Yetersiz Uyku Alzheimer Riskini Artırır Mı?
Günümüzde genç yaşta Alzheimer hastalığından muzdarip olan kişilerin sayısı artmaktadır. Bu dejeneratif hastalığın kesin sebepleri henüz bilinmemektedir ve dünya çapında hastalığa yakalanan kişilerin sayısı da güç geçtikçe artmaktadır.
Beyin pek çok farklı görevi yerine getiren bir organdır. Temel olarak tüm organik işlemler beyninize bağlıdır çünkü beyin vücudunuzdaki tüm hücrelere emir verir.
Alzheimer, insanlarda en sık görülen nörolojik problemlerden bir tanesidir. Son zamanlarda yapılan araştırmalar, yetersiz uykunun Alzheimer’dan muzdarip olma riskini artırabileceğini öne sürmüştür.
Alzheimer Nedir ve Başlıca Semptomları Nelerdir?
Bunama olarak da bilinen Alzheimer, genellikle yaşlılıkla ilişkilendirilir. Bunama, hafıza kaybı ve zihinsel kabiliyetlerin azalmasına verilen isimdir. Yaşlanma, birtakım bunama belirtilerini beraberinde getirebilir. Nöronlar ölmeye başlar ve beyin artık kendini yenileyemez.
Bununla birlikte, Alzheimer hastalığında bunama ciddi beyin hasarlarının bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Bu vakada sinirsel dejenerasyon o kadar ciddidir ki, kişinin karakterinde ve davranışlarında keskin değişiklikler meydana gelebilir. Bazı hastalarda ciddi kimlik sorunları gözlemlenebilir.
Genellikle ilerleyen yaşlarda görülse de, Alzheimer her yaştan kişiyi etkilebilir. Bu hastalığın bazı risk faktörleri aşağıdaki gibidir:
- Tütün bağımlılığı
- Alkol
- Toksik maddelerin kullanımı
- Dengesiz beslenmek
- Hastalıklar
- Kazalar
Alzheimer hastalarında meydana gelen başlıca semptomlar aşağıdaki gibidir:
- Günlük aktiviteleri zorlaştıran hafıza kaybı.
- Basit problemleri çözmede zorluk yaşamak.
- Alışılmış işleri yerine getirmede zorluk yaşamak.
- Zaman algısının ve farkındalığın kaybolması.
- Resimleri yorumlamada zorlanma.
- Yazarken veya konuşurken sorun yaşamak.
- Eşyaları garip yerlere koymak veya aradığını bulamamak.
- Karar alamamak ve mantıklı davranamamak.
- Motivasyon eksikliği.
- Davranışlarda, kişilikte ve ruh halinde değişiklikler.
Bu yazımızı da okuyun: Hafıza Kaybıyla Savaşan Doğal Yiyecekler
Yetersiz Uyku ve Alzheimer Riski Arasında Bir Bağlantı Var Mıdır?
Çok az veya kalitesiz uyuyan kişilerin beyinlerinde bir tür erozyon yaşanır.
Aslında, uykunun vücuttaki pek çok sorunla bir ilişkisi vardır çünkü uyku doğrudan hücrelerin metabolizmasını etkiler. Yetersiz uyku tüm organlarınızı etkileyebilir, ağrılara karşı daha hassas hale gelmenize, hafıza kaybına ve bağışıklık sisteminizin zayıflamasına yol açabilir.
Uykunun ana amacı, vücudunuzun dinlenmesini sağlamaktır. Dinlenmeyen bir organizma, durmadan çalışan bir makine gibidir ve er ya da geç bozulur.
Çok Uyumak mı Kaliteli Uyumak mı?
Pek çok kişinin düşündüğünün aksine, risk faktörü sadece az uyumak değildir. Uykunun miktarı kalitesini garantilemez. Bazıları günde 5-6 saat uyuyarak dinlenirken, bazıları ise 12 saat uyumasına rağmen kendilerini yorgun hissedebilir.
Uyku kalitesi, bu hastalığın temel iki biyolojik göstergilerinin üretimi ile ilgilidir. Bunlar beta-amiloid ve tau proteinleridir.
Beta-amiloid proteinlerinin birikmesi, beyin nöronlarında fazla toksik plak oluşumuna yol açar. Bunun yanı sıra, tau proteininin birikimi ise beyin için son derece zararlı olan nörofibriler yumaklar üretebilir.
Alzheimer Hastalığı ve Uyku Arasındaki İlişki
Alzheimer hastalığına tam olarak neyin sebep olduğuna ve hastalığın sonuçlarına dair henüz kesin bir yargıya varılamamıştır çünkü Alzheimer’ın karakteristik özelliği olan toksik maddeler de yetersiz uykuya neden olabilmektedir.
Bununla birlikte, uyku kalitesine özen göstermek sağlık açısından çok önemlidir.
Daha iyi uyumanıza yardımcı olmanın farklı yöntemleri vardır ancak asıl önemli olan stresi azaltmak ve iş ve özel yaşamınız arasına bir sınır çizebilmektir. Kendinizi eğlendirmeyi ve rahatlatmayı bilmelisiniz. Ayrıca beslenmenize de dikkat etmelisiniz.
Bun semptomlardan herhangi birini gözlemlerseniz mutlaka doktorunuza danışın. Alzheimer ciddi bir sorundur ve yaşam kalitenizi etkiler.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Various authors. ”Slow wave sleep disruption increases cerebrospinal fluid amyloid-β levels”. Brain, Volume 140, Issue 8, 1 August 2017, Pages 2104–2111, https://doi.org/10.1093/brain/awx148
- Xie L, Kang H, Xu Q, et al. ”Sleep Drives Metabolite Clearance from the Adult Brain”. Science (80- ). 2013;342(6156):373-377. doi:10.1126/science.1241224
- Terzaghi, M., Sinforiani, E., Zucchella, C., Zambrelli, E., Pasotti, C., Rustioni, V., & Manni, R. (2008). ”Cognitive performance in REM sleep behaviour disorder: a possible early marker of neurodegenerative disease?” Sleep Medicine. https://doi.org/10.1016/j.sleep.2007.06.013