Anaerobik Egzersizler: Faydaları Nelerdir?
Bir egzersiz planına başlamadan önce, neyi başarmak veya sürdürmek istediğiniz konusunda netliğe sahip olmalısınız. Kilo vermek istiyorsanız, aerobik egzersizler işe yarayacaktır. Ancak kuvvet ve güç kazanmak için antrenman yapmak istiyorsanız anaerobik egzersizlere yönelmelisiniz.
Her durumda, araştırmalar, aerobik ve anaerobik egzersizlerin tamamlayıcı olduğunu kanıtlıyor, çünkü ilki için ihtiyacınız olan enerjiyi ikincisi ile elde ediyorsunuz. Statik egzersizler olarak da bilinen bu egzersizlerin neyle ilgili olduğunu bu makalede öğrenin!
Anaerobik egzersizler nelerdir?
Egzersizde kaslar çalışır. Ve bildiğimiz gibi, tüm işler enerji gerektirir. Bu özel durumda anaerobik egzersizler, vücuttan güçlü ve hızlı bir yakıt kaynağı talep eden yüksek yoğunluklu ve kısa süreli egzersizlerdir.
Bu yakıt, acil kaynaklarda bulunur: Kas ATP’si (enerji para birimi olarak da adlandırılır), fosfokreatin (PC) ve glikoz.
Anaerobik egzersizlerin arasına genellikle aerobik setler de eklenir. Örneğin, yürürken 10 saniye ile 1 dakika arasında bir sprint veya hızlı koşu yapabilir ve ardından enerjinizi yenilerken yürümeye devam edebilirsiniz.
Statik, kuvvet veya anaerobik egzersizleri karakterize eden patlayıcı çaba süresi 1 dakika ile 120 saniye arasında değişir.
Bu uygulamada, iki enerjik mekanizmayı etkinleştirirsiniz. İlk 10 saniyede vücut, özellikle kısa süreli ve çok yüksek güçteki egzersizler için kreatinin fosfat kullanır. Zamanla uzatıldığında, vücudunuz enerjik bir substrat olarak glikoz kullanır ve laktik asit üretir.
Bu uygulamayı 20 saniyeden 120 saniyeye uzatırsanız, laktik asidoz oluşur ve bu da yorgunluk koşullarını yaratır.
İlginizi çekebilir: Çocuklarda Fiziksel Egzersiz: Bilmeniz Gereken Her Şey
Anaerobik egzersizin faydaları nelerdir?
Dinamik egzersizlerin birçok faydası olmasına rağmen, düzenli olarak statik antrenman yapmak kas kuvvetini ve gücünü artırır. Ayrıca dayanıklılığı ve bazal metabolizmayı geliştirir.
Öte yandan, iyi bir yürüyüş anında fayda sağlar, ancak anaerobik egzersizlerin başarıları zaman ve azim gerektirir. Aslında, onları ancak 3 ay veya daha uzun bir süre sonra fark etmeye başlayacaksınız.
Hastalık önleme
Anaerobik egzersizler bağışıklık sistemini güçlendirir ve tip 2 diyabet gibi hastalıkların önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca kardiyovasküler durumları, artriti ve sırt ağrısını azaltırlar.
Kas kütlesi ve kemiklerin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi
Halter veya aparatlarla ağırlık kaldırma, kas kütlesini artırmak için kullanılır. Ağırlık kaldırmak kasları ve kemikleri içerir, bu nedenle anaerobik egzersiz kemik yoğunluğunu artırarak osteoporoz riskini azaltır.
Egzersizin türüne bağlı olarak kaldırabileceğiniz ağırlığa dikkat etmek, sakatlanmaları önlemek için çok önemlidir.
Yaşam kalitesini iyileştirmek
Anaerobik egzersizler, kas-iskelet yapısını güçlendirerek, harekette daha fazla dengeye ve günlük aktivitelerde daha fazla güven ve bağımsızlığa yol açar.
Anaerobik egzersizin geliştirdiği güç, günlük zorluklarla yüzleşmek için canlılık ve iyimserliğe dönüşür.
Artan metabolik hız
Uzmanlar kilo vermek için aerobik egzersizleri önermektedir ancak anaerobik egzersizler kas kütlesini artırarak bu amaca çok iyi katkı sağlamaktadır.
Anaerobik egzersizler, kasları yeniden yapılandırarak yağ miktarını azaltır ve göreceli bir kilo kaybına neden olur. Başka bir deyişle, aerobik egzersiz lipidleri yakar ve anaerobik egzersiz yağsız kasları artırır.
