Gebelikte Listeriyoz: Bilmeniz Gerekenler

Çiğ, pişmemiş yiyecekler yemek listeriyoz veya listeriya enfeksiyonuna neden olabilir. Bu nedenle hamile kadınlar her zaman yemeklerini pişmiş tüketmeye çalışmalı ve pastörize süt ürünlerini tercih etmelidir. Bu yazıda, hamilelik sırasında listeriyoz hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsedeceğiz.

Listeriyoz, Listeria monocytogenes bakterisinin neden olduğu bakteriyel bir enfeksiyondur. Sağlıklı bireylerde nadir görülmesine rağmen, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler gibi risk gruplarında sonuçlar gerçekten ciddi olabilir.

Bu yazıda size, hamilelik sırasında listeriyoz hakkında bilmeniz gereken şeylerden bahsedeceğiz.

Listeriyoz

Listeriya enfeksiyonu veya listeriyoz gıda kaynaklı bir hastalıktır. Normalde doğada yaşayan bakterilerden kaynaklanan bir hastalıktır ve bozulmuş sebzelerin yanı sıra hayvan taşıyıcılar tarafından bizlere erişir.

Bu nedenle Listeria bakterisini aşağıdaki gıdalarda görebilirsiniz;

• Çiğ et ve balık
• Meyveler, yeşillikler ve çiğ sebzeler
• Pastörize edilmemiş süt ürünleri
• İşlenmiş gıdalar
• Tütsülenmiş balık

Bununla birlikte, pişirme ve pastörizasyon bakterileri öldürebilir. Bu nedenle uzmanlar risk grupları için et ve sebzelerin pişirilerek tüketilmesini, peynir ve diğer pastörize edilmemiş süt ürünlerinin tüketiminden kaçınılmasını tavsiye ederler.

Ayrıca, Listeria‘nın yiyecekleri pişirildikten ve paketlendikten sonra bile enfekte edebileceğini de göz önünde bulundurmalısınız. Bu nedenle, tüketime hazır yiyecekler (sosis, soğuk etler veya şarküteri ürünleri gibi) potansiyel olarak tehlikeli olabilir.

Ayrıca, bu bakteri dondurulduğunda ya da buzdolabında soğutulduğunda bile hayatta kalabilir ve anneden fetüse yayılabilir. Fetüsler ve yeni doğanlar için çok tehlikelidir. Bu nedenle, yakında anne olacak kişinin enfeksiyon kapmamak için bazı önlemler alması gerekir.

Listeriyoz türleri

Listeriyoz, gıda kaynaklı en ciddi hastalıklardan biri olmasına rağmen, neyse ki, oldukça nadirdir (Dünya Sağlık Örgütüne göre, yılda her bir milyon kişide 0.1 ile 10 oranında karşılaşılmaktadır). Bununla birlikte, az sayıda vaka olmasına rağmen, yüksek bir ölüm oranına sahiptir. Bu nedenle önlem almak çok önemlidir.

İki tür listeriyoz vardır:

• Saldırgan olmayan: Bu hastalığın ateş ve mide rahatsızlıklarına neden olan hafif halidir. Genellikle sağlıklı kişilerde karşılaşılır. Şiddetli olmamasına rağmen hamile kadınların da içerisinde bulunduğu risk grupları için tehlike içerebilir.
• Saldırgan: Bu tip listeriyoz %20 ile %30 arasındaki ölüm oranı ile oldukça tehlikelidir. Bu türde yaşanan belirtiler ateş, kas ağrıları, sepsis (kan zehirlenmesi) ve menenjit (beyin zarı iltihaplanması) şeklindedir.

Kuluçka dönemlerine gelince, her iki türde de genellikle bir ila iki hafta sürer. Bununla birlikte, üç aya kadar uzayabilir, bu nedenle enfeksiyonu erken tespit etmek gerçekten zor olabilir.

Hamilelik sırasında listeriyoz

Hamilelik sırasında listeriyoz çok tehlikelidir ve bu risk sadece anneyi etkilemez. Bu tür vakalarda anne rahatsızlığını fetüse iletebilir. Bu durumda aşağıda belirttiğimiz sonuçlar ortaya çıkabilir.

