Hamilelik Sırasında Parasetamol Almak Güvenli Midir?
Hamilelik sırasında parasetamol almak çok tartışmalı bir konudur ve hakkında pek çok çelişkili görüş bulunmaktadır.
Farkında olmayabilirsiniz ancak reçetesiz satılan bir ilaç olan asetaminofen dünya genelinde en çok satan ilaçlardan bir tanesidir. Problem, insanların bu ilacın yan etkilerinden ve kontrendikasyonlarından habersiz olmasıdır.
Yakın zamana kadar hamilelik sırasında parasetamol kullanımı ile ilgili öneriler bunun tehlikeli olduğunu gösteriyordu. Ancak, klinik deneyimlere bakıldığında, ilacın kullanımı ile ürogenital sistem üzerinde bir etki arasında bir ilişki olduğuna dair herhangi bir kanıt yoktur. Ayrıca, çocuğun nörogelişimindeki değişikliklere dair de hiçbir şey yoktur.
Bu yazıyı okumak da ilginizi çekebilir: Asit Olmayan, Opioid Olmayan Analjezikler
Hamilelik Sırasında Parasetamol: Kullanımı ve Etkileri
Bu yaygın olarak kullanılan ilaç analjezik ve antipiretik özelliklere sahiptir. Bundan dolayı, ağrı ve ateşi azaltır. Aspirine benzerdir, ancak iltihabı azaltmaz ve antiplatelet etkisi göstermez.
Bu özellikleri dolayısıyla insanlar parasetamolü orta derece, akut ve kronik ağrıyı azaltmak için kullanır. Bu, 50 yaş üzerindeki hastalar söz konusu olduğunda çoğu doktorun tercih ettiği analjeziktir.
Merkezi olarak çalıştığını bilsek de parasetamolün tam olarak nasıl çalıştığını kimse bilmemektedir. Ancak, bilimsel toplulukta parasetamolün siklooksijenazları inhibe ederek ağrı eşiğini arttırdığı şeklinde yaygın olarak kabul gören bir hipotez vardır. Bunlar, prostaglandinlerin sentezine katılan moleküllerdir.
Prostaglandinler, ağrı ile ilişkili olan proteinlerdir. Ancak, parasetamol periferik düzeyde, yani merkezi sinir sisteminin dışında siklooksijenazları inhibe edemez. Bu sebepten dolayı anti-enflamatuvar etkisi bulunmaz. Ayrıca, parasetamol ağrı reseptörlerini mekanik ya da kimyasal uyaranlara duyarlı hale getiren çeşitli kimyasal araçların sentezini ve etkilerini de inhibe eder.
Ateşli semptomları azaltmak konusundaki etkinliği söz konusu olduğunda ise, parasetamol beynin vücut sıcaklığını kontrol eden alanını bloke edebilir. Bundan dolayı, vazodilatasyonu tetikleyip periferik kan akışı ve terlemeyi arttırarak ısıyı dağıtmayı başarır.
Parasetamol – Yan Etkiler
Parasetamol hepatotoksiktir (karaciğere toksiktir). Ancak, çoğu durumda bu toksisite aşırı doz alımının ya da kronik olarak uygulanan aşırı dozların sonucudur. Parasetamol kaynaklı hepatotoksisite şu şekilde ortaya çıkar:
- Karaciğer nekrozu
- Sarılık, yani cildin ve mukoza zarlarının sarılaşması
- Sindirimsel kanama ya da ciltte morarma
- Ensefalopati
Bu toksisiteye ek olarak, şu tipte diğer yan etkilere de neden olabilir:
- Nötropeni (beyaz kan hücrelerinde azalma)
- Ürtiker ve diğer alerjik reaksiyonlar
Hamilelik Sırasında Parasetamol Kullanımı Hakkında Öneriler
İspanya Sağlık Bakanlığı geçtiğimiz günlerde hamilelik sırasında parasetamol kullanımına ilişkin önerilerini değiştirmiştir. Bir şirket bir ilacı pazarladığında ilacın uzun vadeli güvenliğini değerlendirmek için bir dizi gözlemsel çalışma yürütmelidir. Bu ayrıca, önceki çalışma aşamalarında değerlendirilmemiş tehlikeleri tespit etme amacına da sahiptir.
Parasetamolün farmakovijilans departmanları tarafından periyodik olarak değerlendirilmesi sırasında, ilacın bu ilacı alan hamile kadınların fetüsleri üzerindeki etkileri hakkında da daha fazla çalışma yapılmıştır. Gözlemsel çalışmalar aracılığıyla elde edilen tüm yeni güvenlik verileri şimdi teknik veri sayfasında bulunmaktadır. Ayrıca, bu aktif bileşeni içeren ilaçların paketlerinin içerisinde bulunan prospektüslerde de bunlar listelenmiştir.
Görebileceğiniz üzere, AEMPS’nin bir hüküm vermek için sağlam bir temeli vardır. İlgili tüm incelemeler yapıldıktan sonra, doğum öncesinde parasetamol kullanımının ne ürogenital araç üzerinde bir etkisi olduğuna, ne de çocukta nörogelişimsel bozukluklara yol açtığına dair herhangi bir kanıt bulunmamıştır.
Sonuç Olarak
Kısaca, hamile bir kadın, doktor gözetiminde ve kötü kullanmamak şartıyla parasetamol alabilir. Hamile kadınlar ilaç alırken dikkatli olmalıdır ve koşullar ne olursa olsun kendi kendilerine ilaç almaktan kaçınmalıdır.
Şüpheye düştüğünüzde, her zaman doktorunuzun tavsiyelerini takip etmelisiniz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Farré, M., Abanades, S., Álvarez, Y., Barral, D., & Roset, P. N. (2004). Paracetamol. DOLOR. https://doi.org/10.12968/jprp.2019.1.1.7
- Graham, G. G., Davies, M. J., Day, R. O., Mohamudally, A., & Scott, K. F. (2013). The modern pharmacology of paracetamol: Therapeutic actions, mechanism of action, metabolism, toxicity and recent pharmacological findings. Inflammopharmacology. https://doi.org/10.1007/s10787-013-0172-x
- Eyers, S., Weatherall, M., Jefferies, S., & Beasley, R. (2011). Paracetamol in pregnancy and the risk of wheezing in offspring: A systematic review and meta-analysis. Clinical and Experimental Allergy. https://doi.org/10.1111/j.1365-2222.2010.03691.x
