Hamilelik Sırasında Antibiyotik Almak Riskli Olabilir

Hamilelik sırasında gözetimsiz bir şekilde antibiyotik almak risklidir. Bunun nedeni, bu konuda devam etmekte olan çalışmalar sayesinde doktorların hamile kadınlar için güvenli olan ve olmayan ilaçları bilmeleridir.
Hamilelik Sırasında Antibiyotik Almak Riskli Olabilir

Son Güncelleme: 05 Temmuz, 2020

Hamilelik sırasında antibiyotik almak son derece yaygındır. Bunun nedeni, hamile bir kadının antimikrobiyel tedaviye ihtiyacı olmasına neden olabilecek çeşitli durumlar vardır ve bunları tedavi etmenin başka bir yolu yoktur.

Örneğin, bir doktor idrar yolu enfeksiyonu olan hamile bir kadın için antibiyotik reçete etmek durumundadır (en hafif formunda asemptomatik bakteriüri olarak bilinmektedir).

Ancak, ana nokta şudur ki, hamilelik sırasında antibiyotik almak eğer doğru antibiyotikleri seçmezseniz bebeğinize zarar verebilir. Bildiğiniz üzere, ilaçlar söz konusu olduğunda her zaman değerlendirilmesi gereken yan etkiler vardır. Hatta bu etkiler hem hamile kadını hem de fetüsü etkileyebilir.

Diğer her şey ile olduğu gibi, bu konuda da hamile kadınların hiç ilaç almaması gerektiğini düşünen kişiler vardır, ancak bu sadece bir efsanedir. Bilim bazı ilaçları kullanmanın güvenli olduğunu çoktan kanıtlamıştır ve bunların arasında antibiyotikler de vardır.

Hamilelikte hiç almama durumu, bazı ilaçlar için geçerlidir. Örneğin, çeşitli antimikrobiyaller hamile iken reçete edilemez ya da reçetesiz bir şekilde temin edilip kullanılamaz. Bunun nedeni sonuçların ölümcül olabilecek olmasıdır.

Antibiyotikler Hamileliği Nasıl Etkiler

Bu ilacın vücut üzerindeki etkileri hamile kadınlarda hamile olmayan insanlardaki etkileri ile hemen hemen aynıdır. Neredeyse tüm antibiyotikler idrar yaptığınızda vücudunuzu terk ederler.

Yine de, hamile kadınlarda hem böbrekteki akış hem de idrarın hacmi artış gösterir. Bu ilaçları daha hızlı dışarı atar ve bundan dolayı kandaki konsantrasyonları daha düşük olur.

İlaçlar daha hızlı dışarı atılsa da, araştırmacıların bir antibiyotik hakkında değerlendirdikleri şey antibiyotiğin plasentaya girme, dolayısıyla fetüse erişme becerisidir. Yani, eğer ilaç plasentaya gidiyorsa bilim insanları ilacın teratojenik olup olmadığını bilmek isteyecektir. Teratojenik ilaçlar, konjenital malformasyonlara ya da düşüklere neden olabilecek ilaçlardır.

Bir antibiyotiğin en büyük teratojenik etkisi hamileliğin ilk üç ayında gerçekleşebilir. Bu ilaçlar artık organların oluşumunu etkilemez, ancak fonksiyonlarını etkiler. Hatta, organları tamamen gelişmiş bile olsa bir bebek için eşit derecede zararlı olabilirler.

Benzer şekilde, hamilelik sırasında antibiyotik almak plasentayı da etkileyebilir. Bunun nedeni plasental fonksiyonda değişimlere neden olan antibiyotiklerin fetüsün büyümesini de kısıtlayabilmeleridir. Bundan dolayı düşük bir doğum kilosuna yol açabilirler.

Güvenli Antibiyotikler

Hamilelik sırasında antibiyotik kullanımı, eğer endikasyonlarına ve ilaçlar ile ilgili bilimsel bilgilere saygı duymuyorsanız tehlikelidir. Ancak, uygun protokolleri kullanan herhangi biri bu ilaçları kullanabilir.

