Sargı ve Bandaj: Bir Nevi Kullanım Kılavuzu

Sargı ve bandaj kullanımı koruma ve hareketsiz bırakma amaçlı olmakla birlikte, çok sıkı yapılmaması son derece önemlidir.

Sargı ve bandaj ile vücudun hasar gören bölgesi koruma ve hareketsiz bırakma amaçlı sarılır. Sargı bezi ya da kanvas gibi kumaşlarla sarma işlemi gerçekleştirilebilir. Hasar kontraktür gibi bir kas zedelenmesi olabileceği gibi, kanayan bir yara gibi bir şey de olabilir.

İnsanlar binlerce yıldır bandajla sarma yöntemini kullanmaktadır.  Antik Yunan’da yaşamış modern tıbbın babası olarak kabul edilen Hipokrat’ın venöz ülser tedavisi amacıyla bandajı ilk kez kullanan kişi olduğu söylenir. Fakat Mısırlılar gibi daha eski uygarlıklarda da sargı ve bandaj kullanımı olduğuna dair iddialarda bulunan kişiler de vardır. Günümüzde ise bu kullanım en yaygın olarak yaralanma ya da morarmalarda kullanılır.

Bugünkü yazımızda, sargı yapma konusunda bilmeniz gereken her şeyden söz edeceğiz.

Sargı ve Bandaj: Bu Materyallerin İşlevi

Bunların üç temel işlevi olduğunu söyleyebiliriz:

1. Kavrama: Bazı tedavi yöntemlerinde sargı ya da kullanılacak ilacı belli bir bölgede tutmak gerekir.
2. Baskı: Bazı zamanlarda bir uzva baskı uygulamak (Örneğin; kanı durdurmak için.) gerekebilir.
3. Düzeltme: Çıkık ya da kayma gibi durumlarda uzvun hareketsiz bırakılması gerekebilir.

Ne Tip Bandajlar Bulunmaktadır?

Kullanım amacına göre farklı form ve şekilde bandajlar bulunmaktadır:

• Dairesel bandajlar kol ya da bacağı sararken kullanılmaktadır. Bu bandajlarla uzvun tamamı sarılır.
• Bu bandajlardan başka, spiral bandajlar bulunur. El, kol ya da bacaktaki çıkık olan kısımların hareketsiz bırakılması için kullanılır. Bu durumlarda spiral şeklinde sarılan elastik bandajlar tercih edilir.
• Bilek destekli bandajlar da spiral bandajlara benzerler. Burada bandajın bir kısmı uzvun üst kısmına ya da el veya parmağa sarılır. Böylelikle hasarlı bölge yavaş yavaş üst üste biner.
• Kropi bağı bandajlar da bulunur. Doktorlar bu bandajları genellikle eklem üstlerinde kullanırlar. Bandaj genellikle uzvun aşağısına ve yukarısına gelecek şekilde iki tarafa sarılır. Döndürülerek yapılan bu sargı sekiz rakamına benzer. Bu yöntem genellikle köprücük kemiğindeki çatlaklarda tercih edilir. Bu çatlaklarda kullanılan kropi bağlarının özel bir formu bulunur. Arkadan bağlanan sargıda omuzların geriye çekilerek hastanın sırtının düz tutulması sağlanır.
• Bandaj formu olarak son olarak devirli bandajları sayabiliriz. Kafayı ya da ampüte uzuvları sarmak için kullanılır. Bu yöntemde, bütün bölge önden arkaya sarılır. Bu sargı yuvarlak şeklinde yapılır ve yatay bir biçimde tutturulur.

Sargı ve Bandaj Sağlık Açısından Herhangi Bir Soruna Neden Olur Mu?

Her tedavi ya da teknikte olduğu gibi, bandajlar da bazı komplikasyonlara yol açabilirler. Kişi ne yaptığını bilmeden sargı yapar ya da gerekli prosedürlere uymazsa bu durum meydana gelebilir.

Örneğin; bandaj çok fazla sıkılırsa kompartman sendromu ortaya çıkabilir. Bu durum, baskıdan dolayı oksijen iletilemediğinde meydana gelir. Oksijen iletilemeyen kısımlar soğur ve morarır. Çok sıkı bandajlar bası yarası ya da irinli yaraya da neden olabilir. Benzer şekilde, bandaj nemli bir bölgenin üstüne yapılırsa cilt yumuşayabilir.

Sonuç

Basit yaralardan çatlaklara, sargı yapmak oldukça faydalı bir tekniktir. Fakat doktorlar bunu yalnızca prosedürleri bilen ve sargıyı profesyonelce yapabilecek biri olduğu zaman önerirler.