Drama Terapisi Nedir ve Faydaları Nelerdir?
“Drama terapi” olarak da adlandırılan drama terapisi, insanların zihinsel iyilik halini iyileştirmek için davranış ve kişilik yönlerinde değişikliklere izin veren bir psikolojik terapi yöntemidir. Hem bireysel hem de gruplar halinde uygulanabilir.
Özellikle, bedenin ana ifade aracı olduğu çeşitli teatral kaynaklar aracılığıyla farklı durumların ele alınmasına izin verir. Diğer şeylerin yanı sıra vücut hareketleri, doğaçlamalar, rol oyunları ve dans içerir. Bu şekilde, kendini tanıma, kendine güven ve benlik saygısını pekiştirmek amaçlanır.
Nasıl yapılır? Başka ne gibi faydalar sağlar? Bu terapi türü, diğer psikolojik terapi türleri kadar iyi bilinmediğinden, birçok insanın bu konuda soruları vardır. Aşağıda size drama terapisi ve nasıl uygulanabileceği hakkında her şeyi anlatacağız.
Drama terapisi nasıl yapılır?
1920’de J. Levy Moreno tarafından yaratılan drama terapisi, insanların duygusal rahatsızlıklarını ifade etmeleri, çatışmalarını çözmeleri veya bir değişim sürecine dahil olmaları için farklı kaynakları kullanan bir terapi türüdür.
Farklı teknikler kullanır, ancak neredeyse her şey, terapistin rehberliği aracılığıyla bir durumu temsil eden veya canlandıran insanlar etrafında gerçekleşir. Uygulaması grup terapisinde daha sık olmakla birlikte bireysel olarak da uygulanabilir.
İlk durumda, yönetmene ek olarak, yardımcı benlikler (sahneyle işbirliği yapan ikincil karakterler), bir sahne (kendini güvenle ifade edebileceği güvenli bir yer) ve hasta veya başrol oyuncusu gerektirir.
Genellikle aşağıdaki aşamalarda gerçekleştirilir:
- Isınmak. Bu aşamada terapist, insanların kendilerini rahat hissetmeleri ve sonra kendilerini ifade edebilmeleri için doğru duygusal iklimi yaratmalıdır.
- Dramatizasyon. Bu aşama, temsilin doruk noktası olacaktır, çünkü bu durumda, kahraman olarak belirlenen kişi, atanan rolü temsil etmelidir. Bunu, jestler, sözlü ifadeler vb. yoluyla durumu istediği gibi temsil ederek yapacaktır. Bu bir grup çalışmasıysa, karakterlerin geri kalanı sahnenin geliştirilmesinde işbirliği yapacak ve böylece çok canlı hissettirecektir.
- Grup yankısı veya paylaşımı. Bu bölümde ana karakter nasıl hissettiğini paylaşır. Diğer katılımcılar da nasıl hissettiklerini ifade etmeli ve kahramanın temsili hakkındaki vizyonlarına katkıda bulunmalıdır.
Drama terapisinin temel ilkeleri
Drama terapisinin temel ilkeleri olarak, spontanlık ve anın felsefesinden veya “burada ve şimdi” den bahsetmek mümkündür.
- Moreno, spontaniteye yaratıcı bir bakış açısıyla, duyguları kapana kıstırmak yerine ifade edebilmekten doğabilecek çözümlerden yaklaşıyor.
- Anın felsefesine gelince, burada ve şimdi çalışmayı ifade eder; geçmişten ya da gelecekten unsurlar olsa da, belirli bir an ve zamanda çalışıyoruz.
Şimdi, drama terapisi oyunculuğu ana kaynağı olarak kullansa da, bunun aynı olmadığını ve önceki oyunculuk deneyiminin gerekli olmadığını belirtmek önemlidir. Terapötik amaçlarıyla ayırt edilir, çünkü sahnelemeden daha fazlasını takip eder.
Bazı ortak yönleri olduğu için drama terapisi ve psikodramayı eşanlamlı olarak kullananlar var. Ancak, yaklaşımlarında bir fark var. İlki bir sorunu veya durumu gerçek olmayan dolaylı bir şekilde ele alırken, psikodrama somut, gerçek durumlara dayanır ve sahnenin kahramanına atıfta bulunur.
Bunu da okumak isteyebileceğinizi düşünüyoruz: Helenistik Felsefe Nedir?
Drama terapisinin faydaları
Drama terapisi, duyguların ifadesini ve kendiliğindenliği kolaylaştırmanın yanı sıra -tasarlanmış bir durum olduğu gerçeğinin bir parçası olarak- kendi lehine başka noktalar da sunar. Aşağıdaki boşlukta, bunları tek tek ele alacağız.
1. Hasta, iyileşme sürecinde aktif bir kahraman haline gelir.
Diğer birçok terapi gibi, drama terapisi de değişime kendini adamış kişinin proaktif rolünü dikkate alır. Aslında, bu durumda, hasta ne yapmayı seçerse seçsin, rahatsızlığını veya endişesini dışa vurduğu için daha açık hale gelir.
