Tourette Sendromu Nedir?
Gill de la Tourette sendromu ya da kısa adıyla Tourette sendromu oldukça bilindik bir bozukluktur. Bu sendromdan muzdarip insanlarla dalga geçildiğine de sıklıkla rastlanmaktadır. Fakat bu sendrom insanı oldukça zorlayan bir rahatsızlıktır.
Tourette sendromu kişinin kontrolü dışında bazı ses ve hareketleri tekrar etmesine neden olur. Bunlar sinir sisteminde görülen bir hasardan kaynaklanan motor ve vokal tiklerdir. Genellikle çocukluk döneminde, beş ile dokuz yaş arasında ortaya çıkar.
Bilim insanları bu sendromu 1980’lerde keşfedebildiler. Toplumun %1 ile %3’lük kesiminde bu sendrom görülüyor. Uzmanlar bu sendromun nedenini bilmeseler de kalıtımsal olduğunun bilincindeler.
Tourette sendromu bir sinir bozukluğundan çok daha fazlası. Öyle ki hayatın her alanını, özellikle de sosyal yaşamı son derece etkiliyor. Bundan ötürü bugünkü yazımızda, bu hastalığa dair bilmeniz gereken her şeyden söz edeceğiz.
Bu yazı da ilginizi çekebilir: Zihinsel Sağlık İçin Beş Alışkanlık
Tourette Sendromu Nedir?
Çoğu insan Tourette sendromunun kişinin kontrolü dışında diğer insanlara hakaret ettiği bir rahatsızlık olduğunu düşünür. Fakat bu olası belirtilerden yalnızca biridir. Tourette sendromu olan kişilerin kontrol edemedikleri tikleri vardır. Bunlar tekrar eden hareketler, sesler ya da kelimeler olabilir. Bundan ötürü, bu kelimelerden bazılarının hakaret sözcükleri de olması mümkün. Ayrıca bu sendromdan muzdarip insanların istemsiz omuz silktiği de görülür.
Erkeklerde daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Belirtiler genellikle on beş yaş öncesinde kendini gösterir. Günümüzde artık altı yaş itibarıyla belirtiler teşhis edilebiliyor. Tiklerin karmaşıklığı çeşitlenebilir ve farklı sıklıklarda görülebilirler.
Bu tiklere aşağıdaki durumları örnek verebiliriz:
- Çok fazla göz kırpmak
- Burnu buruşturmak
- Öksürmek
- Boğaz temizlemek
- Bazı cümleleri tekrar etmek
- Müstehcen jestlerde bulunmak ve hakaret etmek
Tiklerin değişebileceğinin de altını çizelim. Hatta bazen kötüleşebilirler. Örneğin; kişi stresli ya da yorgun olduğunda tiklerin daha beter olduğu gözlemlenebilir. Normalde ise kişi büyüdükçe bu durum iyiye gider.
Tourette sendromunda bilinmesi gereken bir diğer durum da başka problemlerle ilişkilendirilebileceğidir. Tourette sendromu olan kişilerde dikkat eksikliği bozukluğu ve dürtüsellik de görülebilir. Ayrıca ailede de obsesyon bozuklukları ve aynı hastalığa rastlanabilir.
Bu Rahatsızlık Nasıl Tedavi Edilir?
Ne yazık ki Tourette sendromunun bir tedavisi bulunmuyor. Fakat tikleri kontrol etmeye yardımcı ilaçlar mevcut. Ayrıca, destekleyici terapilerin sayısı da artış gösteriyor.
Tıbbi tedavi insandan insana ve tiklerin yoğunluğuna göre değişim gösterebiliyor. Bazı hastaların ilaç kullanmasına dahi gerek kalmayabiliyor. İşin aslı, Tourette sendromu olan çoğu kişi görece normal hayatlar sürdürüyor.
Buna da göz atın: Obsesif Kompulsif Bozukluk Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Doktorlar tedavi amaçlı beyindeki dopamin seviyesini düşürebilecek ilaçlar yazabiliyorlar. Fakat bu ilaçların kilo alımı gibi pek çok yan etkisi de bulunuyor. Ayrıca bu hastalar yaygın bir şekilde antidepresan da kullanıyorlar. Bunlar anksiyete ve obsesif-kompulsif bozukluğun etkilerini azaltıyor. Benzer bir şekilde, Tourette sendromu olan çoğu kişi daha iyi konsantre olmak için dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tedavisi de görüyor.
İlaca ek olarak terapi, tedavinin en önemli kısımlarından biri. Çocukların destek görmeye ve öz güvenlerini geliştirmeye ihtiyacı oluyor. Aynı şey terapinin yardımcı olduğu anksiyete ve takıntı için de geçerli.
Sonuç
Tourette sendromu son derece karmaşık bir sinir bozukluğudur. Bu sendromdan muzdarip olan kişilerin sürekli olarak motor ve vokal tikleri olur. Bu durumun en kötü yanı sosyal yaşamı epey zorlaştırmasıdır. Rahatsızlığın psikolojik etkilerinin de bilinmesi gerekmektedir. Bu insanlarla sürekli dalga geçilmesine izin vermemeli ve toplumdaki bu utançtan kurtulmalıyız. Bu sorumluluk hepimizin.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
El trastorno de Tourette a lo largo de la historia. (n.d.). Retrieved December 25, 2019, from http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0211-57352016000200004
Cinco cosas que quizás no sepa sobre el síndrome de Gilles de la Tourette – Especiales CDC – CDC en Español. (n.d.). Retrieved December 25, 2019, from https://www.cdc.gov/spanish/especialescdc/sindrometourettecincocosas/index.html
¿Qué es el síndrome de Tourette? – Tourette Association of America. (n.d.). Retrieved December 25, 2019, from https://tourette.org/about-tourette/overview/espanol/medicos/que-es-el-sindrome-de-tourette/
Federación Española de Enfermedades Raras. (n.d.). Retrieved December 25, 2019, from https://enfermedades-raras.org/index.php?option=com_content&view=article&id=846&jjj=1535241633252