Anemi ve Demir Eksikliği: İkisi Aynı Şey Midir?
İnsanlar anemi ve demir eksikliği terimlerini karıştırmaya meyilli olsalar da, gerçek şu ki ikisi birbirinden farklıdır. Evet, belli bir anemi tipi ve demir eksikliği anemisi arasında bir bağlantı olduğu doğrudur ancak ikisi aynı şey olarak kullanılamaz.
Aslında anemi, farklı sebepleri olabilen heterojen bir hastalıktır. Demir eksikliği bunlardan biri olsa da, kırmızı kan hücreleri veya hemoglobinin üretimindeki bozulmaların yol açtığı diğer türler mevcuttur.
Demirin, kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin bir parçası olduğunu bilmek önemlidir. Demir, vücudunuzdaki tüm hücrelere oksijen taşınmasını mümkün kılmaya yardımcı olur. Hücreler hayati fonksiyonlarını gerçekleştirmek için buna ihtiyaç duyarlar.
Bazı vakalarda iki durum da birbiriyle ilişkilidir ancak tüm anemi tiplerinde demir eksikliği yoktur. Bu yazıda anemi ve demir eksikliği neden aynı şey değildir ve onları nasıl ayırt edebiliriz, bunlardan bahsedeceğiz.
Anemi ve demir eksikliği nasıl ayırt edilir?
Anemi ve demir eksikliğini birbirinden ayırt edebilmek için ne olduklarını ve neden oluştuklarını bilmek önemlidir. Demirin, oksijen taşınması için kırmızı kan hücrelerinde bulunan önemli bir bileşen olduğundan zaten bahsettik.
Beslenmenizden demir alırsınız ve elbette bazı yiyeceklerde diğerlerine göre daha fazla demir bulunur. Bu da öncelikle vejetaryenlik gibi belli beslenme alışkanlıklarının demir eksikliğine yol açabileceği anlamına gelir.
Çünkü kırmızı et ve balık, demir açısından zengin yiyeceklerdir. Demirin özümsenmesi konusunda sorun yaşamanız da bir başka sebeptir. Sindirim sistemini etkileyen çölyak hastalığı gibi bazı belli patolojiler besin alım sürecini değiştirirler.
Bunların üzerine anemi hakkında konuşmalıyız. Anemi kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma, hemoglobin yoğunluğunda azalma veya düşük hematokrit değer olarak tanımlanır.
Bu nedenle, aneminin pek çok sebebi olabileceğini hatırlatmak önemlidir. Demir eksikliği de bu sebeplerden biridir, hemoglobin yoğunluğunu etkiler. Ancak onları yer değiştirerek kullanamazsınız.
Anemi türleri
Gördüğümüz gibi, anemi ve demir eksikliği belli bir anemi tipiyle ilişkilidir: Demir eksikliği anemisi. Bu, en yaygın anemi tipidir ve özellikle çocuk doğurma yaşındaki kadınları etkiler.
Bu hastalığın özelliği düşük demir seviyesidir. Bu durum kemik iliğinin düzgün bir şekilde hemoglobin üretmesini etkiler. Sonuçta bu eksikliğin pek çok sebebi olabilir. Bu sebeplerden bazıları şöyledir:
- Kan kaybı. Adet nedeniyle bu, kadınlarda daha yaygın görülen bir durumdur. Ayrıca herhangi bir hasar nedeniyle hemorajdan da kaynaklanabilir.
- Ülser gibi sindirim problemleri veya bağırsak emilimini etkileyen hastalıklar.
- Kolon kanseri. Nadir görülen bir sebep olsa da, farkında olmak önemlidir. Kolon kanseri, dışkıda saklanan kan kaybına yol açar. Sıklıkla ilk semptom anemi ve demir eksikliğidir.
Öte yandan, başka pek çok anemi türü olduğunu bilmek de önemlidir. Örneğin aplastik anemi, vücudun yeterince kırmızı kan hücresi üretememesi sonucu ortaya çıkar. Bu durumun sebebi kemik iliğinde değişim, bir enfeksiyon veya belli ilaçlar olabilir.
Diğer anemiler
B12 gibi belli vitaminlerin azlığı kırmızı kan hücrelerinin üretimini değiştirebilir. Bu, kronik alkolizmi olan kişilerde yaygın görülen bir durumdur. Bir başka yaygın sebep de romatoid artrit gibi kronik enflamatuvar bir hastalık yaşıyor olmaktır.
Bunun yanında, anemi, lösemi gibi kanı etkileyen kanserojen bir sürecin sonucu da olabilir. Hemolitik anemi bile görülebilir. Bu türde sorun, vücudun kırmızı kan hücrelerini yıkma hızının onları üretme hızından daha fazla olmasıdır.
Bunu da okuyun: Anemi ile Savaşmak İçin Kullanılabilecek İnfüzyonlar
Sonuç: Anemi ve demir eksikliği aynı şey değildir
Burada fikir, bu iki durum eş anlamlı olarak kullanılıyor olsa da aynı durumlar olmadığını bilmektir. Aneminin yalnızca bir türü, demir eksikliği anemisi – en yaygın olan- demir eksikliği ile ilişkilidir.
Benzer şekilde, diğer pek çok anemi türü, diğer süreçlerin sonucudur. Önemli olan doğru tedaviye başlanması için bir tanıya ulaşmaktır. Tüm anemik durumlar, takviye olarak demir alınmasıyla düzelmez. Bu yüzden medikal profesyoneller her hastanın atması gereken adımları belirlemelidirler.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- DeLoughery TG. Iron Deficiency Anemia. Med Clin North Am. 2017 Mar;101(2):319-332. doi: 10.1016/j.mcna.2016.09.004. Epub 2016 Dec 8. PMID: 28189173.
- Langan RC, Goodbred AJ. Vitamin B12 Deficiency: Recognition and Management. Am Fam Physician. 2017 Sep 15;96(6):384-389. PMID: 28925645.
- Shepshelovich D, Rozen-Zvi B, Avni T, Gafter U, Gafter-Gvili A. Intravenous Versus Oral Iron Supplementation for the Treatment of Anemia in CKD: An Updated Systematic Review and Meta-analysis. Am J Kidney Dis. 2016 Nov;68(5):677-690. doi: 10.1053/j.ajkd.2016.04.018. Epub 2016 Jun 16. PMID: 27321965