Endometriyozis Semptomları ve Bilinmesi Gereken Çözümler
Endometriyozis, yumurtalıkta küçük implantlar ve kistler olarak görülen bir durumdur. Bununla birlikte, lokalize nodüller de görülebilir. Endometriyal doku rahmin dışına çıkınca olur. Bu, yumurtalıklar, rahim bağları, idrar torbası veya bağırsaklar gibi alanlarda olabilir. Bu nedenle, tedaviye başlamak için endometriyozis semptomlarını erken tanımak son derece önemlidir.
Kadınlarda kısırlığın ana nedenlerinden biri olarak görülmektedir. Endometriyozisi olanların %40’ından fazlası, gebelik yaşamakta güçlük çekmektedir. Endometriyum, olmaması gereken bir yerde büyürken, hormonal etkinliğini korur. Menstrüasyon sırasında dokuyu düşürür ve bu da sorunlara neden olabilir.
Endometriyozis tipleri
Forma ve lokasyona bağlı olarak üç tip endometriyozis vardır:
- Yüzeysel: Peritoneal endometriyozis olarak da adlandırılır ve bu endometriyal dokunun yumurtalıkların ve peritonun en yüzeysel kısmına yerleştiği yerdir. Kırmızı lezyonlarla görülür ve zamanla küçük izler oluşturur.
- Ovaryen: Burada küçük kistler yumurtalıklarda görülür. Bunlar, görünüşleri nedeniyle “çikolata kistleri” olarak da bilinirler. Bazen fallop tüpleri ve periton gibi yakın dokularla adezyon oluştururlar.
- Derin: Bu en kompleks formdur ve kadın sağlığı için ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Periton ve pelvik boşluğun en derin tabakalarında küçük endometriyotik nodüller ile karakterizedir. Buna ek olarak böbrekler, üreter, idrar torbası ve diğer bölgelere de zarar verebilir.
Sebepleri
Endometriyozisin neden ortaya çıktığını açıklayan kesin bir sebep yoktur. Ancak, kökenini açıklanmaya çalışılan birkaç hipotez vardır. En çok kabul görenlerden bazıları şunlardır:
- Metaplazi: Endometriyumun pelvik bölgenin diğer dokularının yerine geçme kabiliyetine sahip olduğunu söylemektedir.
- Damar transplantasyonu: Endometriyum parçalarının yanlış yerde olması ve uzaktaki bir yere implante olma olasılığıdır; kan damarları ve lenf damarları boyunca dolaşır.
- Retrograd menstrüasyon: Rahim örtüsünün regl sırasında dışarı atılması yerine, fallop tüpleri vasıtasıyla karnın içine aması ile gerçekleşir. Doku pelvik organlarda biriktirilir ve büyür.
Bunlar hakkında öğrenin: Polikistik Over Sendromunun Göz Ardı Etmemeniz Gereken 7 Belirtisi
Risk faktörleri
Yukarıdaki teoriler olası sebepler olarak kabul edilmiştir. Bununla birlikte, endometriyozis ile ilişkili diğer risk faktörleri de vardır.
- Genetik eğilim
- Aile öyküsü
- Erken yaşta menstrüasyon başlangıcı
- 7 gün veya daha uzun ve sık regl dönemleri
- Genital bölgede anatomik değişiklikler
- Daha önce olunmuş bir rahim ameliyatı
- Çocuk sahibi olamamak
Endometriyozis semptomları
Gebe kalamamak veya bunda zorlanmak endometriyozisin en yaygın belirtilerinden biridir. Bununla birlikte, gösterdiği hormonal dengesizlik nedeniyle, aynı zamanda aşağıdaki gibi sorunlara yol açar:
- Ağrı
- Karında, regl öncesi ve sonrasında
- Menstrüasyon öncesi ve sonrası 1 veya 2 hafta boyunca kramplar
- Seks sırasında ve sonrasında
- Belin alt kısmında
- Bağırsak hareketi ile
- Uzun menstrüasyon
- Regl dönemleri arasında kanama
Endometriyozisi teşhis etmek
Bir doktor, endometriyozis belirtileri nedeniyle durumdan şüphelendiğinde, fiziksel muayene ile tanıya başlayacaktır. Sonra transvajinal ultrasonografi, MR veya pelvik laparoskopi gibi testlerle onaylayabilir.
Tedavi
Endometriyozis için farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Seçenekler; yaş, hastanın hamile kalma arzusu, semptomlar (ve ciddiyeti), lokasyon ve süre gibi faktörlere bağlıdır.
Tedavinin amacı, endometriyozis belirtilerini rahatlatmak, lezyonları gidermek ve (eğer isterlerse) kadınların doğurganlıklarını düzeltmektir.
Tedavi ilaç içerebilir. Bu, tezgah üstü veya reçeteli ağrı kesiciler, doğum kontrol hapları, progesteron iğnesi veya hapları veya belli bir amaç için üretilen ilaçlar olabilir. Cerrahi müdahale yalnızca en ciddi vakalar için saklanır. Bu, küçük alanlarda veya tamamında olabilir.
Hasta, tedaviye ek olarak, yeme alışkanlıklarını geliştirmeli, egzersiz ve rahatlama pratiğini uygulamalıdır. Rahatsızlığı tedavi edemeseler de, endometriyozis belirtilerini kontrol etmeye yardımcı olurlar.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bulun, S. E. (2018). Endometriosis. In Yen & Jaffe’s Reproductive Endocrinology: Physiology, Pathophysiology, and Clinical Management: Eighth Edition. https://doi.org/10.1016/B978-0-323-47912-7.00025-1
- Bulletti, C., Coccia, M. E., Battistoni, S., & Borini, A. (2010). Endometriosis and infertility. Journal of Assisted Reproduction and Genetics. https://doi.org/10.1080/00362177985380601
- Harada, T. (2014). Endometriosis: Pathogenesis and treatment. Endometriosis: Pathogenesis and Treatment. https://doi.org/10.1007/978-4-431-54421-0