki progesteron reseptörlerinin üretimi artar. Bu, daha sonra açıklayacağımız bir dizi işlemi kolaylaştırır.
Östrojen ayrıca metabolik ve kardiyovasküler fonksiyonlarda da katılım gösterir, çünkü sodyum, tuz ve su tutar. Menopoz sürecindeki kadınlarda sodyum tutulmasının sonuçları vardır, çünkü sodyum çok emici olduğundan kemik kütlesi kaybına neden olabilir. Bundan dolayı pek çok kadının hormon terapisi alması gerekir.
Kişi yüksek dozda östrojen tedavisine girdiğinde bu cinsiyet hormonları aşağıdaki şeylere ek olarak kontraseptif görevi de görür:
- Glikoz toleransını düşürmek
- Pıhtılaşma faktörleri ve plazminojen üretiminin arttırılması ve kan pıhtısı oluşma riskini artıran protrombin III üretiminin azaltılması
- Renin ve anjiyotensin üretimini arttırmak ve aldosteron salınımına yardımcı olmak. Kan basıncınıza dikkat etmelisiniz, çünkü değerleriniz bu faktörler dolayısıyla değişim gösterebilir.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Doğurganlığı Artıran 4 Basit İpucu
Progestojen ya da Gestajen
Daha önce de bahsettiğimiz gibi, östrojen salınımı aniden progestojen reseptörlerinin sayısının artmasına neden olur, bu da bu ikili arasındaki etkileşimi kolaylaştırır.
Progestojen reseptörlerine ulaştığında bunun direkt sonucu östrojen ile östrojenin kendi reseptörleri arasındaki birleşmeleri azaltmasıdır. Bu iyi bir şeydir, çünkü progestojen endometriyum hiperplazisinden kaçınılmasına yardımcı olur.
Bahsettiğimiz gibi, östrojen, rahim gibi kadın ikincil cinsiyet özelliklerinden sorumlu olan cinsiyet hormonudur. Bundan dolayı, eğer östrojen aktivitesi devam eder ya da artarsa endometriyum hiperplazisi yaşayabilirsiniz.
Bu şekilde, gestajenler östrojenik endometriyumu salgı endometriyumuna dönüştürür.
Diğer yandan, progesteron rahmi hamileliğe hazırlayan cinsiyet hormonudur. Bundan dolayı, progesteron seviyeleri düştüğünde menstrüasyon başlar. Bu ayrıca anne sütü üretimine de yardımcı olur.
Östrojenin aksine, bu hormon aldosteron reseptörlerini bloklar. Buna ek olarak, yumurtlama sırasında vücut sıcaklığını 0.5ºC kadar arttırır.
Bu yazımızı da okuyun: Ereksiyon Olamama: Tanıdan Tedaviye
Erkek Cinsiyet Hormonları
Androjen
Androjenin maskülenleştirici etkileri vardır. Erkek cinsel organlarının ve erkek ikincil cinsiyet özelliklerinin gelişimini desteklerler. Diğer yandan, sentetik androjen de şu tip hastalıkları tedavi etmek için kullanılabilir:
- Erkek hipogonadizmi
- Anemi: anabolik etkisi nedeniyle böbrekteki eritropoietin üretimini arttırır.
- Meme kanseri: refrakter vakalarda ve adjuvan olarak diğer tedavilerde
- Anoreksi
Anabolik etkileri, kas kütlesini arttıran proteinlerin üretimini arttırmaları dolayısıyladır.
Cinsiyet hormonlarının fonksiyonları arasında seminifer tübüllerde sperm üretiminin uyarılmasını da bulabiliriz. Buna ek olarak, spermde spermatidin olgunlaşmasını da kolaylaştırırlar.
Ayrıca penisin, skrotumun ve cinsel salgı bezlerinin yanı sıra testislerin de büyümesini teşvik ederler. Son olarak, kasıktaki kılların büyümesini ve libidonun, yani cinsel arzunun, gelişmesini de sağlarlar.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Soediono, B. (1989). HORMONAS SEXUALES. Journal of Chemical Information and Modeling. https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004
- Guyton, A., & Hall, J. (2011). Fisiología femenina antes del embarazo y hormonas femeninas. In Guyton & Hall: Tratado de fisiologia médica.
- Barañao, R. I. (2009). Hormonas sexuales y respuesta inmunológica. Saegre.
-
Cachofeiro, V. (2009). Alteraciones del colesterol y enfermedad cardiovascular. Lopez Farré A., Macaya Miguel C. et al Libro de la salud cardiovascular. 1ª ed. Bilbao: Fundación BBVA, 131-139.
-
García Ayala, E., Cárdenas Mastrascusa, L., Sandoval Martínez, D., & Mayorga Anaya, H. (2010). Hiperplasia endometrial: análisis de serie de casos diagnosticados en biopsia endometrial. Revista chilena de obstetricia y ginecología, 75(3), 146-152.
-
Amado, J. A., & Flórez, J. (2003). Hormonas sexuales: estrógenos, gestágenos, andrógenos y anticonceptivos hormonales. Farmacología humana. 4ª Ed. Barcelona: Masson, p887-912.
-
Brito, C. (2014). Regulación de la eritropoyesis. Facultad de medicina de la Universidad de Chile, 2.
