Kazara Parmak Ampütasyonu Durumunda İlk Yardım

Kazara parmak ampütasyonları, acil el cerrahisinin en sık nedenlerinden biridir. Uzvun kurtarılmasına yardımcı olabilecek bazı önlemler vardır. Bunları bu yazıda anlatacağız.

Kaza eseri parmak ampütasyonu, acil servislerde sık görülen bir durumdur. Çoğu vaka el parmaklarında meydana gelir, ancak ayak parmaklarında da ortaya çıkabilir. Genel olarak, bu soruna yol açabilecek birçok neden vardır.

Örneğin, trafik kazaları ya da fabrikalarda veya çiftliklerde yaşanan endüstriyel kazalar yaygındır. Elektrik çarpması, yanıklar veya donma durumunda da bir parmağın yanlışlıkla ampüte olması görülebilir. Bunun suçluları cezalandırmak için veya bir ritüel olarak uygulandığı kültürler bile var.

Çok az insan, bir parmağın kazara ampüte edilmesiyle karşı karşıya kaldığında nasıl düzgün bir şekilde ilerleyeceğini bilir. Bu nedenle, bu yazıda en temel ilk yardım önlemlerini açıklayacağız. Bu şekilde, uzuv kaybetme riskini en aza indirebilirsiniz.

Kaza sonucu parmak ampütasyonu için ilk yardım

Kolombiya’daki Hospital de San José’de yapılan bir araştırmaya göre, kaza sonucu parmak ampütasyonu, acil bakımın en önemli nedenlerinden biridir. Aslında, el cerrahisinde en sık görülen acil durumlardan biridir.

Bu, hastanın hızlı bir şekilde cevap vermesi gereken bir yaralanmadır. Bakım ne kadar erken ve verimli olursa, ampüte parçanın yeniden takılması o kadar olasıdır. Bu nedenle, ilk adım 112’yi aramaktır.

Telefonda, kazayı ve yaralanmanın özelliklerini açıklamak önemlidir. Tamamen kesilmiş bir parmak, ezilmiş bir uzuv ile aynı şey değildir. Buna ek olarak, tıbbi servis, atmanız gereken ilk yardım adımlarını size bildirecektir.

1. Kanamayı durdurun

Acil servislerle iletişime geçildikten sonra ilk adım (arama ile aynı anda da yapılabilir) kanamayı durdurmaktır. Yanlışlıkla parmak ampütasyonundan sonra, genellikle önemli miktarda kanama olur.

Yaraya baskı uygulayarak kanamayı durdurmaya çalışın. Aynı zamanda yaralı uzuv kalp seviyesinin üzerine kaldırılmalıdır. Bu, kanın bu yönde akmasını zorlaştırır.

Ancak uzmanlar, bölgeyi çok sıkı bir şekilde sıkmayı veya bandajlamayı önermezler. Uzvun herhangi bir yerine çok fazla basınç uygulamak kan akışının kesilmesine neden olabilir. Bu, iskemik hale geleceği ve artık üzerinde rekonstrüksiyon yapılamayacağı için parmağa zararlıdır.

2. Hastayı sakinleştirin

Dr. Leopoldo Cagigal’in bir makalesi, yaralı kişiyi sakinleştirmenin başka bir temel adım olduğunu açıklıyor. Bir parmağın yanlışlıkla ampüte edilmesi çok fazla acıya neden olur ve hatta şoka neden olabilir.

Bu yüzden doktorlar kişiyi yatay bir pozisyona getirmeyi tavsiye ederler. İdeal olarak, baş dönmesini önlemek için ayaklarını yükseltmelisiniz. Benzer şekilde uzmanlar, kişiyi battaniye veya giysi ile sıcak tutmayı önerir. Onlarla konuşmaya, sakinleştirmeye ve güven vermeye çalışmalısınız.

Alkollü içeceklerin veya yiyeceklerin verilmesinin faydalı olduğunu düşünme eğilimi vardır. Ancak bunun tersi doğrudur. Hatta ilerleyen saatlerde herhangi bir cerrahi işlem yapmaları gerektiğinden doktorlar hiçbir şey yememelerini ve içmemelerini önermektedir.

3. Ampüte olan parmağın bakımı

Parmağın yanlışlıkla ampüte olması durumunda ne yapılacağına dair birçok efsane var. Filmlerde ve dizilerde bu sahne çok yaygındır, ancak görünen eylemlerin çoğu doğru prosedürler değildir.