2. Katarsis’i kolaylaştırır
Birçok insan duygu ve hislerini “kendileri” olduklarında ifade etmekte zorlanırlar. Ancak, sorundan uzaklaştıklarını ve başka bir rolü somutlaştırabileceklerini hissettiklerinde, bunu yapmakta daha kolay olurlar.
3. Bir kişinin gerçekler ve yeni beceriler hakkında yeni bir görüş kazanmasına yardımcı olur.
Bir grup ortamında gerçekleştiğinde ve diğerleri gerçekler hakkındaki görüşlerini ifade ettiğinde, duruma başka bir açıdan yaklaşmak mümkündür. Bu, bakış açımızı genişletmemize, yaratıcı çözümler düşünmemize ve atladığımız ayrıntıları dikkate almamıza olanak tanır.
Aynı şekilde, adaptasyona ve daha işlevsel ve daha az katı tepkilere engel olan kristalize olmuş “eski roller”den de kurtulabiliriz.
Drama terapisinde hangi etkinlikler yapılabilir?
Drama terapisinde, katılanların kendilerini özgürce ifade etmelerini destekleyen farklı teknikler uygulamaya konulabilir. En yaygın olanları aşağıda belirtilmiştir.
1. Taklit
Adından da anlaşılacağı gibi mimik, yani jestler veya hareketler yoluyla temsil kullanır. Sözsüz veya beden dili önem kazanır ve kendilerini kelimelerle ifade etmekte zorlananlar için çok faydalı bir tekniktir.
2. Rol oynama
Buradaki fikir, katılan her kişinin belirli bir rolü somutlaştırmasıdır.
3. Dublaj
Grubun başka bir üyesi kahramanı temsil eder ve sanki o kahramanmış gibi davranır. Bu şekilde ne düşündüğünü ve hissettiğini ifade eder. Bu ayna benzeri teknik kendini görmek için kullanılır. Kişinin kendi davranışları ve dışarıdan nasıl göründüğümüz hakkında çok aydınlatıcı.
4. Rol değişimi
Bu teknik, karşımızdakini anlamayı ve kendimizi onun yerine koymayı amaçlar. Başka bir deyişle, kendini onların yerine koyma meselesidir. Sahnenin gelişiminin göstergesi, diğer kişiyi temsil etmekle, onun nasıl düşündüğüyle, ne hissettiğiyle vs. ilgilidir.
5. Kendi Kendine Konuşma
Bu durumda, kahraman izleyiciyle başına gelen her şeyi, düşüncelerini ve duygularını paylaşır. Bunu, sanki kendisiyle ya da hayali bir başkasıyla konuşuyormuş gibi, yönetmenle (terapist) konuşarak yapabilir.
Bu makaleyi beğendiniz mi? Şunu da okumak isteyebilirsiniz: Enerjinizi Artıracak 5 Doğal Uyarıcı
6. Maskeler
Çoğu zaman, insanlar olmadıkları şey olabildiklerinde özgürleşirler. Bu durumda, bazen bir durumu temsil edebilmeleri için maskeler gibi bir varyantı kullanmak yeterlidir.
Yukarıdaki tekniklerin her biri çocukluktan başlayarak uygulanabilir. Diğer şeylerin yanı sıra kuklalar ve kostümler gibi unsurları dahil etmek de mümkündür.
Dışarıda herkes için bir tür terapi var
Drama terapisi diğer teorik çizgilerle uyumludur; sistemik psikoterapi, bilişsel, Gestalt vb. katkılardan yararlanılabilir. Kullanımını geliştirmenin anahtarı, terapistin hastanın ihtiyaçlarına göre ne yapacağını planlaması ve elbette ona tekniklerde ustalaşmayı öğretmesidir.
Bu terapi şekli, özellikle çok utangaç veya içe dönük kişilerde belirli bir konu üzerinde çalışmak veya bazı ifade ve duygusal becerileri geliştirmek için çok yararlı bir alternatif olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Litwińska-Rączka, Katarzyna. (2018). Jacob Levy Moreno’s Psychodrama As a Work Technique For Treating Patients in Group and Individual Psychotherapy. Current Problems of Psychiatry. 19. 10.2478/cpp-2018-0019.
- Espina Barrio, José Antonio. (2001). Integración del Psicodrama con otras líneas teóricas. Revista de la Asociación Española de Neuropsiquiatría, (77), 33-49. Recuperado en 10 de mayo de 2021, de http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0211-57352001000100004&lng=es&tlng=es.
- Severino, G., Silva, W. S., & Silva Severino, M. F. (2016). Psicodrama: cuerpo, espacio y tiempo hacia la libertad creadora. Arteterapia. Papeles De Arteterapia Y educación artística Para La inclusión Social, 10, 139-151. https://doi.org/10.5209/rev_ARTE.2015.v10.51688.
-
Berghs M, Prick AJC, Vissers C, van Hooren S. Drama Therapy for Children and Adolescents with Psychosocial Problems: A Systemic Review on Effects, Means, Therapeutic Attitude, and Supposed Mechanisms of Change. Children (Basel). 2022 Sep 6;9(9):1358. doi: 10.3390/children9091358. PMID: 36138667; PMCID: PMC9497558.