Bu, bazal metabolizma hızınızın, yani vücudunuzun hayati fonksiyonları için ihtiyaç duyduğu enerji miktarının artmasına katkıda bulunur.
Dinlenme metabolizma hızı ile en yakından ilişkili faktör yağsız kütledir. Bunu, bu egzersizin obezite tedavisi için faydalı olduğu hipotezini güçlendiren ağırlık kaldırma ile başarırsınız.
Artan dayanıklılık ve güç
Anaerobik egzersizler dayanıklılık oluşturmak için tasarlanmıştır. Antrenmanda, bacakların veya kolların daha fazla dayanamayacağı bir zaman gelir. Bu, kan laktat seviyesi vücudun hemen kurtulamayacağı seviyelere yükseldiğinde ortaya çıkar. Bu kas asitlenmesine, yorgunluğa ve performans kaybına yol açar.
Eşiği giderek genişletmek, atletik dayanıklılık geliştirmede anaerobik antrenmanın bir parçasıdır. Rutinler arasında kasları çalıştırıp daha fazla laktat biriktiren kuvvet egzersizleri vardır.
Anaerobik egzersiz örnekleri
İki tür kuvvet veya statik egzersiz vardır. Sabit bir dirence (örneğin bir duvar) karşı sürekli bir kas kasılması olduğunda izometrik ve kas kasılması direncin üstesinden gelebildiğinde (örneğin ağırlık kaldırma) izotonik egzersiz yapılmış olur:
- Ağırlık kaldırma: Bu, nefes almaya başvurmadan kasları kısa bir zaman aralığında maksimum kapasitede kullanır. Uygulama, kas hipertrofisine kadar güç, kuvvet ve dayanıklılık üretir.
- Sprint: Bu, 100 metre sprint gibi çok yoğun kısa yarışlardan oluşur ve alt uzuvlarda ve gövdede güç ve hız geliştirir.
- Mekik: Bu, giderek daha uzun tekrar setleri ile kas dayanıklılığını yorgunluk noktasına getirebilen bir egzersizdir.
- Barlar ve paralel barlar: İzometrikler, sporcunun kendi ağırlığını kullanan barları ve paralel barları içerir. Bunlarda kaslar, vücudu tekrar tekrar kaldırmanıza izin veren bir enerji rezervi ister.
- Squat: Bunlar da aynı şınav, barfiks ve mekikte olduğu gibi vücut ağırlığını kullanır. Squat yaparken, kollar uzatılmış veya ensede dururken gövdenin ağırlığı doğrudan uyluklara düşer.
- Şınav: Bu egzersizler, üstesinden gelmek için direnç olarak yerçekimini kullanır. Tıpkı barlarda olduğu gibi, ancak tam ters yönde olan bu egzersizde kollar gövdenin ağırlığını kaldırır.
Anaerobik egzersizler yapmak için ipuçları
Öncelikle, özellikle herhangi bir hastalığınız varsa, sağlık kontrolünden geçmeden anaerobik rutinlere başlamamalısınız. Aynı zamanda, yeni başlayan biriyseniz ve fazla kiloluysanız anaerobik egzersizler yapmamalısınız. Aynı şey hamileyseniz de geçerlidir.
Başlamadan önce, vücut, fiziksel aktiviteyi kademeli olarak artıran bir ısınma veya kardiyo döneminden geçmelidir. Bu da kalp atış hızını ve kan akışını artıracak şekilde laktik asidin atılmasına neden olarak tutulmaların oluşmasını engeller.
Aynı şekilde aerobik egzersizler de vücudu anaerobik egzersizlerin taleplerine hazırlayacak olan esnemeyi içermelidir.
Bunlar aynı zamanda güçlü egzersizlerdir. Bu nedenle, başlangıçta karmaşık hareketleri hariç tutmanızı ve aşamalı olarak zorluklar eklemek için deneyim kazanmaya odaklanmanızı öneririz.
Anaerobik egzersizler profesyonel bakım ve dikkat gerektirir
Anaerobik egzersizler çok zahmetlidir ve uygun önlemi almazsanız sakatlanmalara neden olabilir. Örneğin, bir anaerobik eşiğin olduğunu bilmek önemlidir. Bu, aşırı yorgunluk yaşamadan vücudu maruz bırakabileceğiniz maksimum egzersiz yoğunluğudur.
