Foley Sonda: Kullanımı ve Tekniği

Foley sondaya aynı zamanda üretral kateter adı da verilir. Bir kişinin idrarının kandan çıkıp drenaj poşetine geçmesini sağlayan bir tüptür. 

Foley sonda, idrar torbasındaki idrarı dışarıya akıtan esnek bir kateter türüdür. Bu nedenle üretra kateteri veya idrar kateteri olarak da bilinir.

Tüp genellikle lateksten yapılmadır çünkü bu malzeme hastalar için daha konforludur. Ancak hastanın latekse alerjisi varsa, kateterin sterilliğini sürdürmek için imalatçıların kullandığı bir başka plastik türü daha vardır. Bu, enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olacaktır.

Ayrıca bu kateterlerin Amerikalı bir cerrah olan Dr. Foley’nin adını taşıdığını da belirtelim. Daha sonra açıklayacağımız gibi hastalar genellikle onları medikal dünyada kullanırlar.

Nasıl tasarlandı?

Doktor, idrar torbasına ulaşabilmesi için Foley kateterini üretranın içine sokar. Bu nedenle kateter farklı boyutlara uyum sağlayabilmelidir. İşte bu yüzden erkekler, kadınlar ve çocuklar için farklı türde tüpler vardır. Ayrıca farklı kalınlıklarda olanlar da vardır. Böylece her hastanın anatomisinin özelliklerine daha iyi adapte olabilirler.

Kateterlerin boyutlarını tarif eden bir ölçek vardır. Bu ölçek, bir ünitenin 13 inçe (33.02 cm) denk geldiği Fransız Charriere ölçeğidir.

Charriere ünitelerinin sayısı, kateterin çevresinin boyutuna (milimetreyle) eşittir. Bu da Charriere ünitelerini kullanarak (F sembolüyle temsil edilen) kateterin çapını böylece de üretrayı bilebileceğimiz anlamına gelir.

Farklı kateterler mevcuttur ancak hepsinin ortak bir özelliği vardır. Hepsinde bir tüpe bağlı havası boşalmış bir balon vardır. 

Foley sondanın en önemli kısmı o balondur. Bu kısım, tasarımda, kateterin kopmasını engelleyen tek element olduğu için sondanın doğru bir şekilde işlemesine yardımcı olur.

Foley sonda nasıl yerleştirilir?

Sondayı takmadan önce defolu olmadığından emin olun. Bugünlerde imalathanelerde oldukça sıkı kalite kontrolleri gerçekleştirilir. Ancak böyle bile olsa basit bir defosu olan bir sondaya rastlamak çok nadir görülen bir durum değildir.

Sondanın çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için balonda yer alan başlığa bir miktar steril su eklemelisiniz. Eğer balon şişmeye başlarsa ve hiçbir su sızıntısı yoksa, bu, kateterin hastada kullanılabileceği anlamına gelir.

Unutmayın, hastanın cinsel organları kusursuz şekilde temiz olmalıdır. Doktor, biraz kayganlaştırıcı kullanarak kateteri üretra vasıtasıyla yerleştirir. Tüpün idrar torbasına konmasını kolaylaştırmak için farklı nefes manevraları kullanarak ya da idrar yapmayı stimule ederek karınsal baskı uygulayabilirsiniz.

Tüp bir kez idrar torbasının içine girdi mi balon, tüpün çıkmasını engellemek için dolmalıdır. Balon, bir şırınga yardımıyla küçük kapakçıklı başlık kullanılarak havayla veya steril suyla doldurulur.

Son olarak kateterin kapakçığı idrarın depolandığı bir poşete bağlıdır. Hacim ölçümünü kolaylaştırmak için poşetin üzerinde, genellikle milimetre cinsinde, ölçü işaretleri vardır.

Ne için kullanılır?

Foley sonda için en yaygın kullanımlar şöyledir:

• İdrarı tutamama: Bu durum, idrara çıkmadan sorumlu sinirlerde meydana gelen nörolojik hasarı olan hastalarda ve ileri yaşlı kişilerde yaygındır.
• İdrar torbasının tamamen boşalmasını engelleyen herhangi bir durum, örneğin prostat kanseri.
• Ameliyat geçiren ve boşaltılan idrarın hacmini kontrol etmesi gereken hastalar.

Dezavantajları nelerdir?

Foley sonda kullanımında temel sorun idrar yolları enfeksiyonu riskidir. Kateter, cinsel organların dışından idrar torbasına gidebilen bakterinin gelebileceği yabancı bir parçadır. Bu nedenle bu bölgedeki hijyene dikkat etmelisiniz.

Ayrıca boşaltım torbasının bükülmesini önlemek de önemlidir. Böylece idrar kesintiye uğramadan akabilir ve birikmez. Bunu yapmak için basit bir yöntem kateteri uyluk bölgenize yapıştırarak sabitlemektir. Öte yandan hasta yatalaksa torbayı yatağın altına bırakabilirsiniz. Böylece idrar yerçekimi nedeniyle aşağı doğru akacaktır.