Mide Ülserleri ve Duodenal Ülserler

Mide ülserleri ya da duodenal ülserler ile Helikobakter pilori adlı bakterinin yarattığı enfeksiyon arasında doğrudan bir ilişki olduğunu biliyoruz.

Yazan ve doğrulayan Eczacı Fabiola Marín Aguilar.

Son Güncelleme: 16 Eylül, 2022

Mide ülserleri, mide zarında oluşan erozyonlar ya da yaralardır. İnce bağırsağın üst kısmında erozyon oluştuğunda ise bunlara duodenal ülser adını veririz.

Mide Ülserleri ve Duodenal Ülserlere Ne Sebep Olur?

• Aşırı asit salgılanması: Aşırı hidroklorik asit üretimi (sindirime yardımcı olmak için gerekli olan asit) nedeniyle mide asidi dengesinin kaybı, peptik ülserin ortaya çıkmasına neden olabilir.
• Steroid Olmayan Anti-Enflamatuar İlaçlar (NSAID’ler): İbuprofen gibi ağrı, iltihap ve ateşi gidermek için olan anti-enflamatuvar ilaçların uzun süreli ve aşırı kullanımı, mide-bağırsak kanaması ve ülseratif hastalık riskini arttırır.
• Stres, tütün ve alkol: peptik ülserlerin ortaya çıkışını teşvik eder.

Öte yandan, mide ülserleri ya da duodenal ülserler ile Helikobakter pilori bakterisi enfeksiyonları arasında doğrudan bir ilişki olduğunu biliyoruz. Hatta, bu bakterinin karakteristik spiral morfolojisi, mide mukozasına nüfuz etmesini kolaylaştırır, bakteri oraya yapışır ve iltihaplanmaya ve ülser oluşumuna neden olan toksinler üretir.

Dünya nüfusunun yaklaşık %50’sinin H. pilori ile enfekte olabileceği tahmin edilmek ile birlikte, bu mikroorganizma ile enfekte olmuş kişilerin sadece %15’inde yaşamları boyunca mide ülserleri ya da duodenal ülserler gelişecektir.

Semptomlar Nelerdir?

Mide ülserleri ve duodenal ülserler ile ilgili en yaygın semptomlar şunlardır:

• Karın ağrısı: Ana semptom mide boşluğunda bir yanma hissidir. Genellikle yemek yedikten ya da antasit aldıktan sonra sakinleşir. Mide ülseri durumunda ağrı, yemeklerden hemen sonra daha karakteristiktir.
• Mide ekşimesi ya da yemek borusunda bir yanma hissi.
• Mide bulantısı ve kusma.
• Bağırsak geçişindeki değişiklikler ve karın şişmesi ya da şişkinlik.

Ayrıca, rahatsızlığın karakteristik olmadığı ve yalnızca aşağıdakiler gibi daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıktığında teşhis edildiği asemptomatik bir ülser de yaşayabilirsiniz:

• Sindirim kanaması: hematemez (hasta kan kusar) ve melena (dışkıdaki kan nedeniyle siyah olan dışkı) oluşur.
• Perforasyon: Ülser, gastroduodenal mukoza delinene kadar derinleşir.
• Pilorik stenoz: Mide ve onikiparmak bağırsağı ile birleşen bölgenin daralması ve hastada çok az yemek yedikten sonra tokluk hissi oluşması.

Nasıl Teşhis Edilir?

Mide ülserleri ve duodenal ülserlerin teşhisi, hastanın tıbbi geçmişine, gösterdikleri karakteristik semptomlara, fizik muayeneye ve doktorun uygun gördüğü ek testlere göre yapılır.

Teşhis için doktorlar genellikle ülserin görselleştirilmesine ve Helikobakter pilori bakterilerinin tespitine odaklanır.

• Ülserin görselleştirilmesine odaklanan yöntemler:
  • Oral sindirim endoskopisi: Doktorlar bunu ağız ve yemek borusu içerisine küçük bir kameralı bir tüp yerleştirerek yaparlar. Bu, tüm sindirim sistemini görmelerine ve herhangi bir anormalliği tespit etmelerine olanak tanır. Ülseratif bir lezyon tespit ederlerse, analiz için bir doku örneği (biyopsi) alırlar.
• Helikobakter pilori’nin saptanmasına odaklanan yöntemler:
  • Bu mikroorganizmaya karşı antikorları tespit etmek için serolojik testler.
  • Dışkı örneklerinde helikobakter tespiti.
  • Nefes testi: Bu, önce karbonla işaretlenmiş üre içeren bir sıvının yutulmasından ve ardından dışarıya verilen CO2’nin işaretlenmiş karbon içerip içermediğini belirlemek adına bir tüpe üflenmesinden oluşur. Bu, bakterinin onu metabolize edip etmediğini ve dolayısıyla helikobakterin varlığını doğrulayıp doğrulamadığını gösterir.

Tedavi Nelerden Oluşur?

Tedavi, farmakolojik seçenekler ile semptomları hafifletmeye ve ağrıyı azaltmaya odaklanır.

Antasit İlaçlar ve Mide Koruyucuları

• Proton pompası inhibitörleri: iyi bilinen bir ilaç olan omeprazol gibi, mideden asit salgılanmasını engellemekten sorumlu olan ilaçlar.
• H2 reseptör antagonistleri: Bir örnek ranitidindir.

Helikobakter Piloriyi Tedavi Etmek İçin Endike Edilen İlaçlar

Bu mikroorganizmayı yok etmeye yönelik tedavi, bakterileri öldüren antibiyotikler ile birlikte asit salgılanmasını azaltmak için bir proton pompası inhibitörü kullanmaktan oluşur.

Birkaç günlüğüne bunu alırsınız ve daha sonra nefes testini tekrarlarsınız, bu da enfeksiyonun kaybolup kaybolmadığını gösterir.

Peptik ülserlerden kaynaklanan kanama ya da delinme gibi komplikasyonların tedavisi, kanayan ülserin endoskopi ile bulunmasını ve kanamanın dağlanmasını gerektirir. Perforasyon durumunda hastaya acil cerrahi müdahale yapılması gerekecektir.

Mide Ülserlerini Önleyin

Ülseratif hastalıkların önlenmesi sizin elinizdedir. Steroid olmayan anti-enflamatuvar ilaçları, kafein açısından zengin içecekleri kötüye kullanmamak, tütünden kaçınmak ve sağlıklı bir diyet sürdürmek, gastroduodenal ülser gelişme riskini azaltır.