Bu eşiğin üzerinde egzersiz yapmak birçok faktöre bağlı olacaktır: Antrenmanın türü, kas bileşimi, diyet ve çevre. Genel olarak, vücut, bu eşiğin altında herhangi bir komplikasyon olmadan yönetebileceğiniz farklı seviyelere uyum sağlamalıdır.
Bu eşiğin ötesine geçmek, bazen yüksek performanslı sporların uygulanması amacıyla profesyonel eğitim ve izleme gerektirir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Castro, W.E. & Oñate, J. A. (2021). Los ejercicios anaeróbicos en la condición física en los escolares. Repositorio Universidad Técnica de Ambato. http://repositorio.uta.edu.ec/handle/123456789/33351
- Chamari, K., & Padulo, J. (2015). ‘Aerobic’ and ‘Anaerobic’ terms used in exercise physiology: a critical terminology reflection. Sports Medicine – Open, 1(1), 9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5016084/
- de Melo, M., Bouzas, J. C., Natali, A. J., Vallejo, D. F., & Sillero, M. (2019). Efecto del ejercicio físico en la tasa metabólica en reposo: aplicación el control de la obesidad. Revista Andaluza de Medicina del Deporte, 12(3), 272-277. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=7159407
- Lemmer, J. T., Ivey, F. M., Ryan, A. S., Martel, G. F., Hurlbut, D. E., Metter, J. E., Fozard, J. L., Fleg, J. L., & Hurley, B. F. (2001). Effect of strength training on resting metabolic rate and physical activity: age and gender comparisons. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33(4), 532–541. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11283427/
- Mann, S., Beedie, C. & Jimenez, A. (2014). Differential Effects of Aerobic Exercise, Resistance Training and Combined Exercise Modalities on Cholesterol and the Lipid Profile: Review, Synthesis and Recommendations. Sports Medicine, 44(2), 211-221. https://link.springer.com/article/10.1007/s40279-013-0110-5
- Mikkelsen, K., Stojanovska, L., Polenakovic, M., Bosevski, M. & Apostolopoulos, V. (2017). Exercise and mental health. Maturitas, 106, 48-56. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378512217308563
- Patel, H., Alkhawam, H., Madanieh, R., Shah, N., Kosmas, C. E., & Vittorio, T. J. (2017). Aerobic vs anaerobic exercise training effects on the cardiovascular system. World Journal of Cardiology, 9(2), 134–138. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5329739/
- Ramírez, J. F., Chaparro, D., León, H. H. & Salazar, J. (2015). Efecto del ejercicio físico para el control de los factores de riesgo cardiovascular modificables del adulto mayor: revisión sistemática. Rehabilitación, 49(4), 240-251. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048712015000717
- Saghiv, M. S., Sira, D. B., Goldhammer, E., & Sagiv, M. (2017). The effects of aerobic and anaerobic exercises on circulating soluble-Klotho and IGF-I in young and elderly adults and in CAD patients. Journal of Circulating Biomarkers, 6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5644364/
- Santos, L., Elliott, K.J. & Sale, C. (2017). Exercise and bone health across the lifespan. Biogerontology, 18(6), 931-946. https://link.springer.com/article/10.1007/s10522-017-9732-6
- Sawada, Y., Ichikawa, H., Ebine, N., Minamiyama, Y., Alharbi, A. A. D., Iwamoto, N., & Fukuoka, Y. (2023). Effects of High-Intensity Anaerobic Exercise on the Scavenging Activity of Various Reactive Oxygen Species and Free Radicals in Athletes. Nutrients, 15(1), 222. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36615878/
- Singh, M., Dureha, D. K., Yaduvanshi, S., & Mishra, P. (2010). Effect of aerobic and anaerobic exercise on basal metabolic-rate. British Journal of Sports Medicine, 44(1), 26. https://bjsm.bmj.com/content/44/Suppl_1/i26.3
- Vinuesa, M., & Vinuesa, I. (2016). Conceptos y métodos para el entrenamiento físico. Ministerio de Defensa de España. https://publicaciones.defensa.gob.es/conceptos-y-metodos-para-el-entrenamiento-fisico-18197.html
- Yu, W. W., Lee, S., Arslanian, S., Tamim, H., & Kuk, J. L. (2021). Effects of Exercise on Resting Metabolic Rate in Adolescents with Overweight and Obesity. Childhood Obesity, 17(4), 249–256. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8147485/