Vasküler Demans: Tanı ve Semptomlar

Vasküler demans sorununuz varsa semptomlarınız büyük ihtimalle, Alzheimer hastalarında olduğu gibi günden güne değil, ilerlemeli bir şekilde kötüleşecektir. Ancak bu durumda hayat kalitenizi iyileştirmenin bazı yolları vardır. 

Vasküler demans, Alzheimer hastalığından sonra ikinci en yaygın demans türüdür. Vakaların yüzde 10-20 arasını kapsar.

Tüm demanslar gibi karakteristik özelliği bilişsel bozulmadır. Bu da hafıza, muhakeme veya davranış gibi bazı zihinsel güçlerin bozulması veya kaybı anlamına gelir.

Vasküler demans, serebrovasküler hastalık nedeniyle oluşan hasarlardan dolayı ortaya çıkar. Beynin belli bölgelerine yeterince kan gitmez ve sonunda hasar oluşur. Bu yazıda bu durumun neden ortaya çıktığından, semptomlarından ve tedavisinden bahsedeceğiz.

Vasküler demans nedir?

Vasküler demans teşhisi koymak için bazı temel gereklilikler karşılanmış olmalı. Öncelikle demans için kriterler var. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi kriter, zihinsel güçlerin bozulmuş olmasına dayanıyor. Bu bozulmayı ölçmek için doktorlar farklı testler ve anketler kullanıyorlar.

Öte yandan serebrovasküler hastalıkla ilgili bir kanıt olmalı. Vasküler sorunlarla ilgili geçmişte veya fiziksel muayene esnasındaki belli işaretler sayesinde bu gözlemlenebilir.

Aynı zamanda tıp uzmanları, olası bir beyin hasarını gözlemlemek için CT veya MRI gibi resimli taramalara da güvenirler.

Felç, vasküler demansa yol açabilir ancak her zaman böyle olacak diye bir koşul yoktur. Hatta vasküler demans, kan damarlarını etkileyen diğer bozukluklar nedeniyle de oluşabilir. Serebral kan akışını azaltan damar tıkanıklığı gibi herhangi bir durum bu duruma yol açabilir.

Semptomlar

Vasküler demans semptomları, beyinde kan akışının azaldığı bölgeye göre değişiklik gösterir. Kapsamlı olarak bakılacak olursa, semptomların diğer demans türlerine benzediği söylenebilir.

Öncelikle hasta kafası karışmış hissedebilir ve konsantre olmakta zorlanıyor olabilir. Ayrıca düşüncelerini düzenleme yetenekleri azalır. En alarma geçirici semptomlardan biri hafıza kaybıdır.

Diğer yaygın semptomlar ise şöyledir:

• Düşecek gibi yürümek.
• İdrar salınmasını kontrol edememek.
• Hastanın daha önce kendisine kolay gelen işleri yapmakta zorlanması.
• Dille ilgili sorunlar.
• Ruh hali veya kişilik değişimleri.
• Sosyal yeteneklerin kaybı.
• Depresyon.
• Uyku bozuklukları.
• Halüsinasyonlar veya sanrılar.

Bir felç sonrasında ortaya çıktıklarında semptomlar, daha net ve ani olabilirler. Diğer vakalarda semptomlar ilerlemeli bir şekilde kötüleşir. Bu genellikle günden güne gelişen Alzheimer hastalığından farklı bir tanı koymayı gerektirir.

Ancak bu durum da aynı zamanda kurnaz bir şekilde günden güne gelişebilir. Hastalık ilerledikçe semptomlar daha net ve ciddi bir hal alır. Vasküler demans yaşayan hastalar sonunda kendilerine bakamaz hale gelirler.

Vasküler demans nasıl önlenir?

Kan damarlarının sağlığını korumak önemlidir. Yukarıda belirttiğimiz gibi normal kan basıncı seviyesini sürdürmek en önemli adımlardan biridir. Ayrıca diyabeti önlemeli veya kontrol altında tutmalısınız. İyi bir beslenme ve egzersiz programını izlemeniz tavsiye edilir.

Öte yandan, tütün kan damarlarına zarar verdiği için sigarayı bırakmak çok önemlidir. Aynı şekilde kolesterol seviyeniz de her zaman iyi durumda olmalıdır. Çünkü bu, felç riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu nedenle beslenme programınız da çok önemlidir.

Bu önleyici tedbirlere dikkat etmelisiniz. Bunun sebebi vasküler demans için etkili bir tedavi olmamasıdır. Tedavi genellikle risk faktörlerinin yönetimine odaklanır.

Vasküler demans tanısı nasıl konur?

Bu durum, hastanın semptomlarına vasküler bir sorunun yol açma ihtimali nedeniyle konur. Bu ihtimal hastanın felç geçmişine ve başka bir kalp veya kan damarı sorunuyla karşılaşıp karşılaşmadığına bağlı olarak artar.

Tanıya rehberlik etmesi için kan testleri yapılır. Tıp uzmanları kolesterol ve şeker seviyelerine odaklanırlar ve aynı zamanda anemi veya diğer durumları da dikkatle tararlar. Hastaların durumunu belirlemek için aynı zamanda görüntüleme testleri ve karotis arteri ultrasonu da yapılır.

Ayrıca nöropsikolojik testler, demans türleri arasında ayrım yapılmasına yardımcı olur. Tıp uzmanları, diğer şeylerin yanı sıra hastanın konuşma, yazma, sayılarla çalışma gibi yeteneklerini değerlendirirler.

Vasküler demans sorunu yaşayan hastalar genellikle bir sorunu analiz etmekte güçlük çekerler. Ancak Alzheimer hastalarının aksine bilgileri öğrenmekte ve hatırlamakta daha az zorlanırlar.

Sonuç

Vasküler demansı önleyebilmek için sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmak çok önemlidir. Yediklerinize ve egzersiz programınıza dikkat etmek, önleme konusunda atabileceğiniz iki önemli adımdır. Ancak buna rağmen herhangi bir uyarı sinyali olduğunu düşünürseniz olabildiğince hızlı bir şekilde doktorunuza gitmekte tereddüt etmeyin.