• Düşük.
• Erken doğum.
• Fetüs veya yenidoğanın enfeksiyonu.
• Fetüs veya yenidoğanın ölümü (perinatal listeriyoz vakalarının yaklaşık %22’si fetüs veya yenidoğanın ölümüyle sonuçlanır).

Yukarıda bahsettiğimiz gibi, semptomlar genellikle kontamine ürünü tükettikten sonra ortaya çıkar. Bu nedenle, birkaç gün sonra aşağıdaki belirtileri gözlemleyebilirsiniz:

• Ateş
• Kas ağrıları
• Kusma
• Mide bulantısı
• Baş ağrısı

Enfeksiyon, hamilelik sırasında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Ancak, kadınların bağışıklık sistemi biraz daha zayıfladığından, son üç aylık dönemde daha olasıdır.

Tedaviye yönelik olarak mümkün olan en kısa sürede başlanması gerekmektedir. Bu nedenle belirtilerle karşılaşıldığında derhal doktorunuza danışmanız çok önemlidir. Basit bir kan testi yoluyla, listeriyoz olup olmadığınızı belirleyebilirler. Bu noktadan sonra tedavi, fetüsün enfeksiyon kapmasını önlemeye de yardımcı olacak antibiyotiklerden oluşur.

Hamilelik sırasında listeriyozundan korunma

DSÖ, daha güvenli yiyecekler için beş anahtar önermektedir:

1. Temiz olun. Ürünleri iyice yıkamanız, yemek yapmadan önce ellerinizi yıkamanız ve mutfağınızı ve buzdolabınızı temiz tutmanız çok önemlidir.
2. Çiğ ve pişmiş yiyecekleri ayırın. Bu şekilde, aralarında çapraz bulaşmayı önlersiniz.
3. İyice pişirin. Yiyeceklerinizi 70°C’nin üzerinde pişirmek, gıda güvenliğine katkıda bulunur. Bununla birlikte, bazı yiyeceklerin (kıyma gibi) özel ilgi gerektirdiğini göz önünde bulundurmalısınız.
4. Yiyecekleri güvenli sıcaklıklarda tutun. Bunu yapmak için, pişmiş yiyecekleri iki saatten fazla oda sıcaklığında bırakmamalısınız. Ayrıca donmuş yiyecekleri buzdolabının dışında çözmemeli ve son kullanma tarihlerine dikkat etmelisiniz.
5. Güvenli su ve hammadde kullanın. Uzmanlar, işlenmiş ve paketlenmiş gıdalardan kaçınmanızı tavsiye ediyor.

Listeria pişmemiş ve pastörize edilmemiş yiyeceklere bulaşabileceğinden dolayı hastalığın önlenmesi için alınacak tedbirler bu ürünlerin tüketilmemesi temelli olmalıdır.

Ayrıca yukarıdaki önlemlere ek olarak hamile kadınlar şu hususlara da dikkat etmelidirler:

• Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerini (yumuşak peynirler dahil) tüketmekten kaçının.
• Yenmeye hazır etleri ve işlenmiş etleri (sosis gibi) tüketmeden önce 70°C’ye kadar ısıtın.
• Füme balık ve et yemekten kaçının.
• Tüketimden sonra artan yemekleri iki saatten fazla oda sıcaklığında bekletmeden buzdolabında saklayın. Ayrıca artan yiyecekleri en fazla iki veya üç gün tüketin.
• Ürün etiketlerini okuyun ve koruma yönergelerini izleyin.

Sonuç

Hamilelik sırasında listeriyoz nadir gerçekleşmektedir ancak bunu önlemek için bazı önlemler almalısınız. Ayrıca, hamile kadınlar özellikle dikkatli olmalıdır çünkü bu sorun fetüs için ölümcül sonuçlar doğurabilir.

Hamile kadınlar uygun hijyeni korumalı ve işlenmiş et ve balıklardan, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinden ve çiğ yiyeceklerden (özellikle et ve sebzelerden) kaçınmalıdır. Son olarak, hamile kadınlar, mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamak için semptomları fark eder etmez bir doktora görünmelidir.