Korku Faktörü: Neden Araba Kullanmaktan Korkuyorum?
Vehofobi, bir kişinin araba kullanmakta yaşadığı korkudur. Farklı durumlarda veya koşullarda meydana gelebilir ve ortak özelliklerinden biri, aracı kullanmayı engelleyen felç korkusudur.
İnsanlar neden araba kullanmaktan korkar?
İnsanların yaşayabileceği korkular oldukça çeşitlidir. Bazen insanlar bir kazaya neden olmaktan veya vitesli yanlış geçirmekten korkuyorlar. Bazen de sorun arabayı kullandıkları otoyollardan ve büyük caddelerden kaynaklanıyor.
Ayrıca, arabayı yüksek hızda veya geceleri kullanmaktan korkan insanlar da mevcut. Vehofobinin üç boyutu vardır:
Bu yazımızı da okuyun: Ayrılık Anksiyetesi: Nedenleri ve Tedavisi
Bilişsel
Bilişsel boyut, kaza, kontrol kaybı, ölme korkusu veya diğer insanların ölmesine neden olma düşünceleriyle ilgilidir.
Duygusal veya psikolojik
Araba kullanma korkusu yaşayan insanlarda kaygı, kas gerginliği, güvensizlik hissi, mide bulantısı ve aşırı terleme meydana gelebilir. Ayrıca bulanık görme, kalp ritminde hızlanma, ishal veya ellerde ve bacaklarda titreme de olabilir.
Araba kullanma
Vehofobisi olan insanlar bazen araba kullanmaktan tamamen uzak durur. Bazen de sadece belirli şartlar altında, örneğin biriyle birlikte belirli yollarda, gündüz ve belirli bir hız aralığında araba kullanırlar. Sürücünün yaşadığı korku derecesi, fobinin neden olduğu zorluklara veya sınırlamalara ve kişinin hissettiği rahatsızlık düzeyine göre değişebilir.
Bazıları sürücü koltuğuna bile oturamaz. Diğerleri ise başka birinin arabayı sürmesini, yürümeyi veya bir taksiye binmeyi tercih eder. İki saat daha fazla sürecek olsa da daha sakin bir yoldan gitmeyi düşünen insanlar bile vardır.
Bu korku günlük yaşamı da etkileyebilir. Araba kullanmayı gerektiren iş tekliflerini reddetmek, toplu taşıma araçlarına çok para harcamak, acil durumdaki bir kişiye yardım edememek ya da hafta sonu bir kaçamak yapamamak gibi sonuçlar doğurabilir.
Vehofobi, özgüveni de etkiliyor çünkü insanı daha fazla hayal kırıklığına uğramış ve beceriksiz hissettiriyor.
Araba kullanma korkusu genellikle 2 yıldan az deneyime sahip sürücüleri etkilese de, az miktarda da olsa deneyimli sürücülerde de görülebilmektedir. Bu durum 30 yaşlarındaki kadınlarda daha fazla görülmektedir. Bu korkunun ana nedenlerinden bazıları şunlardır:
- Kaza yapmak
- Yeteneklere dayalı korku ya da güven eksikliği
- Araba kullanmak dışındaki, aile veya iş ile ilgili problemler ve stres
Araba kullanma korkusunu yenebilir misiniz?
Herhangi bir nedenden ötürü, kendi arabanızı ya da başka bir arabayı kullanamıyorsanız ya da sadece bir arabaya binme fikri bile sizi korkutuyorsa aşağıda size yardımcı olabilecek bazı tavsiyeleri bulabilirsiniz.
1. Kendinize rahat bir ortam oluşturun
Bazı insanlar yanınızdayken sizi daha fazla strese sokabilir. Bu nedenle bu kişilere arkada oturmalarını ya da direkt olarak sizinle gelmemelerini söyleyebilirsiniz.
Vücudunuzun herhangi bir yerinde baskı hissetmemek için rahat kıyafetler giymeyi tercih edin. Biraz rahatlatıcı müzikler açın ve arabanıza güzel bir koku spreyi asın.
2. Diyaframdan nefes alın
Bir durumu kontrol altına alamadığınızı düşündüğünüyorsanız ve panik atak geçirmek üzereyseniz, yapmanız gereken ilk şey diyafram nefesi almayı tercih etmektir.
Havanın burnunuzdan girmesine ve akciğerlerinize daha derinlemesine inmesine izin verin. Karnınız olabildiğince genişlemelidir. Ardından, vücudunuzu rahatlatmak için yavaşça nefes verin. Birkaç kez tekrarlayın.