American Academy Orthopaedic Surgeons sayfasındaki bir makale kısaca ne yapmanız gerektiğini açıklıyor. Yapılacak ilk şey, tercihen steril gazlı bezle yarayı temizlemektir. Yüzükleri veya hastanın giysilerini çıkarmamalısınız. Doktorlar ayrıca bölgeyi ovmamanızı tavsiye eder.

Ampüte parmak temizlendikten sonra ıslak gazlı bezle kapatılmalıdır. Ayrıca, ne kadar küçük olursa olsun, bütün parçalar korunmalıdır. Bu yapıldıktan sonra temiz, su geçirmez bir torbaya koyun ve hava geçirmeyecek şekilde kapatın.

Birden fazla ampüte parmak varsa, bunlar ayrı torbalara konulmalıdır. Bu poşetleri buz içeren diğer poşetlere koymalısınız. İdeal olarak, parmağınızı yaklaşık 4 santigrat derece bir sıcaklıkta tutmalısınız.

Kazara parmak ampütasyonu için hastane bakımı

Gördüğümüz gibi, yanlışlıkla parmak ampütasyonu durumunda acil servisi aramak bir önceliktir.

Hastanedeyken, asıl amaç hastayı stabilize etmektir. Doktor daha sonra uzvu ve kopan parçayı inceleyecektir. Daha sonra parmağın yeniden takıp takılamayacağını belirleyebileceklerdir.

Her durumda, doktorlar yarayı iyileştirmeye devam etmek için anestezi uygular. Kalan hasarlı dokuyu ayıklamak için yara iyice debride edilmelidir.

Son işlem, genellikle ya parmağı yeniden yapılandırmak ya da yarayı kapatmak için ameliyattır. Journal of the Andalusian Society of Traumatology and Orthopedics dergisinde yayınlanan bir araştırma, yarı geçirgen pansuman kullanımının kısa sürede rejenerasyonun gerçekleşmesine yardımcı olduğunu belirtiyor.

Ampüte parmağın tekrar takılması ne zaman önerilmez?

Doktorların ampüte parmağın tekrar takılmasını önermemesinin birçok nedeni vardır. Bunlardan biri, yaralanmanın çok karmaşık olması ve elin iyi durumda olmamasıdır. Örneğin, el ezilmişse bu yola gidilebilir. Diğer bir sebep ise parçaların iyi korunmamış olmasıdır.

Ayrıca, doktorlar hastanın sağlığını da dikkate almalıdır. Parmak reimplantasyonu üzerinde olumsuz etkisi olan yaş, sigara içme alışkanlıkları veya diyabet gibi belirli yönler vardır.

Yanlışlıkla parmak ampütasyonundan sonra yeniden bağlanma

Bir parmağın yanlışlıkla ampüte olmasından sonra, parmağın tekrar takılıp takılamayacağını değerlendirmek için dikkate alınması gereken bir dizi yön vardır. Navarra Sağlık Hizmetine göre, parmak 6 saatten fazla iskemide kalmamış olmalıdır.

Uzmanlar, mümkün olduğunda, özellikle de çocuklarda, başparmağın yeniden takılmasının denenmesini önerir. Öte yandan, temiz bir ampütasyon yapılmışsa yeniden bağlanma olasılığı daha yüksektir.

Yanlışlıkla parmak ampütasyonundan sonra iyileşme

Yanlışlıkla parmak ampütasyonundan sonra iyileşme süreci uzun olabilir. Çoğu insan, el hareketliliğini korumak için rehabilitasyona ihtiyaç duyar. Her şey yaralanmanın nasıl olduğuna bağlıdır.

Ancak, genellikle düzenli olarak egzersiz yapmak gereklidir. Örneğin, parmağınızı yavaş yavaş uzatın. Bunu yapmak için doktorlar, eli bir masaya koymanızı ve her parmağınızı nazikçe kaldırmanızı önerir. Hasta ayrıca parmağı kademeli olarak bükmelidir.

Hızlı hareket etmek önemlidir

Bir parmağın yanlışlıkla ampüte olması durumunda, hızlı hareket etmek esastır. Aklımızda tutmamız gereken ilk önemli şey, kan akışını kesmeden kanamayı durdurmaktır.

Ayrıca ampüte olan tüm parçaları korumaya çalışmalıyız. Bunun için temiz poşetler kullanabilir ve soğuk uygulayabilirsiniz.

Ancak en önemli şey her zaman yardım çağırmak ve mümkün olan en kısa sürede hastaneye gitmektir.