Steroid Olmayan Anti-Enflamatuvar İlaçlar (NSAID'ler)
Steroid olmayan anti-enflamatuvar ilaçlar NSAID kısaltması ile bilinirler. Bunlar, etki mekanizması dolayısıyla çeşitli kullanım alanlarına sahip olan ilaçlardır. Örneğin, analjezi yaratabilirler, ateş ve enflamasyonu azaltabilirler ve antiplatelet etkileri vardır.
NSAID’ler dünya genelinde en çok reçete edilen ilaçlardan bir tanesidir. Analjezik etkileri dolayısıyla doktorlar bu ilaçları romatizma ağrısı, enflamatuvar hastalıklar ve dejeneratif hastalıkların tedavisi için reçete ederler. Bunun yanında doktorlar bu ilaçları migrenler, diş ağrıları ve herhangi bir enflamatuvar süreç için de reçetelerler.
Kullanımları yaygındır ve insanlar bunları kendi kendilerine bile alırlar. Bunun nedeni tıbbi gözetim olmadan, ve reçetesiz bir şekilde satılmalarıdır, ancak yan etkilerin ortaya çıkması da olasıdır.
Ayrıca, herhangi bir NSAID’in diğerinden daha iyi olmadığını belirtmemiz de önemlidir. Bu bağlamda, eğer reçeteli bir ilaç alıyorsanız bu ilaçlardan almamalısınız, çünkü bu ilaçlar birbirleri ile etkileşime girip problemlere neden olabilir.
Steroid Olmayan Anti-Enflamatuvar İlaçlar ve Etki Mekanizmaları
Vücut steroid olmayan anti-enflamatuvar ilaçlar listesine dahil ilaçlardan bir tanesini emdiğinde ve ilaç karaciğerden geçtiğinde albümin adlı bir plazma proteini ile bağlanır.
Bu önemlidir çünkü eğer hasta hipoalbüminemik ise, ilacın dozu düzenlenmelidir. Bunun nedeni, bu durumun kan dolaşımında proteinlere bağlanmamış olan daha fazla ilaç olacağı anlamına gelir.
Bundan dolayı, ilacın serbest kısmı steroid olmayan anti-enflamatuvar ilaçlar tarafından yaratılan etkileri tetikleyecektir. Peki nasıl?
Bu ilaçların etki mekanizması özgün değildir. Bundan dolayı, etkileri aşağıdaki şekillerde tetiklenebilir:
- Siklo-oksijenaz (COX) enzimini inhibe etmek. Bu, ana etki mekanizmasıdır. Bu enzimin inhibisyonu enflamasyon aracıları olarak hareket eden maddeler olan prostaglandinlerin sentezini de inhibe eder.
- Prostaglandinler aracılığı ile gerçekleşmeyen etkiler, yani enflamasyondaki nötrofil inhibisyonu veya sitokinlerin neden olduğu nitrik oksit gibi proenflamatuar aracıların inhibisyonu gibi.
- Apoptoz. Prostaglandinler apoptozu inhibe eder ve bu bazı NSAID’lerin neden bazı kanserlerin riskinde azalma ile ilişkili olduğunu en azından kısmen açıklayabilir.
Bu yazımız da hoşunuza gidebilir: Meloksikam – Bilmeniz Gereken Her Şey
NSAID’lerin Sınıflandırılması
Steroid olmayan anti-enflamatuvar ilaçlar COX-2 enzimini inhibe edip etmediklerine bağlı olarak sınıflandırılabilirler. Bundan dolayı, hem seçici olmayan hem de COX-2 seçici olan NSAID’ler bulunmaktadır.
Seçici olmayan gruba dahil olan NSAID’lerden bazıları şunlardır:
- Salisilatlar. Asetilsalisik asit ya da aspirin.
- Pirazolonlar. Metamizol.
- Aminofenoller. Asetaminofen veya parasetamol.
- Propionik asit türevleri. İbuprofen.
- Asetik asit türevleri. İndometazin.
- Enolik asit (oksikam) türevleri. Piroksikam.
- Antranilik asit türevleri (fenamatlar). Meclofenamik asit.
Selekoksibin gibi meloksikam, nimesulid, etodolak ve koksibler COX-2 seçici NSAID’lerdir.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Ağrı Kesicilerin Yaygın Sınıflandırılması
NSAID’lerin Farmakokinetiği
Vücut bu ilaçları hızlı bir şekilde emer. Ana uygulanma yolları oraldır. Bununla birlikte, bölgesel olarak, intravenöz olarak ve rektal olarak da verilebilirler. Bir kere emildiklerinde iki ila üç saat sonrasında maksimum kan konsantrasyonuna ulaşırlar.
Ayrıca uzmanlar hastalara NSAID’leri yiyecek ile birlikte almalarını önerirler, çünkü bu ilaçlar bağırsak mukozasına hasar verebilir.
Bu ilaçlar plazma protein albüminine yüksek oranda (%95 ila %99 arasında bir oranda) bağlanır. Bu önemlidir çünkü albümin ile aralarındaki bu güçlü bağ bu özelliğe sahip diğer ilaçlar ile de etkileşimlere neden olabilir.
Ayrıca, karaciğer bu ilaçları metabolize eder ve bazılarının aktif metabolitleri de vardır. Ayrıca, neredeyse tamamı bir dereceye kadar bir enterohepatik dolaşıma sahiptir. Metabolize olmalarından sonra böbrekler tarafından atılabilirler. Bundan dolayı doktorlar böbrek yetmezliği olan hastalara bu ilacı verirken dikkatli olmalı ve dozları buna göre ayarlamalıdır.
Yan Etkileri
Tüm ilaçlar sadece bir dozdan sonra yan etkilere yol açabilir. Bundan dolayı ilaç almadan önce ilacın risklerini ve faydalarını anlamanız önemlidir.
Steroid olmayan anti-enflamatuvar ilaçlar gastrointestinal yan etkilere neden olur. Bu, bu anti-enflamatuvar analjeziklerin uygulanmasında problemlere neden olabilir. Buna ek olarak, ayrıca nefrotoksiktirler. Bu, böbrek sorunlarına neden olabilecekleri anlamına gelir.
Bu ilaçların diğer yaygın yan etkileri şunlardır:
- Hipertansiyon
- Kalp problemleri
- Erüpsiyonlar
- Sıvı tutulması
Son olarak, herhangi bir NSAID’i almadan önce doktorunuza danışmak önemlidir. İlacın yan etkilerini bilmek ve ilacı reçetelendiği şekilde kullanmak terapötik başarıya ulaşmanın en iyi yoludur.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Valsecia, M. (2010). Analgésicos Antipiréticos y Antiinflamatorios No Esteroideos (AINEs). Jano. https://doi.org/10.1287/moor.27.1.192.334
- Setién Prieto, M. J. (2007). Antiinflamatorios no esteroideos (AINEs). Cient Dent. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2004.11.001
- Angeles, A. P. (2012). Efectos secundarios de los antiinflamatorios no esteroideos. Agensia Sanitaria de Sosta Sol. https://doi.org/10.1016/0021-9797(87)90271-2
- Ortiz-Pereda, V., López, M., Arroita, A., Aguilera, L., Azkue, J., Torre-Mollinedo, F., & Isla-Baranda, A. (2007). Antiinflamatorios no esteroideos y paracetamol en el tratamiento del dolor. Gaceta Médica de Bilbao. https://doi.org/10.1016/S0304-4858(07)74595-X