3. Pozitif ifadeler kullanın
Araba kullanmaktan korkuyorsanız, özgüveninizi kazanmanıza yardımcı olacak cümleleri ve kelimeleri tekrarlamayı deneyebilirsiniz. Örneğin aşağıdaki cümleleri yüksek sesle söyleyebilirsiniz:
- Dikkatlice sürüyorum ve hız sınırını aşmıyorum.
- Dikkatli ve tecrübeli bir sürücü olduğumu biliyorum.
- Daha güvenli hissetmek için doğru şeritte ilerliyorum.
- Bu sürüşü planladım, nereye gittiğimi biliyorum ve hazırlıklıyım.
4. Korkularınızla yüzleşin
Araba kullanma korkusunu kontrol etmenin en iyi yolu araba kullanmaktır. Hafif trafik saatlerinde, sessiz yollarda ve çok düşük bir hızda yavaş yavaş korkunuzu yenmeye başlayın. Kendinize daha fazla güvenmeye başladığınızda korkunuz ortadan kalkacaktır.
Maruz kalma terapisi, korkunun üstesinden gelmenin en etkili yollarından bir tanesidir. Bu durumun üstesinden gelmek için hiçbir şey yapmazsanız, korkunuz daha da artar ve kontrol edilemez hale gelir.
Bu yazımızı da okuyun: Mutlu ve Başarılı Bir Kadın Olmak için 6 Alışkanlık
5. Küçük adımlar atarak başlayın
Araba kullanmaktan korkuyorsanız, geceleri yola çıkıp sabaha kadar uzun mesafelerde araba kullanmamalısınız. Bu nedenle, kendinizi hazır hissedinceye kadar belli adımları veya seviyeleri tamamlamanız gerekir. Anahtarları birkaç dakika tutarak başlayın, sonra motor kapalıyken arabada oturun. Ardından, sadece bir cadde boyunca gidin ya da apartman bloğunuzun etrafında dolaşın.
6. Yardım isteyin
Çevrenizde, araba kullanma korkunuzu bırakmanız için gereken desteği veren çok sayıda insan vardır. İlk zamanlarda sizinle birlikte gelmelerini ya da en azından korkularınızı dinlemelerini ve fikir vermelerini isteyebilirsiniz.
Bazen, sadece sorunlarınızdan bahsetmek ve onların üstesinden gelme yolunda size yardımcı olabilecek şeyler hakkında fikir almak oldukça önemlidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Amaxophobia: Definition, symptoms, causes and treatment. (s/f). Cleveland Clinic. Consultado el 2 de junio de 2023, de https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22558-amaxophobia-fear-of-driving
- Creswell, J. D., Dutcher, J. M., Klein, W. M. P., Harris, P. R., & Levine, J. M. (2013). Self-affirmation improves problem-solving under stress. PloS One, 8(5), e62593. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0062593
- Driving phobia. (2017). Anxiety Care UK. https://anxietycare.org.uk/phobias/driving-phobia/
-
Huang, T., Li, H., Tan, S., Xie, S., Cheng, Q., Xiang, Y., & Zhou, X. (2022). The efficacy and acceptability of exposure therapy for the treatment of post-traumatic stress disorder in children and adolescents: a systematic review and meta-analysis. BMC psychiatry, 22(1), 259. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9006570/
-
Ma, X., Yue, Z. Q., Gong, Z. Q., Zhang, H., Duan, N. Y., Shi, Y. T., Wei, G. X., & Li, Y. F. (2017). The Effect of Diaphragmatic Breathing on Attention, Negative Affect and Stress in Healthy Adults. Frontiers in psychology, 8, 874. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5455070/
-
Miao, X. R., Chen, Q. B., Wei, K., Tao, K. M., & Lu, Z. J. (2018). Posttraumatic stress disorder: from diagnosis to prevention. Military Medical Research, 5(1), 32. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6161419/
- Ruiz Cabello, F. J. (2018). Relación entre la sensibilidad a la ansiedad y el miedo a conducir. Apuntes de psicologia, 36(3), 145–154. https://apuntesdepsicologia.es/index.php/revista/article/view/745
- Silverman, W. K., & Moreno, J. (2005). Specific phobia. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 14(4), 819–843, ix–x. https://www.nimh.nih.gov/health/statistics/specific-phobia
- Trastorno de pánico: Cuando el miedo agobia. (s/f). National Institute of Mental Health (NIMH). Consultado el 14 de junio de 2023, de https://www.nimh.nih.gov/health/publications/espanol/trastorno-de-panico-cuando-el-miedo-agobia