Penisilin ve bu aileye dahil olan antibiyotikler hamile bir kadın ve fetüsü için en güvenli olan ilaçlardır. Bunu biliyoruz, çünkü hiçbir araştırma bu ilaçlar ile teratojenez arasında bir ilişki bulamamıştır. Bu, uzun süreli kullanımlarda bile geçerlidir.

Aynı mantık yine penisilin ile ilişkili olan sefalosporin ailesi için de geçerlidir. Bu ilaçların da kullanımı güvenlidir. Ayrıca, idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için son derece kullanışlıdırlar.

Daha fazlasını öğrenin: Hamilelik Sırasında Siyatik Hastalığı

Güvenli olduğu için hamile kadınlarda idrar yolu enfeksiyonları için yaygın olarak kullanılan bir diğer antibiyotik nitrofurantoin’dir. Bu antimikrobiyel özellikle de penisilin alerjileri olan hamile kadınlar için idealdir. Bundan dolayı, iyi bir seçenektir.

Hamile hayvanlar ile yapılan çalışmalarda azitromisin için de pozitif kanıtlar bulunmuştur. Bundan dolayı hamilelik için B kategorisi ilaçlarına dahildirler.

Bu ilaçlar hamilelik sırasında kullanılmak için güvenli olarak değerlendirilirler. Bunun ana nedenleri hayvanlar üzerinde yapılan çalışmaların sonuçları ve klinik pratik sırasında – sık bir şekilde –  kullanımları boyunca yapılan gözlemlerdir. Görebileceğiniz üzere, bu deneyimlerin tamamı doğum kusurlarına neden olmadıklarını kanıtlamaktadır.

reçete
Hamilelik sırasında alınan tüm ilaçlar bir doktor tarafından reçete edilmiş olmalıdır.

Hamilelik Sırasında Alınmaları Güvenli Olmayan Antibiyotikler

Tehlikeli olan ve bundan dolayı hamilelik sırasında önerilmeyen antibiyotikler arasında şunlar bulunmaktadır:

  • Aminoglikozitler. Tüketimleri ile fetüsün böbreklerine hasar ve konjenital sağırlık arasında bir ilişki vardır.
  • Tetrasiklinler. Bunlar bir embriyonun kemik ve kıkırdaklarının büyümesini, ve ayrıca diş yapısını etkiler.
  • Florokinolonlar. Bunlar kıkırdakları, en azından klinik deneyimlere göre, etkileyebilirler.

Kişi bu antibiyotiklerin sadece fetüs üzerindeki risklerini değil ancak bunun yanı sıra anne için nefrotoksisitesini (böbrek toksisitesi) de hesaba katmalıdır. Hamile kadının böbreklerinin işlevinde, özellikle de diğer antibiyotik türleri ile karıştırıldığında, bir yan etki oluşabilir.

B kategorisi ilaçlarda olduğu gibi burada X kategorisi ilaçlarından da bahsetmemiz gerekir. Paketin içindeki kağıtta bulunan bu sınıflandırma son derece bilgilendiricidir.

Hamile kadınlar X kategorisi antibiyotiklerden kaçınmalıdır. Bunun nedeni, klinik deneyimlerin yanı sıra hayvan ve insanlarda yapılan araştırmaların da bu ilaçların teratojenik olduğuna işaret etmesidir. Bundan dolayı, eğer hamileyseniz X sınıfındaki herhangi bir ilacı almayın.

Kendi kendinize ilaç almak her zaman kötü bir fikirdir. Bundan dolayı, sizi hamilelik sırasında uygun şekilde antibiyotik kullanımı konusunda yönlendirebilecek ve size reçete yazabilecek bir doktora danışın. Bu şekilde hem kendi sağlığınızı hem de gelişmekte olan bebeğinizin sağlığını koruyabilirsiniz.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Figueroa Damián, Ricardo, Eduardo Bueso Hernández, and José Luis Arredondo García. “El uso de antibióticos en el embarazo: parte I.” Ginecol. obstet. Méx (1993): 53-9.
  • Salhi, Y., et al. “Antibióticos y embarazo.” EMC-Ginecología-Obstetricia 55.2 (2019): 1-11.
  • Mattuizzi, A., et al. “Infección urinaria y embarazo.” EMC-Ginecología-Obstetricia 54.4 (2018): 1-20.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.