Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu

İdrar yolu enfeksiyonları ciddi olabilir ve diğer durumlara ya da hastalıklara yol açabilir. Bu sebepten dolayı semptomları anlamak ve semptomlar ortaya çıktığı gibi bir doktora görünmek elzemdir.

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu son derece yaygındır. Tipik olarak, bu enfeksiyonlar bakteriler idrar yoluna, mesaneye ve/veya böbreklere girdiğinde gerçekleşir. Eğer semptomlar görülüyorsa en kısa zamanda tedaviye başlanabilmesi için bir doktora görünmek gereklidir.

Bu yazımız, idrar yolu enfeksiyonu denen şeyin tam olarak ne olduğunu ve nasıl tedavi edildiklerini tanımlayacak.

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu

İdrar yolu enfeksiyonu (urinary tract infections – UTI) idrar organlarında mikroorganizmaların var olması ya da çoğalmasından kaynaklanır. Ancak, semptomsuz bir idrar yolu enfeksiyonu asemptomatik bakteriüri adlı farklı bir türde enfeksiyondur.

Genel olarak, UTI’lar enfeksiyonun bulunduğu yere bağlı olarak ayırt edilir.

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu oluşumuna neden olan en yaygın bakteriler Proteus, Klebsiella, Enterobacteria, Streptococci, ve Staphylococci‘dir. Yeni doğanlarda bu durum sık sık Listeria monocytogenes ve Enterococcus bakterilerine bağlı olarak da gerçekleşir.

Ne yazık ki, UTI’lar çocuklarda yaygındır ve tekrar tekrar ortaya çıkabilirler. Hatta, uzun vadeli komplikasyonlar gelişmesine de gidebilirler. Bundan dolayı, UTI’nın daha ciddi ya da uzun süren bir şeye dönüşmesini engellemek için bir çocuk doktoruna görünmek ve en kısa zamanda tedaviye başlamak çok önemlidir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Semptomları

Tipik olarak, UTI semptomları çocuğun yaşına bağlı olmak üzere değişim gösterir. Hatta, yeni doğan bebeklerde ya da altı aydan küçük çocuklarda semptomları tespit etmek daha zordur. Ancak, yaygın semptomların arasında ateş (genellikle 37°C’den yüksek) ve idrar yaparken acı görülür.

Genel olarak, en yaygın semptomlardan bazıları şunlardır:

• İdrar yaparken acı, kaşıntı ya da yanma
• Yüksek ateş
• Mesane bölgesinde acı
• Kan bile içerebilen kokulu, bulanık idrar
• Asabilik ve kusma
• Genel rahatsızlık ve üşüme
• Küçük bir miktar idrar dahi olsa sürekli bir idrar yapma ihtiyacı.

Ancak, akut piyelomelit durumunda – yani enfeksiyon böbreklere ulaştığında – semptomlar genellikle daha ciddi olur. Örneğin, daha ciddi ateş, fiziksel bitkinlik, yemek yiyememe durumu ve kusma vakaları görülebilir.

Komplikasyonlar

Ayrıca idrar yolu enfeksiyonları bazı riskleri ortaya çıkarır ve bazı olası komplikasyonları vardır. Bunların arasında aşağıdakiler bulunur:

• İdrar yolu problemleri (örnek olarak, idrar yolunda ya da üretrada blokajlar)
• Böbrek malformasyonları ya da komplikasyonları
• Vezikoüreteral reflü, idrarın böbrek ve üreterlere doğru akmasına neden olan bir bozukluk.

Doktorlar Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonunu Nasıl Teşhis Eder?

Doktor bir fiziksel muayene yapacaktır, aynı zamanda bir idrar analizi ya da idrar kültürü de uygulayacaktır. Genel olarak, analiz uzmanın enfeksiyonun türünü belirlemesine ve en iyi tedaviyi seçmesine olanak tanıyacaktır.

Doktorun analiz için idrarı nasıl toplamayı seçeceği çocuğun yaşına bağlıdır. Daha büyük çocuklarda doktor basitçe çocuktan sterilize edilmiş bir kaba idrar yapmasını isteyecektir. Ancak, hala bez kullanan daha küçük çocuklarda doktor genellikle örneği elde etmek için bir kateter kullanacaktır.

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?

UTI’lar antibiyotikler ile tedavi edilir. Bazen, doktor tedavi bittikten sonra enfeksiyonun tamamen yok olduğundan emin olmak adına yeni bir idrar testi isteyebilir. Bu enfeksiyonun kendisini tekrar göstermeyeceğini ya da vücudun diğer parçalarına yayılmayacağını garantiler.

En ciddi UTI vakalarında çocuğun hastaneye kaldırılması da gerekebilir. Bu özellikle çocuk altı aydan küçükse, enfeksiyon böbreği etkilediyse, ya da çocuk dehidrasyon durumundaysa geçerlidir.

Ebeveynler İçin Öneriler

• İlk semptomlar ortaya çıktığında çocuk uygun bir teşhis alabilmesi için hızlı bir şekilde bir doktora görünmelidir.
• Teşhis alındıktan sonra doktorun yönlendirmelerini ve önerilerini takip edin ve antibiyotikleri doktorun tavsiyeleri doğrultusunda uygulayın.
• Çocuğun idrar yapma sıklığını takip edin. Eğer çocuk konuşabilecek kadar büyükse ona nasıl hissettiğini ve idrar yaparken canının acıyıp acımadığını sorun.
• Çocuğun bol su içmesini sağlayın. Gazlı içecekler, çay ya da diğer içecekler içmelerine izin vermekten kaçının. Çocuk, enfeksiyonu sisteminden atabilmesi için, bol su tüketmelidir.
• Engellemek söz konusu olduğunda ise, hala bez kullanan çocuklar için, çocuğun idrar yolunu hijyenik ve temiz tutmak için bezlerini sık sık değiştirdiğinizden emin olun.
• Tuvalete kendi başlarına gidebilen daha büyük çocuklar için ise, onlara düzgün hijyen kuralları ve alışkanlıklarını öğrettiğinizden emin olun. Örneğin, kız çocuklarına kendilerini her zaman önden arkaya temizlemelerini öğretmeliyiz, böylece rektal bölgedeki bakteriler üretraya giremez.
• Ayrıca, pamuklu iç çamaşırı tercih edin ve terlemeyi zor hale getiren sentetik materyaller kullanmaktan kaçının.

Sonuç olarak, idrar yolu enfeksiyonları genellikle hafiftir ve antibiyotikler ile kolayca tedavi edilebilir.

Yine de, eğer herhangi bir sorunuz varsa, en iyi seçenekler ya da tavsiyeler için her zaman çocuk doktorunuza danışmalısınız. Ayrıca, çocuklara erken yaşta düzgün hijyen alışkanlıkları aşılamayı da unutmayın.