Kan Testi Yaptırmak: Ne Sıklıkla Yapılması Uygun?

Günümüzde kan testi yaptırmak kolaydır. Kimlerin kan testi yaptırması gerektiğini gösteren ve hayatın hangi dönemlerinde test yaptırmanın uygun olacağını ortaya koyan net tıbbi belirtiler vardır. Daha fazlasını yazımızdan öğrenin! 

Pek çok insan, sağlıklı oldukları için kan testi yaptırmak gereksiz diye düşünür. Aslında tam da bu nedenle kan testi yaptırmaları gerekir. Hastalıkları tedavi edilebilecek kadar erken bir dönemde yakalamak için kan testlerinin düzenli olarak yaptırılması istenir.

Doktorunuz sizden rutin bir şekilde kan testlerinizi yaptırmanızı istediğinde, belli yaşlarda yaygın görülen belli hastalıkların işaretlerinin var olup olmadığına bakıyor demektir.

Bazı kan bileşenleri, daha hastalığın semptomları ortaya çıkmamışken değişebilir. Bu da önleyici tedavi ve gelecekte doğabilecek komplikasyonları önlemek açısından çok büyük bir avantaj yaratır.

Öte yandan hastanın halihazırda kronik bir hastalığı varsa, rutin kan testi yaptırmak, profesyonellerin bu hastalığın ilerlemesini ve uygulanan tedavinin etkinliğini takip etmelerini sağlar.

Bir kural olarak, sağlıklı oldukları düşünülen insanlar yalnızca yıllık kan testi yaptırırlar. Ancak kronik hastalıkları olan hastaların, başta tedavinin başlangıcında olmak üzere, zaman zaman test yaptırmaları gerekir.

Doktorlar kan testinde neleri görebilirler?

Kan testleri dediğimizde, kan dokusunda yapılan biyokimyasal testlerden bahsediyoruz. Kan, toplardamarlar ve atardamarlar boyunca, dolaşım sisteminde yolculuk yapan sıvı bir dokudur.

Sıvı olmasına rağmen şu bileşenlerden oluşur:

• Katı maddeler. Kanın katı kısmı oluşmuş elementler olarak da bilinir. Kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler bunlardandır.
• Sıvılar. Kanın sıvı kısmı kan plazması olarak bilinir.

Testin bazı bölümleri kanın katı kısmına odaklanır ve hücrelerini analiz eder. Örneğin kırmızı kan hücreleri sayımı, verilen kanda bu hücrelerden kaç tane olduğunun belirlenmesi demektir. Beyaz kan hücresi ve trombosit sayısı da belirlenebilir.

Ayrıca bir mikroskop yardımıyla oluşan kan elementlerinin şekline de bakılabilir. Kırmızı kan hücreleri büyük ya da küçük olabilirler ve hastalığın varlığıyla ilgili işaret veren belli limitleri veya bozuklukları olabilir.

Öte yandan laboratuvarlarda kanın sıvı kısmını ölçmek için çok sayıda parametre vardır. Yaygın olarak şekerin, kreatinin, ürenin, ürik asidin ve lipitlerin plazma yoğunluğunu ölçerler. Tıp profesyonelleri sodyum, magnezyum ve potasyum gibi iyonların yoğunluğunu da ölçebilir.

Bir kişi, kan testleri aracılığıyla vücudundaki hormonal yoğunlukla ilgili bilgi sahibi olabilir. Tipik olarak bir doktor, tiroid bezi tarafından üretilen hormonların sayısını belirlemek için tiroid fonksiyon testleri isteyebilir.

Son olarak bir de seroloji vardır. Seroloji, laboratuvarlar tarafından enfeksiyöz hastalıkların veya bu hastalıklara karşı savaşan antikorların varlığını taramak için kullanılır.

Her bir yaş için gereken kan testleri

Belli rutin kan testleri hayatın her döneminde yaptırılır. Bir başka deyişle, tıp uzmanları, hastanın yaşına göre onlar için en uygun olan biyokimyasal testlere odaklanacaklardır.

Bu protokoller global olarak belirlenmiştir ve milli olarak her bir hastalığın en yaygın görüldüğü yaşlar baz alınmıştır. Bu testlerin ölüme yol açan veya hayat kalitesini değiştiren pek çok hastalığın taranmasını sağladığı varsayılır.

Gelin kan testlerinin hayatın farklı dönemlerinde neden önemli olduklarına bir göz atalım.

20 ve 35 yaş arası kan testleri

Hastalıkların çoğu bu yaşta ortaya çıkmaz. Gelecekte oluşabilecek komplikasyonları önlemek için yıllık tarama çok önemlidir. Erken dönemde yakalanan hastalıkların tedavisi kolay olacaktır.

Bu yaş grubu için rutin laboratuvar testleri eksiksiz kan sayımını, böbrek fonksiyonu testini, karaciğerin durumunu, kan şekerini ve lipit profilini kapsar.

Hamile kadınlar için kan testleri

Bebek doğurma yaşlarında kadınlar hamile kalabilirler. Hamilelik her üç ayda bir spesifik kan testleri yapılmasını gerektiren özel bir durumdur.

Hamilelik boyunca yapılan rutin kontroller en az üç ayda bir her zamankini ölçmek için eksiksiz kan sayımını kapsar. Aynı zamanda toksoplazmozis, frengi, hepatit B ve AIDS gibi fetüsü etkileyebilecek enfeksiyonlar da taranır.

35-55 yaş arası kan testleri

Bu yaş grubu için başka testler de yapılmalıdır çünkü 40 yaşından sonra kronik hastalıkların toplumdaki yaygınlığı artar. Doktorlar kan testleriyle birlikte, mamografi gibi görüntüleme testleri isterler. Rahim kanseri teşhis testi gibi patoloji testleri ve kolonoskopi gibi invazif testler de isterler.

Doktorlar, özellikle menopoz döneminden geçen kadınlarda, hormonal dengesizlikleri taramak için ek testler isteyebilirler.

60 yaşından sonra kan testleri

Yaşlılarda hastalıkların yaygınlığı çok daha yüksektir. 60 yaşını geçmiş pek çok insanda halihazırda kronik tıbbi durumlar mevcuttur. Bu nedenle sık sık kan testi yaptırmaları gerekir.

Sonuç

Kan testi yaptırmak, sağlık bir kişinin rutininin bir parçasıdır. Bir kişinin halihazırda bir hastalığı varsa, hastalığın ilerlemesini önlemek için biyokimyasal muayeneden geçmesi daha da gereklidir.

Check up’tan sonra doktorunuz yaşınıza ve fiziksel durumunuza göre hangi testleri yaptırmanız gerektiğini biliyor olacaktır. Unutmayın zamanında yapılan analizler ciddi sorunlar ortaya çıkarılmasını ve gelecekte sağlığınızı etkileyebilecek geri dönülmez durumların önlenmesini sağlayabilir.